Barcha fanlardan online testlar

Ona tili va adabiyot olimpiada Tuman 2022-2023 o'quv yili

10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

InfoMaster

Avgust 19, 2024

42 Ko'rishlar 5 izohlar

SaqlashSaqlanganOlib tashlandi 0

10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

2022-yil 12-oktabr:

2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar!

1 / 25

Bulbul gulzorni izlar, boyo‘g’li esa hamisha vayronani ko‘zlardi. Berilgan gapdagi yasama so‘zlar qaysi turkumlarga mansub?

A) ot, sifat, fe’l

B) sifat, fe’l

C) ot, fe’l

D) ot, sifat

2 / 25

Adabiy til me’yoridan tashqari hisoblangan birlikni belgilang.

A) Badiiy uslub

B) Oddiy so’zlashuv tili

C) Xalq shevalari

D) Milliy til

3 / 25

Xalq dostonlari haqida berilgan hukmlardan qaysi biri noto‘g‘ri?

A) Doston – xalq og‘zaki ijodining eng yirik janri bo‘lib, u qahramonlik, ishqiy-sarguzasht, fantastik mazmunga ega bo‘lgan voqealarni bayon qiluvchi asar.

B) Odatda, dostonlarning birinchi ijodkori unutilib, ular nasldan naslga, avloddan avlodga o‘tishi natijasida xalq mulkiga aylanadi.

C) Qahramonlarning sarguzashtlari, o‘zaro munosabatlari va kechinmalarini keng ko‘lamda tasvirlovchi yirik hajmli she’riy asar xalq dostoni deyiladi.

D) Dostonlar mavzu jihatidan rang-barang, mazmunan xilma-xil bo‘lganligi bois ularning qahramonlik, romantik, tarixiy dostonlar kabi turlari bor.

4 / 25

Men she’r yozsam, endi uni qog‘ozga emas, anov yal-yal yonayotgan o‘tga yozaman . Berilgan she’riy parcha haqidagi to‘g‘ri mulohazani aniqlang.

A) Tuzilishiga ko‘ra sodda gap hisoblanadi.

B) Ravish turkumiga mansub bitta so‘z qatnashgan.

C) Ushbu she’riy parchada ikkita olmosh ishtirok etgan.

D) Sifatdosh, ravishdosh va sof fe’l ishtirok etgan.

5 / 25

Qaysi so‘zlar ravish turkumiga mansub?

A) ertalab, olg‘a

B) minglarcha, mardlarcha

C) do‘stona, to‘yona

D) beaql, mehmonxona

6 / 25

Qaysi gapda chaqmoq so‘zi ko‘chma ma’noda qo‘llangan?

A) Hindistonda ilon chaqishidan har yili minglab kishi halok bo‘ladi.

B) Abdushukur bodom-pista chaqib, achchiq choy ichib, yayrab o‘tirardi.

C) Mana chaqmoq chaqdi nogahon, zimiston tun choki so‘kilar.

D) Iboralarning ma’nosini chaqib olishga harakat qilish kerak.

7 / 25

“Xoja Ahmad Yassaviy – Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarli) va nomahsur (chegarasiz) ermish. Imom Yusuf Hamadoniyning as’hobidindur (suhbatdoshi)”. Ahmad Yassaviy haqidagi ushbu fikr kimning qaysi asaridan olingan?

A) Alisher Navoiy “Majolis un-nafois”

B) Alisher Navoiy “Nasoyim ul-muhabbat”

C) Bobur “Boburnoma”

D) Alisher Navoiy “Mahbub ul-qulub”

8 / 25

Tarkibidagi barcha otlar shaxs otlari hisoblanadigan gapni toping.

A) Aravakash mo‘mingina, muloyim, kamgap kishi.

B) Bittasi toshkentlik Yusufbek hojining o‘g‘li Otabek.

C) Shayxontohurdagi guzarda baqqollar, sartaroshlar, zargarlar juda serob.

D) Hulkar goh Avazga, goh Salimga qarab hayron turar edi.

9 / 25

bodparak, barak, shapati ushbu so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi?

A) shevaga xos so‘zlar

B) tarixiy so‘zlar

C) arxaik so‘zlar

D) atamalar

10 / 25

Quyida berilgan so‘zlarni ma’nolari bilan birlashtiring.

A) 1-h, 2-a, 3-f, 4-g, 5-d

B) 1-h, 2-i, 3-e, 4-a, 5-d

C) 1-h, 2-a, 3-e, 4-g, 5-b

D) 1-h, 2-a, 3-f, 4-i, 5-b

11 / 25

Polvonlar abjirlikda bir-biridan o‘tadi, kurashda goh unisi, goh bunisi yutadi. Ushbu qo‘shma gapda sodda gap qismlari qanday bog‘lovchi vosita yordamida bog‘langan?

A) ayiruv bog‘lovchisi

B) ergashtiruvchi bog‘lovchi

C) ohang

D) nisbiy so‘zlar

12 / 25

… - tovushlar ohangdorligi, asosan, bir xil tovushlarning takrorlanishi natijasida yuzaga keladigan ohangdorlikdir. Nuqtalar o‘rniga mos keladigan atamani aniqlang.

A) ishtiqoq

B) istiora

C) so‘z takrori

D) alliteratsiya

13 / 25

Quyidagi gapda tushirib qoldirilgan tinish belgilarining to‘g‘ri ketma-ketligini toping. Sen do‘st emassan dedi Iskandar aka do‘st o‘rtog‘ini yengilning ostidan og‘irning ustidan yurishga o‘rgatmaydi

A) “ , — , — , ” .

B) “ , , , ”.

C) “ , — , ”.

D) “ ”, — : “ ”.

14 / 25

Qaysi javobda tarkibidagi barcha undoshlari un paychalarining ishtirokiga ko‘ra o‘zaro bir xil tasnif qilinadigan sifatlar qatori berilgan?

A) yolg‘iz, vafosiz, yashil

B) vafo, havo, suv

C) o‘rmon, dala, maydon

D) go‘zal, zebo, baland

15 / 25

Berilgan gaplar va ularda ishtirok etgan fe’l shakllari to‘g‘ri moslashtirilgan javobni aniqlang.

A) 1-a, b, d, f; 2-a, b, f, g

B) 1-b, d, e, f; 2-a, d, f, g

C) 1-b, d, f; 2-a, b, f, g

D) 1-a, b, e, f; 2-b, f, g

16 / 25

“Haq berilmas, olinur” fikri kimga tegishli?

A) Behbudiy

B) A. Qodiriy

C) G‘. G‘ulom

D) Fitrat

17 / 25

Matnning qaysi qismida hech qanday xatolik uchramaydi? Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”.

A) II qismida

B) IV qismida

C) I qismida

D) III qismida

18 / 25

Qaysi gapda ikki xil nisbatdagi fe’l ishtirok etgan?

A) Tilning biz yo‘qotib ulgurgan boyligini tiklash, iste’moldan chiqarilgan so‘zlarni o‘rniga qaytarish zarur.

B) So‘zning leksik ma’nosini tushunmaslik uni xato qo‘llashga olib keladi.

C) So‘zni o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlata bilish uchun uning leksik ma’nosini anglash zarur.

D) Nutqning aniq va ravshan bo‘lishi, avvalo, so‘zdan to‘g‘ri foydalanishga bog‘liq.

19 / 25

Qaysi javobdagi gaplarda vergul tinish belgisi o‘zaro bir xil punktuatsion qoida asosida qo‘yilgan?

A) Bir kishining bir necha o‘g‘illari bo‘lib, ular tez-tez o‘zaro nizo qilib turishar edi. Mening fikrimcha, o‘z o‘rnida aytilgan so‘z ko‘p muammolarning yechimi bo‘la oladi.

B) Din, tibbiyot, tarix, huquq va astronomiya sohalarida Amir Temur o‘ta biluvchan edi. Yoshlikda zahmat chekib ilm o‘rgansang, kasb-hunar egallasang, qariganda rohat topasan.

C) Vatanning kun sayin obod bo‘layotgani, yangi yo‘llar, muhtasham imoratlar barpo etilayotgani yurtdoshlarimiz qalbiga faxr-iftixor baxsh etmoqda. Navoiy, Bobur, Mashrab singari jahonga mashhur shoirlar ruhi hamisha bizni insoniy kamolot sari chorlab turadi.

D) Odamlarsiz yashama, odamlar orasida bo‘l. Insonni ehtiros emas, uning buyuk bisoti – aqli, tafakkuri boshqarishi kerak.

20 / 25

Qaysi gapda tirening qo‘yilish sababi boshqalaridan farq qiladi?

A) Toshkent – O‘zbekiston Respublikasining poytaxti.

B) Hosilning otasi – suv, onasi – mehnat.

C) Vaqting ketdi – baxting ketdi.

D) Qo‘l yugurigi – oshga, til yugurigi – boshga.

21 / 25

Ul sanamkim su(v) yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. (Atoyi) Ushbu baytning vaznini aniqlang.

A) ramali musaddasi maqsur

B) ramali musammani mahzuf

C) hazaji musammani maqsur

D) hazaji musaddasi mahzuf

22 / 25

Qaysi gapda fe’lning hozirgi zamon shakli kelasi zamon ma’nosida ishlatilgan?

A) Yaxshi qol, ey dilbarim, dilda kadar ketmoqdaman.

B) Kun juda qizdiryapti.

C) Balki, Habib Abdulla bo‘lib, Sahrolarda ochajaksan kon.

D) Yakshanba kuni dam olishga ketyapmiz.

23 / 25

Imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini aniqlang.

A) tarjimayi hol, shavqat, tazyiq o‘tkazmoq

B) taalluqli, tamoyil, qoyida

C) avf etmoq, tadbiq etmoq, gursillamoq

D) suqilmoq, tushunmoq, uchurmoq

24 / 25

Quyidagi qaysi fikr Atoyi g‘azali haqida?

A) Uning bir g‘azalida shoirning yuzi ishq o‘ti sababli oltinni yashiradigan darajada sarg‘ayib ketadi.

B) Uning bir g‘azalida go‘zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog‘i og‘riydi, “yuzing buncha bo‘yradek dag‘al bo‘lmasa” deb nozlanadi.

C) Uning bir g‘azalida shoirni shaydo qiladigan ham, xor-u rasvo qiladigan ham ko‘ngil deya ta’riflanadi.

D) Uning bir g‘azalida shoir suhbatlashishni xohlaydigan insonlari u bilan suhbat qurishni xohlamasliklaridan shikoyat qiladi.

25 / 25

Matndagi xatoliklar haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”.

A) Matnning I qismida imloviy xatolik mavjud.

B) Matnning IV qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud.

C) Matnning II qismida qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud.

D) Matnning III qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud.