10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 Oktabr 14, 2022Oktabr 14, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 ga fikr bildirilmagan. 1 12345678910111213141516171819202122232425 Vaqtingiz tugadi! 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 2022-yil 12-oktabr: 2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar! 1 / 25 Ma’naviyat insonni ruhan poklanish, qalban ulg’ayishga chorlaydigan, irodasini baquvvat qiladigan, iymon-e’tiqodini butun qiladigan, vijdonini uyg’otadigan beqiyos kuchdir.Ushbu gapdagi so‘z yasovchilar sonini toping. A) 5 ta B) 4 ta C) 6 ta D) 7 ta 2 / 25 Mumtoz she’riyatimizda uchraydigan “begona bayt” tushunchasini izohlang. A) Maqta’dan oldingi bayt B) Biror shoir g’azaliga nazriy bog’lanib, uning aynan ko’chitirib olingan birinchi bayti C) G’azalning oxirgi bayti D) Lirik chekinish, ya’ni she’r mavzusidan bir oz chetlashtirilgan bayt 3 / 25 Quyida berilgan so‘zlarni ma’nolari bilan birlashtiring. A) 1-h, 2-a, 3-f, 4-i, 5-b B) 1-h, 2-a, 3-e, 4-g, 5-b C) 1-h, 2-i, 3-e, 4-a, 5-d D) 1-h, 2-a, 3-f, 4-g, 5-d 4 / 25 “Haq berilmas, olinur” fikri kimga tegishli? A) A. Qodiriy B) G‘. G‘ulom C) Fitrat D) Behbudiy 5 / 25 Matndagi xatoliklar haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”. A) Matnning IV qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. B) Matnning II qismida qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. C) Matnning III qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. D) Matnning I qismida imloviy xatolik mavjud. 6 / 25 Berilgan gaplar va ularda ishtirok etgan fe’l shakllari to‘g‘ri moslashtirilgan javobni aniqlang. A) 1-a, b, d, f; 2-a, b, f, g B) 1-b, d, f; 2-a, b, f, g C) 1-b, d, e, f; 2-a, d, f, g D) 1-a, b, e, f; 2-b, f, g 7 / 25 “Do‘stim, biror narsaga muhtoj bo‘lsang, yashirma”, - dedi u. Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma qapning ko‘chirma gap qismidagi barcha fe’llar uchun umumiy bo‘lgan grammatik ma’nolarni aniqlang. A) mayl va shaxs-son B) mayli, zamon va shaxs-son C) zamon va shaxs-son D) mayl va zamon 8 / 25 Qaysi gapda fe’lning hozirgi zamon shakli kelasi zamon ma’nosida ishlatilgan? A) Yaxshi qol, ey dilbarim, dilda kadar ketmoqdaman. B) Kun juda qizdiryapti. C) Yakshanba kuni dam olishga ketyapmiz. D) Balki, Habib Abdulla bo‘lib, Sahrolarda ochajaksan kon. 9 / 25 Qaysi javobdagi gaplarda vergul tinish belgisi o‘zaro bir xil punktuatsion qoida asosida qo‘yilgan? A) Bir kishining bir necha o‘g‘illari bo‘lib, ular tez-tez o‘zaro nizo qilib turishar edi. Mening fikrimcha, o‘z o‘rnida aytilgan so‘z ko‘p muammolarning yechimi bo‘la oladi. B) Vatanning kun sayin obod bo‘layotgani, yangi yo‘llar, muhtasham imoratlar barpo etilayotgani yurtdoshlarimiz qalbiga faxr-iftixor baxsh etmoqda. Navoiy, Bobur, Mashrab singari jahonga mashhur shoirlar ruhi hamisha bizni insoniy kamolot sari chorlab turadi. C) Din, tibbiyot, tarix, huquq va astronomiya sohalarida Amir Temur o‘ta biluvchan edi. Yoshlikda zahmat chekib ilm o‘rgansang, kasb-hunar egallasang, qariganda rohat topasan. D) Odamlarsiz yashama, odamlar orasida bo‘l. Insonni ehtiros emas, uning buyuk bisoti – aqli, tafakkuri boshqarishi kerak. 10 / 25 Qaysi gapda ikki xil nisbatdagi fe’l ishtirok etgan? A) So‘zni o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlata bilish uchun uning leksik ma’nosini anglash zarur. B) So‘zning leksik ma’nosini tushunmaslik uni xato qo‘llashga olib keladi. C) Nutqning aniq va ravshan bo‘lishi, avvalo, so‘zdan to‘g‘ri foydalanishga bog‘liq. D) Tilning biz yo‘qotib ulgurgan boyligini tiklash, iste’moldan chiqarilgan so‘zlarni o‘rniga qaytarish zarur. 11 / 25 Qaysi gapda qiyoslash munosabatli bog‘langan qo‘shma gap mavjud? A) Mehnat hayot chirog‘iga yog‘ quyadi, tafakkur esa uni yoritadi. B) Baxt odamni emas, odam baxtni vujudga keltiradi. C) Suv keldi – nur keldi. D) Yaxshi o‘g‘il – el obro‘si, yaxshi qiz – uy obro‘si. 12 / 25 Quyidagi qaysi fikr Atoyi g‘azali haqida? A) Uning bir g‘azalida shoirni shaydo qiladigan ham, xor-u rasvo qiladigan ham ko‘ngil deya ta’riflanadi. B) Uning bir g‘azalida shoirning yuzi ishq o‘ti sababli oltinni yashiradigan darajada sarg‘ayib ketadi. C) Uning bir g‘azalida go‘zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog‘i og‘riydi, “yuzing buncha bo‘yradek dag‘al bo‘lmasa” deb nozlanadi. D) Uning bir g‘azalida shoir suhbatlashishni xohlaydigan insonlari u bilan suhbat qurishni xohlamasliklaridan shikoyat qiladi. 13 / 25 Ul sanamkim su(v) yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. (Atoyi) Ushbu baytning vaznini aniqlang. A) ramali musaddasi maqsur B) ramali musammani mahzuf C) hazaji musaddasi mahzuf D) hazaji musammani maqsur 14 / 25 Tarkibidagi barcha otlar shaxs otlari hisoblanadigan gapni toping. A) Hulkar goh Avazga, goh Salimga qarab hayron turar edi. B) Bittasi toshkentlik Yusufbek hojining o‘g‘li Otabek. C) Shayxontohurdagi guzarda baqqollar, sartaroshlar, zargarlar juda serob. D) Aravakash mo‘mingina, muloyim, kamgap kishi. 15 / 25 Xalq ertangi kuni yaxshiroq bo‘lishini istasa, birlashmog‘i, uyushmog‘i va haqiqat uchun kurashmog‘i kerak. Ushbu gap haqidagi noto‘g‘ri hukmni aniqlang. A) Ham ot kesim, ham fe’l kesim ishtirok etgan. B) Ergashgan qo‘shma gap hisoblanadi. C) Qaratqich aniqlovchi to‘ldiruvchiga tobelanib kelgan. D) Eganing uyushib kelishi kuzatiladi. 16 / 25 Qaysi gapda chaqmoq so‘zi ko‘chma ma’noda qo‘llangan? A) Abdushukur bodom-pista chaqib, achchiq choy ichib, yayrab o‘tirardi. B) Mana chaqmoq chaqdi nogahon, zimiston tun choki so‘kilar. C) Hindistonda ilon chaqishidan har yili minglab kishi halok bo‘ladi. D) Iboralarning ma’nosini chaqib olishga harakat qilish kerak. 17 / 25 Qaysi javobda tarkibidagi barcha undoshlari un paychalarining ishtirokiga ko‘ra o‘zaro bir xil tasnif qilinadigan sifatlar qatori berilgan? A) o‘rmon, dala, maydon B) go‘zal, zebo, baland C) vafo, havo, suv D) yolg‘iz, vafosiz, yashil 18 / 25 bodparak, barak, shapati ushbu so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi? A) tarixiy so‘zlar B) shevaga xos so‘zlar C) atamalar D) arxaik so‘zlar 19 / 25 Imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini aniqlang. A) tarjimayi hol, shavqat, tazyiq o‘tkazmoq B) suqilmoq, tushunmoq, uchurmoq C) avf etmoq, tadbiq etmoq, gursillamoq D) taalluqli, tamoyil, qoyida 20 / 25 … - tovushlar ohangdorligi, asosan, bir xil tovushlarning takrorlanishi natijasida yuzaga keladigan ohangdorlikdir. Nuqtalar o‘rniga mos keladigan atamani aniqlang. A) istiora B) so‘z takrori C) alliteratsiya D) ishtiqoq 21 / 25 Qaysi so‘zlar ravish turkumiga mansub? A) ertalab, olg‘a B) do‘stona, to‘yona C) beaql, mehmonxona D) minglarcha, mardlarcha 22 / 25 Qaysi gapda tirening qo‘yilish sababi boshqalaridan farq qiladi? A) Toshkent – O‘zbekiston Respublikasining poytaxti. B) Hosilning otasi – suv, onasi – mehnat. C) Vaqting ketdi – baxting ketdi. D) Qo‘l yugurigi – oshga, til yugurigi – boshga. 23 / 25 “Xoja Ahmad Yassaviy – Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarli) va nomahsur (chegarasiz) ermish. Imom Yusuf Hamadoniyning as’hobidindur (suhbatdoshi)”. Ahmad Yassaviy haqidagi ushbu fikr kimning qaysi asaridan olingan? A) Alisher Navoiy “Majolis un-nafois” B) Bobur “Boburnoma” C) Alisher Navoiy “Nasoyim ul-muhabbat” D) Alisher Navoiy “Mahbub ul-qulub” 24 / 25 Men she’r yozsam, endi uni qog‘ozga emas, anov yal-yal yonayotgan o‘tga yozaman . Berilgan she’riy parcha haqidagi to‘g‘ri mulohazani aniqlang. A) Ravish turkumiga mansub bitta so‘z qatnashgan. B) Tuzilishiga ko‘ra sodda gap hisoblanadi. C) Ushbu she’riy parchada ikkita olmosh ishtirok etgan. D) Sifatdosh, ravishdosh va sof fe’l ishtirok etgan. 25 / 25 Polvonlar abjirlikda bir-biridan o‘tadi, kurashda goh unisi, goh bunisi yutadi. Ushbu qo‘shma gapda sodda gap qismlari qanday bog‘lovchi vosita yordamida bog‘langan? A) nisbiy so‘zlar B) ohang C) ayiruv bog‘lovchisi D) ergashtiruvchi bog‘lovchi 0% Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Ona tili va adabiyot olimpiada