Ona tili va adabiyot attestatsiya №4 Yanvar 29, 2022Yanvar 29, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan Ona tili va adabiyot attestatsiya №4 ga fikr bildirilmagan. 0% 7 12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940 Ona tili va adabiyot fanidan attestatsiya savollari №4 1 / 40 Odil Yoqubov qalamiga mansub “Olma gullaganda” asarining janrini aniqlang. A) hikoyalar to’plami B) roman C) pyesa D) qissa 2 / 40 Fuzuliyning “Dahr bir bozordir – har kas mato’in arz edar” baytini aytgan oddiy qorovul tohir aka obrazi qaysi asarda uchraydi? A) “O’tkan kunlar” B) “Yulduzli tunlar” C) “Mehrobdan chayon” D) “Kecha va kunduz” 3 / 40 Boshni fido ayla ato qoshig`a Jismni qil sadqa ano boshig`a. Ushbu misralar Navoiyning qaysi dostonidan olingan? A) “Saddi Iskandariy” B) “Layli va Majnun” C) “Farhod va Shirin” D) “Hayrat-ul abror” 4 / 40 “Suv qalqisa loyqasi yuqoriga chiqqanday, zamon qalqigandan buyon yomon ko’paydi”. Ushbu misralar qaysi asardan olinganligini aniqlang. A) Shum bola B) Bemor C) Muzqaymoq D) Urushning so’nggi qurboni 5 / 40 Quyidagi ajratib ko’rsatilgan band so’zi haqida berilgan to’g’ri hukmni toping. 1)Usta pichoqqa band yasash bilan ovora ekan, bezovta qilmadik. 2)Suv kelmasdan band tashlama. 3)Shifokor hozir band birozdan keyin xabar oling. A) Har uchala gapdagi band so’zi bir so’zning turli ma’nolarda qo’llanishidir. B) 1- va 3-gaplardagi band so’zi o’zaro ko’p ma’noli so’zlar sanaladi va ushbu so’z 2-gapdagi band so’ziga nisbatan shakldoshlik qila oladi. C) Ushbu gaplarda qatnashgan band so’zlarining barchasi o’zaro shakldosh so’zlar sanaladi. D) 2-va 3-gapdagi band so’zlari o’zaro ko’p ma’noli so’zlar sanaladi va ushbu so’zlar 1- gapdagi band so’ziga nisbatan shakldoshlik hosil qila oladi. 6 / 40 Qaysi qatordagi so'zlarda tutuq belgisi unlini undoshdan ajratib talaffuz etilishini ifodalaydi? A) Is'hoq, as'hob B) qat'iy, jur'at C) mo'jiza, mo'tadil D) shu'la, ba'zan 7 / 40 Ergash gap qismida qo‘shimcha qo‘shilishi ta’sirida tovush tushishi yuz bergan va shunday yozilgan so‘z qatnashgan to‘ldiruvchi ergash gapli qo‘shma gapni toping. A) Hulkar ularni tanirdi, shuning uchun ularga yordamlashdi. B) Shunisi ma’lumki, mening kasb tanlashimga otam sababchi bo‘lgan. C) Hayotingda kim uchundir foydali inson bo‘lsang, mana shu sening eng katta yutug‘ingdir. D) Shuni bilki, qiynalib erishgan narsalaringning qadri baland bo‘ladi. 8 / 40 Imloviy jihatdan xato yozilgan so'zni toping A) Hayol, hayot, harbiy B) Xijolat, hijjalamoq, exson C) Taxsin, tanbex, extirom D) Hasad, hasharot, hilqat 9 / 40 Shu sevinch ikkovlariga ham kuch-g‘ayrat, ham dadillik baxsh etardi. Mazkur gapda qatnashgan mavhum otlar haqidagi qaysi ma’lumot to‘g‘ri emas? A) Gapdagi mavhum otlar otlarning tuzilishiga ko‘ra ikki turiga oiddir. B) Gapdagi barcha mavhum otlar hokim qismga bitishuv usulida birikkan. C) Gapdagi yasama mavhum otlar har xil turkumga oid so‘zdan yasalgan. D) Gapdagi mavhum otlar ikki xil gap bo‘lagi vazifasida kelgan. 10 / 40 “Odina qanday o‘qiyapti?” – deb so‘radi onasi. Berilgan gapni o‘zlashtirma gapga aylantirganda onasi so‘zi qanday o‘zgarishga uchraydi? A) Egaligicha qoladi. B) Vositasiz to‘ldiruvchi bo‘lib qoladi. C) Qaratqich aniqlovchi tusini oladi. D) Chiqish kelishigidagi to‘ldiruvchiga aylanadi. 11 / 40 Qaysi so‘zlar qatorida boshqalari bilan o‘zaro ma’nodoshlik hosil qila olmaydigan so‘z ishtirok etgan? A) betob, bemor, xasta B) yalqov, ishyoqmas, tanbal C) ayyor, quv, mug‘ombir D) eplamoq, uddalamoq, sarflamoq 12 / 40 Quyidagi qaysi so`zning asosi(yetakchi morfem) va yasalish asosi bir turkumga mansub bo`lmagan so‘zni toping. A) sanoqsiz B) quchoqlashmoq C) mashrabxonlik D) atamashunos 13 / 40 Ravon so`zlash ko`nikmasini egallamaslik, fikrning quyilib kelmasligi natijasida nutq oqimida yuzaga keladigan uzilishni, qanday bo`lmasin “yopish”, keying gapni o`ylab toppish uchun e-e-e, xo`o`sh, shu, aytaylik ,gap shundaki birliklarini nutqda ko`p qo`llash…? A) kanselarizm B) parazit so`zlar C) vulgarizm D) varvarizm 14 / 40 Qo`lida piyola ushlagan be`morlar suv ichgani ketyapti. Ushbu gapda qaysi kelishik belgisiz qo`llangan? A) o`rin-payt B) tushum C) qaratqich D) chiqish 15 / 40 Shodligim ko‘kka sig‘mas, Bitmas baxtim bor manim. Ushbu gapdagi shevaga xos so`zni belgilang. A) bitmas B) shodligim C) manim D) sig`mas 16 / 40 “Me’mor” romanida “podsholarga yaqin yurmoq ajdarga yaqin yurmoqlikdan xavflidir”, - deb kim aytgan? A) Nizomiddin B) Zulfiqor C) Najmiddin Buxoriy D) Zavrak 17 / 40 “Kamlikning kamoli bordir, Manmanlikning zavoli bordir…”, “O`zingdan kattani uchratsang pir bil, O`zingni er bilsang, birovni sher bil…” kabi hikmat darajasiga ko`tarilgan baytlar qaysi dostonda uchraydi? A) “Rustamxon” B) “Kuntug`mish” C) “Ravshan” D) “Alpomish” 18 / 40 1989–1998 yillarda xalqimiz istiqlolining ilk nishonalaridan biri – “Cho‘lpon” nashriyotida bosh muharrir, direktor bo‘lib ishlagan ijodkorning asari qaysi qatorda berilgan? A) “Tug`ishganlar qaytdi ” B) “Tandir haqida ertak” C) “Sartarosh qo`shig`i” D) “Atrofimizdagi qiziqchilar” 19 / 40 “Ko`p o`tmay, bozorning odatdagi tashvishi, to`poloni boshlandi. Bolalarning qiy-chuvi, sigir-buzoqlarning ma`rashi bilan dallollarning “Bor baraka”si qo`shilib, yaqindagina osoyishtalik hukm surgan qaqroq daryoga bahor toshqinidek jon kirdi”. Ushbu jumlalar qaysi asarda uchraydi? A) “Ravshan” B) “Qiyomat qarz” C) “Yulduzli tunlar” D) “Me`mor” 20 / 40 Quyidagi vazifadosh ko`makchilardan nechtasi ot turkumidan hosil bo`lgan? Ost, tomon, oldin, yon, ust, orqa, so`ng, atab. A) 4 tasi B) 5 tasi C) 2 tasi D) 3 tasi 21 / 40 Saodat soatini soatsozga sozlatdi. Ushbu tez aytishdagi so`z yasovchi qo`shimchalar tarkibida nechta jarangli sirg`aluvchi undoshlar bor? A) 1 ta B) Bunday qo`shimcha mavjud emas C) 3 ta D) 2 ta 22 / 40 Shunda arilar bularning ahvolini ko`rib, bular ham bizga o`xshagan och qolganlardan ekan, deb qayoqqa ketishayotganini so`rabdi. (“Susambil”) Ushbu gapda jami necha marta fonetik hodisa kuzatilgan? A) 4 ta B) 1 ta C) 2 ta D) 3 ta 23 / 40 Qaysi so`zning asosi quyi keng unlilar va jarangli undoshlardan tashkil topgan? A) qo`nim B) qanotli C) ma`nodosh D) noo`rin 24 / 40 Muqimiy “Qoqondan Farg’onaga” qilgan sayohatida qaysi qishloqning odamlarini “charchashni bilmas yursalar, purzor ketmon ursalar, vaqti namozga kelsalar, masjid soriga lang ekan” deya ta’riflaydi? A) Yayfan B) Beshariq C) Rafqon D) Nursux 25 / 40 Qaysi gapda yasama sifatning asosi faqat portlovchilardan iborat? A) Osmon shunday tiniqki, qarab to`ymaysan. B) Ishonchli manbalarga tayanib ish ko`rdik C) Qaynoqqina choy damlab keling. D) Negadir yuzing so`lg`in, nima bo`ldi senga? 26 / 40 ...yomon bilan yurmagan, yomon joyda turmagan ekanlar. Ushbu ta`rif qaysi asarda keltirilgan va qaysi personajlarga nisbatan qo`llangan? A) “Mehrobdan chayon”da Anvarning o`rtoqlari B) “Ravshan” dostonida kallar C) “Uch og`a-ini botirlar” ertagida botirlar D) “Uloqda” hikoyasida Turg`unning o`rtoqlari 27 / 40 Qaysi qatordagi gapda olmosh shaxs oti o`rnida kelgan? A) Men Azimdan qo`rqmayman, shunchaki uni hurmat qilaman. B) Bugun o`ntasini yozishga ulgurdim, ertaga ham shuncha yoza olsam, ishim o`ylaganimdan ko`ra tezroq yakunlanar ekan. C) Shuni bildimki, sensiz hech narsani uddalay olmas ekanman. D) Ustozimiz juda mehribonlar, shuning uchun barchamiz ularni yaxshi ko`ramiz. 28 / 40 Adabiy nutqning sofligiga putur yetkazuvchi unsurlar qaysilar? 1)shevaga xos so`z, ibora, grammatik shakllar, urg`u va talaffuz; 2)o`rinsiz qo`llangan chet so`z va so`z birikmalari (varvarizmlar); 3)dag`al, haqorat so`z va iboralar (vulgarizmlar); 4)“ishlamaydigan” yoki parzit so`zlar; 5)idoraviy so`z va iboralar (kanselyarizmlar). A) 1, 2, 3, 4, 5 B) 3, 4 C) 1, 2, 3, 4 D) 2, 3, 4 29 / 40 1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi: − Sen hech nahv o‘qiganmisan? − Yo‘q men johil bir qayiqchiman. Olim: − E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi. 2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi: − Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi? Yo‘q javobini olgan qayiqchi: − Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan. 3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”) Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va raqamlab ko‘rsatilgan bandlarida ro‘y bergan xatoliklar turi moslashtirib ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni belgilang. a) imloviy xatolik; b) ishoraviy xatolik (punktuatsion); c) uslubiy xatolik (qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq xatolik). A) 1-a, 2-c, 3-b B) 1-b, 2-c, 3-a C) 1-c, 2-b, 3-a D) 1-b, 2-a, 3-c 30 / 40 Quyidagi gapda portlovchi undosh bilan tugagan yopiq bo`g`inlar soni nechta? Ba`zi xo`rozlar raqibni bir choqib, so`ng chekkaga borib tomosha qilib turadi. A) 6 ta B) 4 ta C) 3 ta D) 5 ta 31 / 40 “Kecha va kunduz” asarida domla – imom Ibrohim Xalilulloh to`g`risida kimdan dalil keltiradi? A) Mashrabdan B) Muqimiydan C) Yassaviydan D) So`fi Olloyordan 32 / 40 N. Dumbadzening zamonaviy mavzudagi qaysi asarlarida insonlarning bir-biriga munosabatidagi odamiylik, oqibat singari fazilatlar ulug'langan? A) «Quyoshni ko‘ryapman», «Kukaracha» B) «Qishloq bolalari», “Abadiyat qonuni” C) «Men, buvim, Iliko va Illarion», «Abadiyat qonuni» D) «Oq bayroqlar», «Quyosh kechasi» 33 / 40 Vazifasi jihatidan bir turga mansub bo’lgan qo`shimchalar ketma-ket qo’shilgan so’zni aniqlang. A) isitkich B) qizdirsa C) oqishroq D) ko`rsat 34 / 40 1995-yil 24-avgustda qabul qilingan imlo qoidalari ko`ra qaysi qatorda narsaning biror maqsad, ish uchun mo’ljallanganligini bildiruvchi qo’shma ot berilmagan? A) ko’zoynak B) tokqaychi C) qizilishton D) qiymataxta 35 / 40 Mirmuhsinning quyidagi qaysi asarlarida zulm-u zo‘ravonlikga qarshi kurashgan shaxslarning o‘ziga xos obrazlari yaratilgan? A) «Ziyod va Adiba», «Jamila», «Oq marmar» B) «Jamila», «Me’mor», «Turon malikasi» C) «Oq marmar», «Cho‘ri», «Tungi chaqmoqlar» D) «Tungi chaqmoqlar», «Ilon o‘chi», «Chotqol yo‘lbarsi» 36 / 40 Haqiqatdan qo`rqqan odam yolg`onning panasiga berkinadi. Berilgan gap haqida qaysi fikr to`g`ri? A) gap tarkibida otlashgan sifat qatnashgan B) gap tarkibida barcha bo`laklar kesimga to`g`ridan to`g`ri (bevosita)bog`langan. C) gap tarkibida otlashgan sifatdosh qatnashgan D) gapda o`zlik nisbatidagi fe`l qatnashgan 37 / 40 Qaysi qatordagi gapda yordamchi so`z turkumlarining barcha turi ishtirok etgan? A) Biroq xirmonga kelishim bilan bu shirin xayollarimdan asar ham qolmay, ko`nglim g`ash bo`ldi. B) Goh ko`chada, goh maktabda uni ko`rib turardim-u, hech yurak yutib gaplasholmasdim. C) O`sha kezlarda men shularning hammasini o`z ko`zim bilan ko`rib yurgan bo`lsam ham, ammo tub mohiyatiga uncha tushunib yetmagan edim. D) Agar birov xafa qilgan bo`lsa ayt, mana shu tayog`im bilan gardaniga bir tushiray. 38 / 40 1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi: − Sen hech nahv o‘qiganmisan? − Yo‘q men johil bir qayiqchiman. Olim: − E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi. 2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi: − Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi? Yo‘q javobini olgan qayiqchi: − Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan. 3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”) Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si ma’lumotlari asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va matnning uchinchi bandida nechta ravish ishtirok etgan? A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta 39 / 40 Qaysi gap tarkibida fe`l yasovchi qo`shimcha bilan omonim bo`la oladigan fe`llarning munosabat shakli qatnashmagan? A) O`sha paytlar u Toshkentda yashardi. B) Yaxshi gap bilan ilon inidan chiqar. C) Uning sovuqdan lablari ko`karib ketgan. D) Farovonlik istasang, baxtli bo`lganingda ham do`st-yor orttir. 40 / 40 Charchamang, ko‘zlarim, boqay to'yguncha, Bu zavq daryosidan shimir, ey ko'ngil. Ushbu parchada qatnashgan fe’llar haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri emas? A) Ushbu gapdagi kesim vazifasida kelgan fe’llar buyruq-istak maylida qo‘llangan. B) Asosi o‘z shakldoshiga ega bo‘lgan ravishdosh qatnashgan. C) Ushbu gapda hokim qismga bitishuv usulida tobelangan fe’l qatnashgan. D) Sifatdosh shaklidagi o‘timsiz fe’l qatnashgan. O'rtacha ball 57% 0% Testni qayta ishga tushiring Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Ona tili va adabiyot attestatsiya