10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 Oktabr 14, 2022Oktabr 14, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 ga fikr bildirilmagan. 2 12345678910111213141516171819202122232425 Vaqtingiz tugadi! 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 2022-yil 12-oktabr: 2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar! 1 / 25 Sen mangusan, baqosan, Men esam o‘tkinchi zot. Sen hamisha bahorsan, Men – lahzalik xotirot.. Nechta sodda gap bor? A) 4 B) 2 C) 6 D) 5 2 / 25 Mumtoz she’riyatimizda uchraydigan “begona bayt” tushunchasini izohlang. A) G’azalning oxirgi bayti B) Lirik chekinish, ya’ni she’r mavzusidan bir oz chetlashtirilgan bayt C) Maqta’dan oldingi bayt D) Biror shoir g’azaliga nazriy bog’lanib, uning aynan ko’chitirib olingan birinchi bayti 3 / 25 “Haq berilmas, olinur” fikri kimga tegishli? A) G‘. G‘ulom B) A. Qodiriy C) Behbudiy D) Fitrat 4 / 25 “G‘orda yotar edi, xurrakni baland tortar edi, botmon nosvoyni to‘rt bo‘lib otar edi, yurish-turishi odamlarga xatar edi, ne er yigitlarni ikki pulga sotar edi, yaxshilikni uch pulga olmay, qayerda yomonlik bo‘lsa, izlab yetar edi”. Rustamxon” dostonidan olingan ushbu parcha kim haqida? A) qalandarlar B) ikki kundosh C) Qizil dev D) Momogul maston 5 / 25 Xalq dostonlari haqida berilgan hukmlardan qaysi biri noto‘g‘ri? A) Dostonlar mavzu jihatidan rang-barang, mazmunan xilma-xil bo‘lganligi bois ularning qahramonlik, romantik, tarixiy dostonlar kabi turlari bor. B) Odatda, dostonlarning birinchi ijodkori unutilib, ular nasldan naslga, avloddan avlodga o‘tishi natijasida xalq mulkiga aylanadi. C) Qahramonlarning sarguzashtlari, o‘zaro munosabatlari va kechinmalarini keng ko‘lamda tasvirlovchi yirik hajmli she’riy asar xalq dostoni deyiladi. D) Doston – xalq og‘zaki ijodining eng yirik janri bo‘lib, u qahramonlik, ishqiy-sarguzasht, fantastik mazmunga ega bo‘lgan voqealarni bayon qiluvchi asar. 6 / 25 Ey yel, borib ahbobqa nomimni degil! Har kim meni bilsa, bu payomimni degil! Mendin demagil gar unutulg‘on bo‘lsam, Har kimki, meni so‘rsa, salomimni degil. (Bobur) Ushbu ruboiydagi raviyni aniqlang. A) l harfi B) m harfi C) i harfi D) n harfi 7 / 25 Tarkibidagi barcha otlar shaxs otlari hisoblanadigan gapni toping. A) Shayxontohurdagi guzarda baqqollar, sartaroshlar, zargarlar juda serob. B) Bittasi toshkentlik Yusufbek hojining o‘g‘li Otabek. C) Hulkar goh Avazga, goh Salimga qarab hayron turar edi. D) Aravakash mo‘mingina, muloyim, kamgap kishi. 8 / 25 Qaysi gapda chaqmoq so‘zi ko‘chma ma’noda qo‘llangan? A) Mana chaqmoq chaqdi nogahon, zimiston tun choki so‘kilar. B) Abdushukur bodom-pista chaqib, achchiq choy ichib, yayrab o‘tirardi. C) Hindistonda ilon chaqishidan har yili minglab kishi halok bo‘ladi. D) Iboralarning ma’nosini chaqib olishga harakat qilish kerak. 9 / 25 … - tovushlar ohangdorligi, asosan, bir xil tovushlarning takrorlanishi natijasida yuzaga keladigan ohangdorlikdir. Nuqtalar o‘rniga mos keladigan atamani aniqlang. A) so‘z takrori B) istiora C) alliteratsiya D) ishtiqoq 10 / 25 Men she’r yozsam, endi uni qog‘ozga emas, anov yal-yal yonayotgan o‘tga yozaman . Berilgan she’riy parcha haqidagi to‘g‘ri mulohazani aniqlang. A) Ushbu she’riy parchada ikkita olmosh ishtirok etgan. B) Tuzilishiga ko‘ra sodda gap hisoblanadi. C) Sifatdosh, ravishdosh va sof fe’l ishtirok etgan. D) Ravish turkumiga mansub bitta so‘z qatnashgan. 11 / 25 “Do‘stim, biror narsaga muhtoj bo‘lsang, yashirma”, - dedi u. Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma qapning ko‘chirma gap qismidagi barcha fe’llar uchun umumiy bo‘lgan grammatik ma’nolarni aniqlang. A) mayl va zamon B) mayl va shaxs-son C) mayli, zamon va shaxs-son D) zamon va shaxs-son 12 / 25 Quyida berilgan so‘zlarni ma’nolari bilan birlashtiring. A) 1-h, 2-a, 3-f, 4-g, 5-d B) 1-h, 2-i, 3-e, 4-a, 5-d C) 1-h, 2-a, 3-e, 4-g, 5-b D) 1-h, 2-a, 3-f, 4-i, 5-b 13 / 25 Matn qismlaridan kelib chiqib, ularda ilgari surilgan fikrlar haqidagi qaysi hukm noto‘g‘ri ekanligini aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”. A) Matnning III qismida Navoiy haqida ustozlarining e’tirofi keltirilgan. B) Matnning IV qismida Navoiyning turkiy tilda ijod qilganligi haqida fikr bildirilgan. C) Matnning II qismida Navoiyning dunyoga mashhurligi haqida fikr bildirilgan. D) Matnning I qismida Navoiyning hayotiga oid ma’lumot berilgan. 14 / 25 Qaysi gapda fe’lning hozirgi zamon shakli kelasi zamon ma’nosida ishlatilgan? A) Yakshanba kuni dam olishga ketyapmiz. B) Balki, Habib Abdulla bo‘lib, Sahrolarda ochajaksan kon. C) Kun juda qizdiryapti. D) Yaxshi qol, ey dilbarim, dilda kadar ketmoqdaman. 15 / 25 Matnning qaysi qismida hech qanday xatolik uchramaydi? Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”. A) IV qismida B) I qismida C) III qismida D) II qismida 16 / 25 Quyidagi qaysi fikr Atoyi g‘azali haqida? A) Uning bir g‘azalida go‘zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog‘i og‘riydi, “yuzing buncha bo‘yradek dag‘al bo‘lmasa” deb nozlanadi. B) Uning bir g‘azalida shoir suhbatlashishni xohlaydigan insonlari u bilan suhbat qurishni xohlamasliklaridan shikoyat qiladi. C) Uning bir g‘azalida shoirni shaydo qiladigan ham, xor-u rasvo qiladigan ham ko‘ngil deya ta’riflanadi. D) Uning bir g‘azalida shoirning yuzi ishq o‘ti sababli oltinni yashiradigan darajada sarg‘ayib ketadi. 17 / 25 Qaysi gapda tirening qo‘yilish sababi boshqalaridan farq qiladi? A) Hosilning otasi – suv, onasi – mehnat. B) Toshkent – O‘zbekiston Respublikasining poytaxti. C) Vaqting ketdi – baxting ketdi. D) Qo‘l yugurigi – oshga, til yugurigi – boshga. 18 / 25 “Xoja Ahmad Yassaviy – Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarli) va nomahsur (chegarasiz) ermish. Imom Yusuf Hamadoniyning as’hobidindur (suhbatdoshi)”. Ahmad Yassaviy haqidagi ushbu fikr kimning qaysi asaridan olingan? A) Alisher Navoiy “Nasoyim ul-muhabbat” B) Alisher Navoiy “Majolis un-nafois” C) Alisher Navoiy “Mahbub ul-qulub” D) Bobur “Boburnoma” 19 / 25 Qaysi gapda ikki xil nisbatdagi fe’l ishtirok etgan? A) Tilning biz yo‘qotib ulgurgan boyligini tiklash, iste’moldan chiqarilgan so‘zlarni o‘rniga qaytarish zarur. B) Nutqning aniq va ravshan bo‘lishi, avvalo, so‘zdan to‘g‘ri foydalanishga bog‘liq. C) So‘zning leksik ma’nosini tushunmaslik uni xato qo‘llashga olib keladi. D) So‘zni o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlata bilish uchun uning leksik ma’nosini anglash zarur. 20 / 25 Imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini aniqlang. A) avf etmoq, tadbiq etmoq, gursillamoq B) suqilmoq, tushunmoq, uchurmoq C) taalluqli, tamoyil, qoyida D) tarjimayi hol, shavqat, tazyiq o‘tkazmoq 21 / 25 bodparak, barak, shapati ushbu so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi? A) arxaik so‘zlar B) atamalar C) shevaga xos so‘zlar D) tarixiy so‘zlar 22 / 25 Ul sanamkim su(v) yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. (Atoyi) Ushbu baytning vaznini aniqlang. A) ramali musaddasi maqsur B) ramali musammani mahzuf C) hazaji musaddasi mahzuf D) hazaji musammani maqsur 23 / 25 Qaysi gapda qiyoslash munosabatli bog‘langan qo‘shma gap mavjud? A) Suv keldi – nur keldi. B) Yaxshi o‘g‘il – el obro‘si, yaxshi qiz – uy obro‘si. C) Baxt odamni emas, odam baxtni vujudga keltiradi. D) Mehnat hayot chirog‘iga yog‘ quyadi, tafakkur esa uni yoritadi. 24 / 25 Qaysi so‘zlar ravish turkumiga mansub? A) beaql, mehmonxona B) ertalab, olg‘a C) minglarcha, mardlarcha D) do‘stona, to‘yona 25 / 25 Matndagi xatoliklar haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”. A) Matnning IV qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. B) Matnning II qismida qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. C) Matnning I qismida imloviy xatolik mavjud. D) Matnning III qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. 0% Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Ona tili va adabiyot olimpiada