Ona tili va adabiyot attestatsiya №5

Ona tili va adabiyot fanidan attestatsiya savollari №5

1 / 40

Qaysi asarda Turkistonda Qul Xoja Ahmad Yassaviy maqbarasining shundoq biqinida O’rta Osiyoni zabt etgan general Chernyayev qurdirgan besh-oltita g’ishtin binolarning borligi, Chernyayev bu binolarni chor askarlari uchun qurdirganligi, ammo Sovet hokimiyati ularni qamoqxonaga aylantirib atrofini tikanli sim bilan o’raganligi tasvirlangan?

A) “Yulduzlar mangu yonadi” qissasida

B) “Muzqaymoq” hikoyasida

C) “Mehrobdan chayon” romanida

D) “O’tkan kunlar” romanida

2 / 40

Umri… mazmuni… millat… dardi… darmon bo’lish… iborat deb bilgan Amir Temur xalqimiz… ardoqli, ulug’ farzandidir. Ushbu gapda nechta so’zdagi nuqtalar o’rniga qaratqich kelishigi qo’shimchasini qo’llash lozim?

A) 2 ta

B) 5 ta

C) 3 ta

D) 4 ta

3 / 40

Quyidagi ajratib ko’rsatilgan band so’zi haqida berilgan to’g’ri hukmni toping.

1)Usta pichoqqa band yasash bilan ovora ekan, bezovta qilmadik.

2)Suv kelmasdan band tashlama.

3)Shifokor hozir band birozdan keyin xabar oling.

A) 2-va 3-gapdagi band so’zlari o’zaro ko’p ma’noli so’zlar sanaladi va ushbu so’zlar 1- gapdagi band so’ziga nisbatan shakldoshlik hosil qila oladi.

B) 1- va 3-gaplardagi band so’zi o’zaro ko’p ma’noli so’zlar sanaladi va ushbu so’z 2-gapdagi band so’ziga nisbatan shakldoshlik qila oladi.

C) Har uchala gapdagi band so’zi bir so’zning turli ma’nolarda qo’llanishidir.

D) Ushbu gaplarda qatnashgan band so’zlarining barchasi o’zaro shakldosh so’zlar sanaladi.

4 / 40

Qaysi qatorda berilgan so‘zlarning ma’nolarini farqlovchi undoshlar jarangli yoki jarangsizligiga ko‘ra ham, til qismlarining harakatiga ko‘ra ham o‘zaro farqlanadi?

A) boshlamoq – boplamoq

B) sanoq – sadoq

C) xilof – g‘ilof

D) chiroq – yiroq

5 / 40

Qaysi gapda imloviy xatolik mavjud emas?

A) Vaholanki, til davlat miqyosida keng qo'llansagina, milliy til bo'lib qoladi va ravnaq topadi

B) Manzilga yetkach, sen bilan alohida gaplashaman

C) Orada qancha zamonlar o'tdi, uning nomini faxr bilan tilga olayapmiz

D) Ular bilan xozir, o'smirlik chog'idayoq, qudratli qanot paydo qilayotibdi

6 / 40

Qaysi gapda 2 o‘rinda imloviy xatolikka yo‘l qo‘yilgan?

A) Ona tilimiz orqali biz o‘z fikrimizni shakllantiramiz,o‘ylaymiz, mushohada yurutamiz.

B) Do‘stim, ko‘rmayapsan-da, oy botib, yulduzlar birin-ketin so‘nib borayapti.

C) Odam onadan tug‘ilib-oq ma’naviyatli, ma’rifatli bo‘lib qolmasligini yaxshi tushinasiz.

D) Unutmangki, tanbal, bezori, sharobxo‘r, fosiq kishi manaviy nogiron degan so‘zdir.

7 / 40

Imloviy xatoliklar bo`yicha javoblarni moslashtiring.

A) 1-b; 2-d; 3-c; 4-a;

B) 1-c; 2-d; 3-a; 4-d;

C) 1-b; 2-d; 3-a; 4-c;

D) 1-c; 2-b; 3-d; 4-a;

8 / 40

Qaysi gapda egalik qo'shimchalari qo'shilishi natijasida so'zlar imlosida tovush tushishi va tovush ortishi hodisalari ro'y bergan?

A) Qalb qiynog'i og'ir bo'ladi, ko'nglingizni ezib qo'yadi, shuning uchun pushaymon bo'ladigan ishlarga yo'l qo'ymang.

B) Oltovlon ola bo'lsa, og' zidagini oldirar, to'rtovlon tugal bo'lsa, ko'kdagini undirar.

C) Buningiz institutni bitiradi-ya, kelajagi haqida ham bir o'ylab ko'ring, hadeb erkalatmasdan.

D) Ikkala qiz ham og'zini ochmay jim o'tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi.

9 / 40

Urush oyoqlagan sayin umidim kuchaya boshladi. Ushbu gapdagi ostiga chizilgan so`zning ma`nodoshi qaysi gapda qo`llangan?

A) Kuz oxirlab qoldi,lekin hali ham yomg`irdan darak yo`q.

B) Bir soatdan keyin Sevinch uydan tandir olib keladi.

C) O`quvchilar testni maroq bilan yecha boshlashdi.

D) Bugun testdan so`ng marketolog Gulhayo hamma o`qituvchilarni mehmon qiladi.

10 / 40

Aruz vaznidagi ramal bahrining asosiy bosh rukni qaysi?

A) foilotun

B) mafoil

C) mafoiylun

D) faulun

11 / 40

1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi:
− Sen hech nahv o‘qiganmisan?
− Yo‘q men johil bir qayiqchiman.
Olim:
− E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda
o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi.

2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi:
− Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi?
Yo‘q javobini olgan qayiqchi:
− Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan.

3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”)

Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si ma’lumotlari asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va matnning uchinchi bandida nechta ravish ishtirok etgan?

A) 4 ta

B) 5 ta

C) 2 ta

D) 3 ta

12 / 40

“Kamlikning kamoli bordir,

Manmanlikning zavoli bordir…”,

“O`zingdan kattani uchratsang pir bil,

O`zingni er bilsang, birovni sher bil…”

kabi hikmat darajasiga ko`tarilgan baytlar qaysi dostonda uchraydi?

A) “Rustamxon”

B) “Kuntug`mish”

C) “Ravshan”

D) “Alpomish”

13 / 40

Quyidagi gapda portlovchi undosh bilan tugagan yopiq bo`g`inlar soni nechta? Ba`zi xo`rozlar raqibni bir choqib, so`ng chekkaga borib tomosha qilib turadi.

A) 4 ta

B) 3 ta

C) 6 ta

D) 5 ta

14 / 40

1989–1998 yillarda xalqimiz istiqlolining ilk nishonalaridan biri – “Cho‘lpon” nashriyotida bosh muharrir, direktor bo‘lib ishlagan ijodkorning asari qaysi qatorda berilgan?

A) “Tug`ishganlar qaytdi ”

B) “Tandir haqida ertak”

C) “Sartarosh qo`shig`i”

D) “Atrofimizdagi qiziqchilar”

15 / 40

E.Vohidovning qaysi asarida xalqlar, millatlar, dinlar o’rtasidagi nizolar bashariyatga naqadar katta falokatlar olib kelishi teran tasvirlangan?

A) “Ruhlar isyoni”

B) “Nido”

C) “Palatkada yozilgan doston”

D) “Quyosh maskani”

16 / 40

Do’stlikni e’zozlashning zarur sharti do’stlar bilan uchrashib turishdir. Ushbu gapda ismning munosabat shaklini hosil qiluvchi qo’shimchalar soni nechta?

A) 3ta

B) 6ta

C) 4ta

D) 5ta

17 / 40

Qaysi javobda “Ravshan” dostoni voqealari bayoni to’g’ri berilgan?

A) Go’ro’g’li Gulanorni Ravshanbekka so’rab kelganida Avazxon bundan juda xursand bo’ladi, ammo Ravshanbek Avazxon va uning qizini o’ziga teng ko’rmaydi.

B) Ravshanxonning zindonda yotganini eshitgan Go’ro’g’li G’irko’k otini minib, yo’lga chiqadi va uch oylik yo’lni yigirma kunda bosib o’tib, nevarasini dor ostidan qutqarib oladi.

C) Zulxumor Ravshanxonning ahvoli haqida ota-onasiga xat bitadi, uni mayna qushning bo’yniga mahkam bog’lab, qushni uchirib yuboradi va mayna qush ham kelib Xon Dallining qo’liga qo’nadi.

D) Aynoq, Jaynoq, Ersak, Tersak polvonlar Ravshanxon Shirvon elda o’g’il tutingan kampirning o’z farzandlari bo’lib, Qoraxon podsho ulardan juda qo’rqar edi.

18 / 40

Qaysi gapda ajratib ko’rsatilgan so’z birikmasida tobe qismi kelishik qo’shimchasi bilan shakllanmagan?

Havo birdan sovidi-yu, sharros yomg’ir yog’a boshladi.
U kishi yolg’onni haqiqatdan farqlay olar edi.
Nosirjon qayoqqa yurishini bilmay qolgan edi, kimdir uni chaqira boshladi.
Men ham shunga ko’ngan edim, Menga shu ham yetardi.

A) 3

B) 4

C) 1

D) 2

19 / 40

Qaysi baytda tanosub, tashxis va husni ta’lil she’riy san’atlari qo’llangan?

A) Hech kim mendek, ilohi, yoridin ayrilmasun, Mehribon munis o’shal dildoridan ayrilmasun.

B) Labingdin chun suchuklik qand o’g’urlar, Solurlar el ani suvg’a yalang’och.

C) Sendek menga bir yori jafokor toipilmas, Mendek senga bir zori vafodor topilmas.

D) Boshimg’a yoqqan g’am toshi mingdin biricha bo’lmag’ay, Gardun agar ming Besutun yog’dursa farhod ustina,

20 / 40

Yashash uchun foydali mehnat qilishni anglash insoniylikning birinchi shartidir. Ushbu gapda qatnashgan yasama so’zlar hyaqidagi to’g’ri ma’lumotni toping.

A) Sodda yasama sifat fe’ldan yasalgan

B) Fe’ldan yasalgan ot qatnashgan

C) Sondan yasalgan sifat qatnashgan

D) Sodda yasama fe’llar otdan yasalgan

21 / 40

Raviy undosh tovush bilan ifodalangan mutlaq qofiyali baytni toping.

A) Qaysi gulning men kibi bir andalib zori bor? Qaysi bulbulning seningdek bir guli bexori bor?

B) Mehnat-u alamlarga mubtalo, Uvaysiyman, Qayda dard eli bo’lsa, oshno Uvaysiyman.

C) Bo’lmasa jinsi jamolingg’a xaridor oftob, Ne uchun zarpo’shlig’lar aylar izhor oftob.

D) Sipehri husn ichinda moh, sen-sen, Zamona xo’blarga shoh, sen-sen.

22 / 40

Tuproq to’shagida yotgan ko’p ko’rdim, Qaro yer bag’riga botgan ko’p ko’rdim. Ushbu gapdagi qo’shimchalar haqida berilgan to’g’ri ma’lumotni aniqlang.

A) Ot yasovchi qo’shimcha ta’sirida tovush o’zgarishi bilan yozilgan so’z qatnashgan

B) Egalik qo’shimchasi faqat bitta so’z tarkibida qatnashgan

C) Faqat bitta so’z tarkibida ikkita munosabat shakli qo’shimchasi qatnashgan

D) Ushbu gapda shakl yasovchi qo’shimcha ta’sirida so’z imlosida bir unlining tushib qolishi kuzatiladi

23 / 40

Qaysi gapdagi so’zlar imlosida ro’y bergan tovush o’zgarishlari faqat turlovchi qo’shimchalar ta’sirida yuzaga kelgan?

A) Qalb qiynog’i og’ir bo’ladi, ko’nglingizni ezib qo’yadi, shuning uchun pushaymon bo’ladiganb ishlarga yo’l qo’ymang.

B) Ikkala qiz ham og’zini ochmay jim o’tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi.

C) Shundan ehtiyot bo’lingki, odamning ko’ngli guldan ham nozik bo’ladi, shuning uchun odamlar ko’ngli bilan hazillashmang.

D) Oltovlon ola bo’lsa, og’zidagin oldirar, To’rtovlon tugal bo’lsa, ko’kdagini undirar.

24 / 40

Olimlarni fikriga qaraganda, qulupnay buyrakdagi toshlarni yemirish xususiyatiga ega, shu bilan birga, u buyrakda tosh hosil bo’lishining yo’l qo’ymaydigan tabiiy omillardan biri hisoblanadi.Ushbu gapdagi uslubiy jihatdan noto’g’ri qo’llangan qo’shimchalar sonini aniqlang.

A) 2ta

B) 4ta

C) 1ta

D) 3ta

25 / 40

Millatning dahosi, aqli va ruhiyati maqollaridan bilinadi. Ushbu gapda tarkibi faqat til undoshlari va unlilardan iborat bo’lgan nechta so’z qatnashgan?

A) 1

B) 3

C) 4

D) 2

26 / 40

Qaysi gapda ham tub, ham yasama mavhum otlar ishtirok etgan?

A) Vatanimga qaytgach, vujudimni quvonch, shukronalik hislari chulg’ab oldi.

B) Hayo qalbning haqiqiy oynasidir.

C) Hunaringni ishga solib did bilan chiroyli bino solib bersalaring, bas.

D) Yalqovlik muhtojlikka olib keladi.

27 / 40

Qaysi javobda yetakchi qismi yasama fe’l bo’lgan ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmasi ravishdosh shaklida qo’llangan?

A) Birovlarning oldida seni masxaralab tashlaydigan do’stlaringdan voz kech, bunday odamlardan hech qachon haqiqiy do’stlar chiqmaydi.

B) Onasining ovutishlaridan keyin biroz tinchib qolgan bola qandaydir o’yinchoqni o’ynash bilan ovora edi.

C) Ular bizni o’sha yerga borishimizni taqiqlab qo’yishgani uchun boshqa joyda o’ynashga qaror qildik.

D) Biz sizning oldingizda kecha bo’lgan voqeaning asl mohiyatini anglab olgani keldik.

28 / 40

Qaysi gapdagi ajratib ko’rsatilgan so’zda metonimiya usulida ma’no ko’chishi yuz bergan?

Anavi qora ko’ylak Mamatqulning o’g’li-ku! Aytsang, olib ketadi.
Bu ishimizni ko’rgan ko’zlar xursand bo’ladi, rahmatlar aytadi.
Akasining hovlisiga kirishi bilan oshrayhonning yoqimli hidi dimog’ini qitiqladi.
Do’stim, dasturxonga qarang, tortinmang, noz-ne’matlardan oling.

A) 1

B) 3

C) 2

D) 4

29 / 40

Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog’liq xatolik bor?

A) “Qo’shiq – qalb mulki”, - dedilar ustozimiz.

B) “Yaxshi do’stni, deyiladi o’zbek xalq maqolida, - yomon kunda sinamoq kerak”.

C) “Millatlarni, elatlarni, - deydi ijodkor, - buyuk do’stlik birlashtiradi”.

D) Mahmud Koshg’ariy: “ Botir jangda, dono majlisda sinaladi”, - deb aytgandi.

30 / 40

“Shayx Sa’diy” voqeasining hissasini toping.

A) Erta kun arpaga zor bo’lmay desang, Bukun ek, shoyadki, bug’doy non yesang.

B) O’z qabohatini ko’rgan kishining o’zgalarning qabohatlarini ko’rmakka vaqti bo’lmas.

C) Arablarda bir so’z bordir, yaxshi boq, Odobsiz boladan yo’g’i yaxshiroq.

D) Ustiga kitob ortilgan eshak, Na olim va na donodir beshak.

31 / 40

Qaysi gapda paronim bilan bog’liq xatolik mavjud?

A) Xalqimiz uchun o’sha davrlarda bunday tushunchalar butunlay yot edi.

B) Yo’l yoqasidagi azim yong’oqlar, sizlar ham yaxshi qoling.

C) Bu kasallikning davosini toppish uchun olimlar astoydil izlanishmoqda.

D) Mevasini ko’tarolmagan shoh qarsillab sindi.

32 / 40

Qaysi asarda mahallalarga chayon solig’ini solgani, odamlarni chayon zahri bilan o’ldirgani aytilgan?

A) “Yulduzli tunlar”

B) “Zulmat ichra nur”

C) “Ulug’bek xazinasi”

D) “O’tkan kunlar”

33 / 40

“Mahbub ul-qulub”da Navoiy:”…hodisalar to’la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo’ladi va insoniyat qadrini o’lchaydigan tarozining toshiga tenglashtirishga ham bo’ladi”, - deya ta’rif qilgan narsa nima?

A) yumshoq ko’ngillilik

B) izzat-hurmat

C) saxovat

D) yaxshilik

34 / 40

Anvar Obidjon qaysi she’rida yurtimiz – Turonzamin tarixida kechgan xatarli va sharafli hodisalarning ko’pchiligi tarix kitoblari, solnomalarda “tarixiy voqea” deb atalishini yodimizga solar ekan, birdan bugungi O’zbekiston hayotiga shu nuqtayi nazardan qarab ko’rishni taklif qiladi?

A) “Hayotning har lahzasi go’zal” she’rida

B) “Tinch kunlar” she’rida

C) “Yer” she’rida

D) “Vatanjon” she’rida

35 / 40

Quyida berilganlardan so’z tarkibi ot+so’z yasovchi qo’shimcha+ lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha + sintaktik shakl yasovchi qo’shimcha tartibida joylashmagan so’zlar ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1) she’rxonlarning; 2) bilimdonliging; 3) qayg’urishdi; 4) bostirmada: 5) tushirtirmoq: 6) ranjitdi

A) 2,4,5

B) 3,5,6

C) 1,3,5

D) 1,2,4

36 / 40

Qaysi gapda asosi ot turkumiga oid so’z bilan shakldosh bo’la oladigan sodda yasama so’z mavjud emas?

A) Men yozgi ta’tilda “O’tkan kunlar” romanini o’qib chiqmoqchiman.

B) Biz hovli to’ridagi o’yma naqshli eshikka qarab yurdik.

C) Dildan chiqqan kulgi umrni uzaytiradi.

D) Kuzning sovuq kunlari keldi-yu, yog’ini kelmadi.

37 / 40

Qaysi gapda otga xos bo’lgan lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha qatnashmagan?

A) Qalbi quvonchga to’lgan kishilar xushbaxtdir, oyoq kiyim kiygan kishi uchun yerlar teri bilan qoplanganday emasmi?

B) Dilbar kelinchakning ko’ksida g’ulu, Zardoli shoxiga tashlar ko’z qirin.

C) Hovlida koptok o’ynayotgan bir to’da bolalar yoniga borib birpas ularni tomosha qilib turdi.

D) Xalqimizda farzandga nisbatan: “O’nta bo’lsa, o’rni boshqa”, - degan maqol bejiz aytilmagan, chunki o’zbek xalqi juda bolani sevadigan xalq sanaladi.

38 / 40

Qaysi gapda tovush o’zgarishi bilan yozilgan ot+ot tipidagi qo’shma sifat qatnashgan?

A) Achchiqtosh xalq tabobatida keng qo’llanib kelingan.

B) U o’zining shirinso’zligi bilan boshqalardan ajralib turardi.

C) Bolalar ichida eng sheryuragi Odiljon edi.

D) Achchiq ko’z yoshlarin ichiga yutdi, Ilojsiz hayotning qo’lidan tutdi.

39 / 40

Qaysi gapda ko’makchini unga ma’nodosh bo’lgan kelishik qo’shimchasi bilan almashtirish mumkin?

A) U mumtoz qo’shiqlarni zavq bilan kuylardi.

B) Xatni olib, ko’k qalam bilan ostiga chizgan satrlarni o’qidi.

C) U do’stining gaplarini diqqat bilan eshitdi.

D) Men ham sizlar bilan shahar aylanishga boraman.

40 / 40

Musa Jalilning qaysi asari butun mamlakatda katta dovruq qozonadi va davlat mukofoti bilan taqdirlanadi?

A) “Oltin soch”

B) “Ordenli millionerlar”

C) “Xat tashuvchi”

D) Okopdan xatlar”

O'rtacha ball 0%

0%

Ona tili va adabiyot attestatsiya №5

Author: InfoMaster

Ona tili va adabiyot attestatsiya №4

Matematika attestatsiya №6

Ona tili va adaviyot fanidan attestatsiya savollari №14

Ona tili va adabiyot attestatsiya №13

On tili va adabiyot attestatsiya №12

On tili va adabiyot attestatsiya №11

Javob qoldiring

Elementlarni Solishtiring