Barcha fanlardan online testlar

Ona tili va adabiyot olimpiada Tuman 2022-2023 o'quv yili

10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

InfoMaster

Avgust 19, 2024

42 Ko'rishlar 5 izohlar

SaqlashSaqlanganOlib tashlandi 0

10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

2022-yil 12-oktabr:

2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar!

1 / 25

Suhbatning oqibati shu bo‘ldiki, Qalandarov tumanga qaytdi. Qo‘shma gap turini toping

A) kesim ergash gap

B) ega ergash gap

C) aniqlovchi ergash gap

D) to‘ldiruvchi ergash gap

2 / 25

Tushum kelishigi belgili qo’llanganda qanday ma’noni ifodalaydi?

A) Uslubiy farqni ifodalaydi

B) Ta’kidlash ma’nosini ifodalaydi

C) Ta’kid yo’qoladi

D) Obyektning bir qismini bildiradi

3 / 25

“Do‘stim, biror narsaga muhtoj bo‘lsang, yashirma”, - dedi u. Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma qapning ko‘chirma gap qismidagi barcha fe’llar uchun umumiy bo‘lgan grammatik ma’nolarni aniqlang.

A) zamon va shaxs-son

B) mayli, zamon va shaxs-son

C) mayl va zamon

D) mayl va shaxs-son

4 / 25

… - tovushlar ohangdorligi, asosan, bir xil tovushlarning takrorlanishi natijasida yuzaga keladigan ohangdorlikdir. Nuqtalar o‘rniga mos keladigan atamani aniqlang.

A) alliteratsiya

B) ishtiqoq

C) istiora

D) so‘z takrori

5 / 25

Ey yel, borib ahbobqa nomimni degil!
Har kim meni bilsa, bu payomimni degil!
Mendin demagil gar unutulg‘on bo‘lsam,
Har kimki, meni so‘rsa, salomimni degil. (Bobur)

Ushbu ruboiydagi raviyni aniqlang.

A) i harfi

B) m harfi

C) l harfi

D) n harfi

6 / 25

“Xoja Ahmad Yassaviy – Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarli) va nomahsur (chegarasiz) ermish. Imom Yusuf Hamadoniyning as’hobidindur (suhbatdoshi)”. Ahmad Yassaviy haqidagi ushbu fikr kimning qaysi asaridan olingan?

A) Alisher Navoiy “Mahbub ul-qulub”

B) Alisher Navoiy “Nasoyim ul-muhabbat”

C) Bobur “Boburnoma”

D) Alisher Navoiy “Majolis un-nafois”

7 / 25

Quyidagi qaysi fikr Atoyi g‘azali haqida?

A) Uning bir g‘azalida shoirning yuzi ishq o‘ti sababli oltinni yashiradigan darajada sarg‘ayib ketadi.

B) Uning bir g‘azalida go‘zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog‘i og‘riydi, “yuzing buncha bo‘yradek dag‘al bo‘lmasa” deb nozlanadi.

C) Uning bir g‘azalida shoirni shaydo qiladigan ham, xor-u rasvo qiladigan ham ko‘ngil deya ta’riflanadi.

D) Uning bir g‘azalida shoir suhbatlashishni xohlaydigan insonlari u bilan suhbat qurishni xohlamasliklaridan shikoyat qiladi.

8 / 25

Qaysi javobda tarkibidagi barcha undoshlari un paychalarining ishtirokiga ko‘ra o‘zaro bir xil tasnif qilinadigan sifatlar qatori berilgan?

A) go‘zal, zebo, baland

B) vafo, havo, suv

C) yolg‘iz, vafosiz, yashil

D) o‘rmon, dala, maydon

9 / 25

Xalq dostonlari haqida berilgan hukmlardan qaysi biri noto‘g‘ri?

A) Doston – xalq og‘zaki ijodining eng yirik janri bo‘lib, u qahramonlik, ishqiy-sarguzasht, fantastik mazmunga ega bo‘lgan voqealarni bayon qiluvchi asar.

B) Odatda, dostonlarning birinchi ijodkori unutilib, ular nasldan naslga, avloddan avlodga o‘tishi natijasida xalq mulkiga aylanadi.

C) Qahramonlarning sarguzashtlari, o‘zaro munosabatlari va kechinmalarini keng ko‘lamda tasvirlovchi yirik hajmli she’riy asar xalq dostoni deyiladi.

D) Dostonlar mavzu jihatidan rang-barang, mazmunan xilma-xil bo‘lganligi bois ularning qahramonlik, romantik, tarixiy dostonlar kabi turlari bor.

10 / 25

Qaysi gapda tirening qo‘yilish sababi boshqalaridan farq qiladi?

A) Toshkent – O‘zbekiston Respublikasining poytaxti.

B) Hosilning otasi – suv, onasi – mehnat.

C) Qo‘l yugurigi – oshga, til yugurigi – boshga.

D) Vaqting ketdi – baxting ketdi.

11 / 25

bodparak, barak, shapati ushbu so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi?

A) atamalar

B) arxaik so‘zlar

C) tarixiy so‘zlar

D) shevaga xos so‘zlar

12 / 25

Qaysi javobdagi gaplarda vergul tinish belgisi o‘zaro bir xil punktuatsion qoida asosida qo‘yilgan?

A) Din, tibbiyot, tarix, huquq va astronomiya sohalarida Amir Temur o‘ta biluvchan edi. Yoshlikda zahmat chekib ilm o‘rgansang, kasb-hunar egallasang, qariganda rohat topasan.

B) Bir kishining bir necha o‘g‘illari bo‘lib, ular tez-tez o‘zaro nizo qilib turishar edi. Mening fikrimcha, o‘z o‘rnida aytilgan so‘z ko‘p muammolarning yechimi bo‘la oladi.

C) Vatanning kun sayin obod bo‘layotgani, yangi yo‘llar, muhtasham imoratlar barpo etilayotgani yurtdoshlarimiz qalbiga faxr-iftixor baxsh etmoqda. Navoiy, Bobur, Mashrab singari jahonga mashhur shoirlar ruhi hamisha bizni insoniy kamolot sari chorlab turadi.

D) Odamlarsiz yashama, odamlar orasida bo‘l. Insonni ehtiros emas, uning buyuk bisoti – aqli, tafakkuri boshqarishi kerak.

13 / 25

Quyidagi gapda tushirib qoldirilgan tinish belgilarining to‘g‘ri ketma-ketligini toping. Sen do‘st emassan dedi Iskandar aka do‘st o‘rtog‘ini yengilning ostidan og‘irning ustidan yurishga o‘rgatmaydi

A) “ , — , ”.

B) “ , — , — , ” .

C) “ ”, — : “ ”.

D) “ , , , ”.

14 / 25

Qaysi so‘zlar ravish turkumiga mansub?

A) do‘stona, to‘yona

B) beaql, mehmonxona

C) ertalab, olg‘a

D) minglarcha, mardlarcha

15 / 25

Matn qismlaridan kelib chiqib, ularda ilgari surilgan fikrlar haqidagi qaysi hukm noto‘g‘ri ekanligini aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”.

A) Matnning I qismida Navoiyning hayotiga oid ma’lumot berilgan.

B) Matnning III qismida Navoiy haqida ustozlarining e’tirofi keltirilgan.

C) Matnning IV qismida Navoiyning turkiy tilda ijod qilganligi haqida fikr bildirilgan.

D) Matnning II qismida Navoiyning dunyoga mashhurligi haqida fikr bildirilgan.

16 / 25

Qaysi gapda chaqmoq so‘zi ko‘chma ma’noda qo‘llangan?

A) Abdushukur bodom-pista chaqib, achchiq choy ichib, yayrab o‘tirardi.

B) Hindistonda ilon chaqishidan har yili minglab kishi halok bo‘ladi.

C) Mana chaqmoq chaqdi nogahon, zimiston tun choki so‘kilar.

D) Iboralarning ma’nosini chaqib olishga harakat qilish kerak.

17 / 25

Men she’r yozsam, endi uni qog‘ozga emas, anov yal-yal yonayotgan o‘tga yozaman . Berilgan she’riy parcha haqidagi to‘g‘ri mulohazani aniqlang.

A) Ravish turkumiga mansub bitta so‘z qatnashgan.

B) Ushbu she’riy parchada ikkita olmosh ishtirok etgan.

C) Tuzilishiga ko‘ra sodda gap hisoblanadi.

D) Sifatdosh, ravishdosh va sof fe’l ishtirok etgan.

18 / 25

Ul sanamkim su(v) yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. (Atoyi) Ushbu baytning vaznini aniqlang.

A) hazaji musammani maqsur

B) ramali musammani mahzuf

C) hazaji musaddasi mahzuf

D) ramali musaddasi maqsur

19 / 25

Qaysi gapda fe’lning hozirgi zamon shakli kelasi zamon ma’nosida ishlatilgan?

A) Kun juda qizdiryapti.

B) Yakshanba kuni dam olishga ketyapmiz.

C) Balki, Habib Abdulla bo‘lib, Sahrolarda ochajaksan kon.

D) Yaxshi qol, ey dilbarim, dilda kadar ketmoqdaman.

20 / 25

Berilgan gaplar va ularda ishtirok etgan fe’l shakllari to‘g‘ri moslashtirilgan javobni aniqlang.

A) 1-b, d, f; 2-a, b, f, g

B) 1-a, b, e, f; 2-b, f, g

C) 1-b, d, e, f; 2-a, d, f, g

D) 1-a, b, d, f; 2-a, b, f, g

21 / 25

“G‘orda yotar edi, xurrakni baland tortar edi, botmon nosvoyni to‘rt bo‘lib otar edi, yurish-turishi odamlarga xatar edi, ne er yigitlarni ikki pulga sotar edi, yaxshilikni uch pulga olmay, qayerda yomonlik bo‘lsa, izlab yetar edi”. Rustamxon” dostonidan olingan ushbu parcha kim haqida?

A) qalandarlar

B) ikki kundosh

C) Qizil dev

D) Momogul maston

22 / 25

Polvonlar abjirlikda bir-biridan o‘tadi, kurashda goh unisi, goh bunisi yutadi. Ushbu qo‘shma gapda sodda gap qismlari qanday bog‘lovchi vosita yordamida bog‘langan?

A) ayiruv bog‘lovchisi

B) ohang

C) ergashtiruvchi bog‘lovchi

D) nisbiy so‘zlar

23 / 25

Quyida berilgan so‘zlarni ma’nolari bilan birlashtiring.

A) 1-h, 2-a, 3-f, 4-i, 5-b

B) 1-h, 2-i, 3-e, 4-a, 5-d

C) 1-h, 2-a, 3-f, 4-g, 5-d

D) 1-h, 2-a, 3-e, 4-g, 5-b

24 / 25

Xalq ertangi kuni yaxshiroq bo‘lishini istasa, birlashmog‘i, uyushmog‘i va haqiqat uchun kurashmog‘i kerak. Ushbu gap haqidagi noto‘g‘ri hukmni aniqlang.

A) Ergashgan qo‘shma gap hisoblanadi.

B) Eganing uyushib kelishi kuzatiladi.

C) Ham ot kesim, ham fe’l kesim ishtirok etgan.

D) Qaratqich aniqlovchi to‘ldiruvchiga tobelanib kelgan.

25 / 25

Qaysi gapda ikki xil nisbatdagi fe’l ishtirok etgan?

A) Nutqning aniq va ravshan bo‘lishi, avvalo, so‘zdan to‘g‘ri foydalanishga bog‘liq.

B) So‘zning leksik ma’nosini tushunmaslik uni xato qo‘llashga olib keladi.

C) So‘zni o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlata bilish uchun uning leksik ma’nosini anglash zarur.

D) Tilning biz yo‘qotib ulgurgan boyligini tiklash, iste’moldan chiqarilgan so‘zlarni o‘rniga qaytarish zarur.