10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

2022-yil 12-oktabr:

2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar!

1 / 25

Qaysi gap tarkibida sifatdosh mavjud?

A) Taxtga chiqqach adolat bilan ish ko‘ribdi

B) Rasm chizgani soy bo‘yiga bordik

C) Jahli chiqqanidan hech kim ko‘ziga ko‘rinmas edi

D) Bilmaslik ayb emas,bilishni xohlamaslik ayb

2 / 25

Funksional bo’yoqdor so’zlarni toping.

A) Jamol, bashara

B) Kun, tun

C) Jujuq, bag’rim

D) Inson, bashar

3 / 25

Matn qismlaridan kelib chiqib, ularda ilgari surilgan fikrlar haqidagi qaysi hukm noto‘g‘ri ekanligini aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”.

A) Matnning II qismida Navoiyning dunyoga mashhurligi haqida fikr bildirilgan.

B) Matnning I qismida Navoiyning hayotiga oid ma’lumot berilgan.

C) Matnning III qismida Navoiy haqida ustozlarining e’tirofi keltirilgan.

D) Matnning IV qismida Navoiyning turkiy tilda ijod qilganligi haqida fikr bildirilgan.

4 / 25

Polvonlar abjirlikda bir-biridan o‘tadi, kurashda goh unisi, goh bunisi yutadi. Ushbu qo‘shma gapda sodda gap qismlari qanday bog‘lovchi vosita yordamida bog‘langan?

A) nisbiy so‘zlar

B) ohang

C) ayiruv bog‘lovchisi

D) ergashtiruvchi bog‘lovchi

5 / 25

“Haq berilmas, olinur” fikri kimga tegishli?

A) G‘. G‘ulom

B) Fitrat

C) A. Qodiriy

D) Behbudiy

6 / 25

Qaysi javobdagi gaplarda vergul tinish belgisi o‘zaro bir xil punktuatsion qoida asosida qo‘yilgan?

A) Vatanning kun sayin obod bo‘layotgani, yangi yo‘llar, muhtasham imoratlar barpo etilayotgani yurtdoshlarimiz qalbiga faxr-iftixor baxsh etmoqda. Navoiy, Bobur, Mashrab singari jahonga mashhur shoirlar ruhi hamisha bizni insoniy kamolot sari chorlab turadi.

B) Bir kishining bir necha o‘g‘illari bo‘lib, ular tez-tez o‘zaro nizo qilib turishar edi. Mening fikrimcha, o‘z o‘rnida aytilgan so‘z ko‘p muammolarning yechimi bo‘la oladi.

C) Odamlarsiz yashama, odamlar orasida bo‘l. Insonni ehtiros emas, uning buyuk bisoti – aqli, tafakkuri boshqarishi kerak.

D) Din, tibbiyot, tarix, huquq va astronomiya sohalarida Amir Temur o‘ta biluvchan edi. Yoshlikda zahmat chekib ilm o‘rgansang, kasb-hunar egallasang, qariganda rohat topasan.

7 / 25

Xalq dostonlari haqida berilgan hukmlardan qaysi biri noto‘g‘ri?

A) Qahramonlarning sarguzashtlari, o‘zaro munosabatlari va kechinmalarini keng ko‘lamda tasvirlovchi yirik hajmli she’riy asar xalq dostoni deyiladi.

B) Dostonlar mavzu jihatidan rang-barang, mazmunan xilma-xil bo‘lganligi bois ularning qahramonlik, romantik, tarixiy dostonlar kabi turlari bor.

C) Odatda, dostonlarning birinchi ijodkori unutilib, ular nasldan naslga, avloddan avlodga o‘tishi natijasida xalq mulkiga aylanadi.

D) Doston – xalq og‘zaki ijodining eng yirik janri bo‘lib, u qahramonlik, ishqiy-sarguzasht, fantastik mazmunga ega bo‘lgan voqealarni bayon qiluvchi asar.

8 / 25

Quyidagi qaysi fikr Atoyi g‘azali haqida?

A) Uning bir g‘azalida shoir suhbatlashishni xohlaydigan insonlari u bilan suhbat qurishni xohlamasliklaridan shikoyat qiladi.

B) Uning bir g‘azalida go‘zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog‘i og‘riydi, “yuzing buncha bo‘yradek dag‘al bo‘lmasa” deb nozlanadi.

C) Uning bir g‘azalida shoirni shaydo qiladigan ham, xor-u rasvo qiladigan ham ko‘ngil deya ta’riflanadi.

D) Uning bir g‘azalida shoirning yuzi ishq o‘ti sababli oltinni yashiradigan darajada sarg‘ayib ketadi.

9 / 25

Ul sanamkim su(v) yaqosinda paritek o‘lturur, G‘oyati nozukligidin suv bila yutsa bo‘lur. (Atoyi) Ushbu baytning vaznini aniqlang.

A) ramali musaddasi maqsur

B) hazaji musaddasi mahzuf

C) ramali musammani mahzuf

D) hazaji musammani maqsur

10 / 25

Qaysi javobda tarkibidagi barcha undoshlari un paychalarining ishtirokiga ko‘ra o‘zaro bir xil tasnif qilinadigan sifatlar qatori berilgan?

A) yolg‘iz, vafosiz, yashil

B) o‘rmon, dala, maydon

C) go‘zal, zebo, baland

D) vafo, havo, suv

11 / 25

Matndagi xatoliklar haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang. Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”.

A) Matnning III qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud.

B) Matnning I qismida imloviy xatolik mavjud.

C) Matnning II qismida qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud.

D) Matnning IV qismida so‘z qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xatolik mavjud.

12 / 25

Imloviy jihatdan noto‘g‘ri yozilgan so‘zlar qatorini aniqlang.

A) taalluqli, tamoyil, qoyida

B) suqilmoq, tushunmoq, uchurmoq

C) tarjimayi hol, shavqat, tazyiq o‘tkazmoq

D) avf etmoq, tadbiq etmoq, gursillamoq

13 / 25

Men she’r yozsam, endi uni qog‘ozga emas, anov yal-yal yonayotgan o‘tga yozaman . Berilgan she’riy parcha haqidagi to‘g‘ri mulohazani aniqlang.

A) Ravish turkumiga mansub bitta so‘z qatnashgan.

B) Sifatdosh, ravishdosh va sof fe’l ishtirok etgan.

C) Tuzilishiga ko‘ra sodda gap hisoblanadi.

D) Ushbu she’riy parchada ikkita olmosh ishtirok etgan.

14 / 25

Qaysi gapda chaqmoq so‘zi ko‘chma ma’noda qo‘llangan?

A) Mana chaqmoq chaqdi nogahon, zimiston tun choki so‘kilar.

B) Abdushukur bodom-pista chaqib, achchiq choy ichib, yayrab o‘tirardi.

C) Hindistonda ilon chaqishidan har yili minglab kishi halok bo‘ladi.

D) Iboralarning ma’nosini chaqib olishga harakat qilish kerak.

15 / 25

Qaysi gapda fe’lning hozirgi zamon shakli kelasi zamon ma’nosida ishlatilgan?

A) Kun juda qizdiryapti.

B) Yakshanba kuni dam olishga ketyapmiz.

C) Balki, Habib Abdulla bo‘lib, Sahrolarda ochajaksan kon.

D) Yaxshi qol, ey dilbarim, dilda kadar ketmoqdaman.

16 / 25

Berilgan gaplar va ularda ishtirok etgan fe’l shakllari to‘g‘ri moslashtirilgan javobni aniqlang.

A) 1-a, b, d, f; 2-a, b, f, g

B) 1-b, d, e, f; 2-a, d, f, g

C) 1-a, b, e, f; 2-b, f, g

D) 1-b, d, f; 2-a, b, f, g

17 / 25

bodparak, barak, shapati ushbu so‘zlar qanday so‘zlar hisoblanadi?

A) arxaik so‘zlar

B) atamalar

C) shevaga xos so‘zlar

D) tarixiy so‘zlar

18 / 25

Matnning qaysi qismida hech qanday xatolik uchramaydi? Alisher Navoiy Buyuk o‘zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida tug‘ildi. Shoirning sherlari XV asrning 60-yillaridayoq mashhur bo‘la boshladi. Shoirning ilk devonlari bundan darak beradi. Yillar o‘tishi bilan Alisher Navoiy asarlarini shuhrati ortib bordi va butun jahonga tarqaldi. Yevropa va Osiyodagi barcha davlatlarda Alisher Navoiy kitoblarining yoyilishi, ularning o‘nlab tillarga tarjima qilinganligi buning yorqin dalilidir. Alisher Navoiy asarlari o‘zining badiyligi, mazmundorligi va go‘zalligi bilan Nizomiy Ganjaviy, Sa’diy, Hofiz Sheroziy, Abdurahmon Jomiy asarlaridan ustun turar edi. Shuning uchun uning ustozi, fors-tojik adabiyotining ulkan namoyandasi Abdurahmon Jomiy Alisher Navoiy ijodi xususida shunday deb yozgan: “Shukrlar bo‘lsinki, u she’rlarini turkiy (ya’ni o‘zbek) tilida ijod qilgan. Agar u forsiy tilda ijod qilganda, bizning asarlarimizni hech kim o‘qimas edi”.

A) II qismida

B) I qismida

C) IV qismida

D) III qismida

19 / 25

Qaysi gapda qiyoslash munosabatli bog‘langan qo‘shma gap mavjud?

A) Yaxshi o‘g‘il – el obro‘si, yaxshi qiz – uy obro‘si.

B) Mehnat hayot chirog‘iga yog‘ quyadi, tafakkur esa uni yoritadi.

C) Baxt odamni emas, odam baxtni vujudga keltiradi.

D) Suv keldi – nur keldi.

20 / 25

Avval ular bizga yetib olishsin // keyin birga jo‘naymiz. Ushbu qo‘shma gap qismlari orasiga qaysi tinish belgisi qo‘yiladi?

A) nuqtali vergul

B) tire

C) vergul

D) ikki nuqta

21 / 25

Tarkibidagi barcha otlar shaxs otlari hisoblanadigan gapni toping.

A) Aravakash mo‘mingina, muloyim, kamgap kishi.

B) Bittasi toshkentlik Yusufbek hojining o‘g‘li Otabek.

C) Shayxontohurdagi guzarda baqqollar, sartaroshlar, zargarlar juda serob.

D) Hulkar goh Avazga, goh Salimga qarab hayron turar edi.

22 / 25

“Do‘stim, biror narsaga muhtoj bo‘lsang, yashirma”, - dedi u. Ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma qapning ko‘chirma gap qismidagi barcha fe’llar uchun umumiy bo‘lgan grammatik ma’nolarni aniqlang.

A) mayli, zamon va shaxs-son

B) mayl va shaxs-son

C) zamon va shaxs-son

D) mayl va zamon

23 / 25

Ey yel, borib ahbobqa nomimni degil!
Har kim meni bilsa, bu payomimni degil!
Mendin demagil gar unutulg‘on bo‘lsam,
Har kimki, meni so‘rsa, salomimni degil. (Bobur)

Ushbu ruboiydagi raviyni aniqlang.

A) n harfi

B) l harfi

C) m harfi

D) i harfi

24 / 25

“Xoja Ahmad Yassaviy – Turkiston mulkining shayx ul-mashoyixidur. Maqomati oliy va mashhur, karomoti matavoliy (hayratlanarli) va nomahsur (chegarasiz) ermish. Imom Yusuf Hamadoniyning as’hobidindur (suhbatdoshi)”. Ahmad Yassaviy haqidagi ushbu fikr kimning qaysi asaridan olingan?

A) Alisher Navoiy “Majolis un-nafois”

B) Bobur “Boburnoma”

C) Alisher Navoiy “Mahbub ul-qulub”

D) Alisher Navoiy “Nasoyim ul-muhabbat”

25 / 25

Quyidagi gapda tushirib qoldirilgan tinish belgilarining to‘g‘ri ketma-ketligini toping. Sen do‘st emassan dedi Iskandar aka do‘st o‘rtog‘ini yengilning ostidan og‘irning ustidan yurishga o‘rgatmaydi

A) “ , — , — , ” .

B) “ ”, — : “ ”.

C) “ , , , ”.

D) “ , — , ”.

0%

10-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

Vaqtingiz tugadi!

2022-yil 12-oktabr:

Author: InfoMaster

9-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

11-sinf Ona tili va adabiyot olimpiada №3

11-sinf Ona tili olimpiada №5

10-sinf Ona tili olimpiada №5

9-sinf Ona tili olimpiada №5

11-sinf Geografiya olimpiada №3

Javob qoldiring

Elementlarni Solishtiring