Uy » Online olimpiada » Ona tili va adabiyot olimpiada » 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 Ona tili va adabiyot olimpiadaTuman 2022-2023 o'quv yili 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 InfoMaster Avgust 19, 2024 364 Ko'rishlar 5 izohlar SaqlashSaqlanganOlib tashlandi 0 0 12345678910111213141516171819202122232425 Vaqtingiz tugadi! 10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3 2022-yil 12-oktabr: 2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar! 1 / 25 Uzun sochingdin uzmasmen ko‘ngulni, Ayog’ing qanda bo‘lsa, boshim anda. Misralardagi badiiy san’atni aniqlang? A) tazod, tashbeh B) ishtiqoq, tadrij C) mubolag’a, tazod D) ishtiqoq, tazod 2 / 25 Yassaviy hikmatlarida xalq og’zaki ijodi an’analari asosida olingan obrazlar qaysilar? A) Shariat, haqiqat B) Ishq, tolib, ummat C) Pir, va darvesh D) Yo’l, rabot, karvon, o’q 3 / 25 Matnning qaysi qismida hech qanday xatolik uchramaydi? Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”. A) III qismida B) I qismida C) II qismida D) IV qismida 4 / 25 “Do‘stim, biror narsaga muhtoj bo‘lsang, yashirma”, - dedi u. Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma qapning ko‘chirma gap qismidagi barcha fe’llar uchun umumiy bo‘lgan grammatik ma’nolarni aniqlang. A) zamon va shaxs-son B) mayl va shaxs-son C) mayli, zamon va shaxs-son D) mayl va zamon 5 / 25 Quyidagi gapda tushirib qoldirilgan tinish belgilarining to‘g‘ri ketma-ketligini toping. Sen do‘st emassan dedi Iskandar aka do‘st o‘rtog‘ini yengilning ostidan og‘irning ustidan yurishga o‘rgatmaydi A) “ , — , — , ” . B) “ ”, — : “ ”. C) “ , — , ”. D) “ , , , ”. 6 / 25 Imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini aniqlang. A) tarjimayi hol, shavqat, tazyiq o‘tkazmoq B) suqilmoq, tushunmoq, uchurmoq C) taalluqli, tamoyil, qoyida D) avf etmoq, tadbiq etmoq, gursillamoq 7 / 25 Quyidagi qaysi fikr Atoyi g‘azali haqida? A) Uning bir g‘azalida go‘zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog‘i og‘riydi, “yuzing buncha bo‘yradek dag‘al bo‘lmasa” deb nozlanadi. B) Uning bir g‘azalida shoirni shaydo qiladigan ham, xor-u rasvo qiladigan ham ko‘ngil deya ta’riflanadi. C) Uning bir g‘azalida shoirning yuzi ishq o‘ti sababli oltinni yashiradigan darajada sarg‘ayib ketadi. D) Uning bir g‘azalida shoir suhbatlashishni xohlaydigan insonlari u bilan suhbat qurishni xohlamasliklaridan shikoyat qiladi. 8 / 25 Avval ular bizga yetib olishsin // keyin birga jo‘naymiz. Ushbu qo‘shma gap qismlari orasiga qaysi tinish belgisi qo‘yiladi? A) nuqtali vergul B) tire C) ikki nuqta D) vergul 9 / 25 Qaysi gapda chaqmoq so‘zi ko‘chma ma’noda qo‘llangan? A) Hindistonda ilon chaqishidan har yili minglab kishi halok bo‘ladi. B) Iboralarning ma’nosini chaqib olishga harakat qilish kerak. C) Abdushukur bodom-pista chaqib, achchiq choy ichib, yayrab o‘tirardi. D) Mana chaqmoq chaqdi nogahon, zimiston tun choki so‘kilar. 10 / 25 Ey yel, borib ahbobqa nomimni degil! Har kim meni bilsa, bu payomimni degil! Mendin demagil gar unutulg‘on bo‘lsam, Har kimki, meni so‘rsa, salomimni degil. (Bobur) Ushbu ruboiydagi raviyni aniqlang. A) l harfi B) m harfi C) n harfi D) i harfi 11 / 25 Qaysi so‘zlar ravish turkumiga mansub? A) ertalab, olg‘a B) minglarcha, mardlarcha C) beaql, mehmonxona D) do‘stona, to‘yona 12 / 25 bodparak, barak, shapati ushbu so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi? A) tarixiy so‘zlar B) arxaik so‘zlar C) atamalar D) shevaga xos so‘zlar 13 / 25 Qaysi gapda fe’lning hozirgi zamon shakli kelasi zamon ma’nosida ishlatilgan? A) Balki, Habib Abdulla bo‘lib, Sahrolarda ochajaksan kon. B) Kun juda qizdiryapti. C) Yaxshi qol, ey dilbarim, dilda kadar ketmoqdaman. D) Yakshanba kuni dam olishga ketyapmiz. 14 / 25 Qaysi javobdagi gaplarda vergul tinish belgisi o‘zaro bir xil punktuatsion qoida asosida qo‘yilgan? A) Din, tibbiyot, tarix, huquq va astronomiya sohalarida Amir Temur o‘ta biluvchan edi. Yoshlikda zahmat chekib ilm o‘rgansang, kasb-hunar egallasang, qariganda rohat topasan. B) Vatanning kun sayin obod bo‘layotgani, yangi yo‘llar, muhtasham imoratlar barpo etilayotgani yurtdoshlarimiz qalbiga faxr-iftixor baxsh etmoqda. Navoiy, Bobur, Mashrab singari jahonga mashhur shoirlar ruhi hamisha bizni insoniy kamolot sari chorlab turadi. C) Bir kishining bir necha o‘g‘illari bo‘lib, ular tez-tez o‘zaro nizo qilib turishar edi. Mening fikrimcha, o‘z o‘rnida aytilgan so‘z ko‘p muammolarning yechimi bo‘la oladi. D) Odamlarsiz yashama, odamlar orasida bo‘l. Insonni ehtiros emas, uning buyuk bisoti – aqli, tafakkuri boshqarishi kerak. 15 / 25 Xalq ertangi kuni yaxshiroq bo‘lishini istasa, birlashmog‘i, uyushmog‘i va haqiqat uchun kurashmog‘i kerak. Ushbu gap haqidagi noto‘g‘ri hukmni aniqlang. A) Ergashgan qo‘shma gap hisoblanadi. B) Qaratqich aniqlovchi to‘ldiruvchiga tobelanib kelgan. C) Eganing uyushib kelishi kuzatiladi. D) Ham ot kesim, ham fe’l kesim ishtirok etgan. 16 / 25 Qaysi gapda ikki xil nisbatdagi fe’l ishtirok etgan? A) So‘zning leksik ma’nosini tushunmaslik uni xato qo‘llashga olib keladi. B) Tilning biz yo‘qotib ulgurgan boyligini tiklash, iste’moldan chiqarilgan so‘zlarni o‘rniga qaytarish zarur. C) So‘zni o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlata bilish uchun uning leksik ma’nosini anglash zarur. D) Nutqning aniq va ravshan bo‘lishi, avvalo, so‘zdan to‘g‘ri foydalanishga bog‘liq. 17 / 25 “Haq berilmas, olinur” fikri kimga tegishli? A) Behbudiy B) Fitrat C) A. Qodiriy D) G‘. G‘ulom 18 / 25 Men she’r yozsam, endi uni qog‘ozga emas, anov yal-yal yonayotgan o‘tga yozaman . Berilgan she’riy parcha haqidagi to‘g‘ri mulohazani aniqlang. A) Ravish turkumiga mansub bitta so‘z qatnashgan. B) Sifatdosh, ravishdosh va sof fe’l ishtirok etgan. C) Ushbu she’riy parchada ikkita olmosh ishtirok etgan. D) Tuzilishiga ko‘ra sodda gap hisoblanadi. 19 / 25 Polvonlar abjirlikda bir-biridan o‘tadi, kurashda goh unisi, goh bunisi yutadi. Ushbu qo‘shma gapda sodda gap qismlari qanday bog‘lovchi vosita yordamida bog‘langan? A) ayiruv bog‘lovchisi B) ohang C) nisbiy so‘zlar D) ergashtiruvchi bog‘lovchi 20 / 25 “G‘orda yotar edi, xurrakni baland tortar edi, botmon nosvoyni to‘rt bo‘lib otar edi, yurish-turishi odamlarga xatar edi, ne er yigitlarni ikki pulga sotar edi, yaxshilikni uch pulga olmay, qayerda yomonlik bo‘lsa, izlab yetar edi”. Rustamxon” dostonidan olingan ushbu parcha kim haqida? A) Momogul maston B) qalandarlar C) ikki kundosh D) Qizil dev 21 / 25 Tarkibidagi barcha otlar shaxs otlari hisoblanadigan gapni toping. A) Bittasi toshkentlik Yusufbek hojining o‘g‘li Otabek. B) Shayxontohurdagi guzarda baqqollar, sartaroshlar, zargarlar juda serob. C) Hulkar goh Avazga, goh Salimga qarab hayron turar edi. D) Aravakash mo‘mingina, muloyim, kamgap kishi. 22 / 25 Matndagi xatoliklar haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”. A) Matnning III qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. B) Matnning II qismida qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. C) Matnning IV qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud. D) Matnning I qismida imloviy xatolik mavjud. 23 / 25 Qaysi gapda tirening qo‘yilish sababi boshqalaridan farq qiladi? A) Qo‘l yugurigi – oshga, til yugurigi – boshga. B) Toshkent – O‘zbekiston Respublikasining poytaxti. C) Vaqting ketdi – baxting ketdi. D) Hosilning otasi – suv, onasi – mehnat. 24 / 25 Ul sanamkim su(v) yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. (Atoyi) Ushbu baytning vaznini aniqlang. A) ramali musammani mahzuf B) hazaji musaddasi mahzuf C) ramali musaddasi maqsur D) hazaji musammani maqsur 25 / 25 Qaysi javobda tarkibidagi barcha undoshlari un paychalarining ishtirokiga ko‘ra o‘zaro bir xil tasnif qilinadigan sifatlar qatori berilgan? A) yolg‘iz, vafosiz, yashil B) o‘rmon, dala, maydon C) vafo, havo, suv D) go‘zal, zebo, baland 0% Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Foydali bo'lsa mamnunmiz