On tili va adabiyot attestatsiya №10

Qaysi javobda olmosh ega vazifasini bajarmagan?

“Odina qanday o‘qiyapti?” – deb so‘radi onasi. Berilgan gapni o‘zlashtirma gapga aylantirganda onasi so‘zi qanday o‘zgarishga uchraydi?

Quyidagi qaysi asarda yoshligida adashib shakar deb tuz yeb qo`ygan, lekin katta bo`lganida tuz yeb, shakar yegandek jilmayib turishgan majbur bo`lgan obraz uchraydi?

Tog’ning ko’rki tosh bilan, odamning ko’rki bosh bilan. Ushbu maqolda qaysi so’z turkumiga oid so’zlar ishtirok etgan?

“Mahbub ul-qulub”da Navoiy:”…hodisalar to’la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo’ladi va insoniyat qadrini o’lchaydigan tarozining toshiga tenglashtirishga ham bo’ladi”, - deya ta’rif qilgan narsa nima?

Qaysi asar ko’pgina jahon tillariga jami 24 tilga tarjima qilingan va bu asar Janni Rodarining tahsiniga sazovor bo’lgan?

Darhaqiqat, shunday illatlar borki, ular harom: jamiyatning olg’a qadam qo’yishiga to’sqinlik qiladi. Barcha yomonliklar kaliti va odam umrining kushandasi – “oq ajal”ga ruju qo’yish qanchadan qancha oilalarning buzilib, farzandlarini yetim qolishiga sababchi bo’ladi. Hali balog’at ostonasidan o’tmagan bolalarning qing’ir ish va bezorilikka qo’l urishi esa ota-onalar qaddini egib, sha’nini toptaydi. Bugun raqamli iqtisodiyotga o’tish jarayonining tezlashishi natijasida taraqqiyot kushandasining payi qirqilmoqda. Yoshlarimiz halol va haromnni farqlab olishlari, shubhasiz jamiyatga tushkan qurtlar olamining kamayishiga olib keladi. Insoniyat kelajagiga qora tamg’a bo’lgan bu illatlarni oynayi jahon va hayot ko’zgusi orqali ayovsiz fosh qilish, adolat qo’rg’oni hukmiga topshirish davr talabidir. Ushbu matnda necha o’rinda tasviriy ifoda qo’llangan?

Jahon ertakchiligida yangi bir usulni yaratgan adibning asari berilgan javobni toping.

Ko`pdin berikim yor-u diyorim yo`qtur,
Bir lahza-yu bir nafas qarorim yo`qtur.
Keldim bu sori o`z ixtiyorim birla,
Lekin borurimda ixtiyorim yo`qtur.

Ushbu she`riy misralar haqidagi qaysi ma`lumot to`g`ri emas?

Qaysi ijodkor Pushkin, Bayron kabi ulug` shoirlarni o`ziga muallim deb bilgan?

Talabalar sevinganidan terisiga sig‘may ketdi. Ushbu gapda ishtirok etgan bo'laklarni aniqlang.

Qaysi qatorda Fuzuliyning turkiy devonidagi asarlarning miqdori to’g’ri tartiblangan? 1)ruboiy; 2) qasida; 3) g’azal; 4) qit’a a) 42 ta; b) 300 ga yaqin; c) 27 ta; d) 75 ta

Bir g’azalida go’zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog’i og’riydi, “yuzing buncha bo’yradek dag’al bo’lmasa” deb nozlanadi. Ushbu mazmundagi bayt qaysi shoir ijodida uchraydi?

Qaysi gap tarkibida subyektiv baho ifodalovchi qo’shimcha qatnashmagan?

Abdulla Qodiriy ijodi haqida: “Abdulla Qodiriy iste’dodli, qalbi butun va o’ziga xos ravishdagi shaxs edi… Abdulla Qodiriyning prozasi, birinchi navbatda, g’oyatda hayotiyligi bilan ajralib turadi”, degan haq gaplarni yozgan adib kim?

Qaysi gapda tire tinish belgisi tushirib qoldirilgan?

Baxtsiz hodisa tufayli bir kunda xotini va ikki farzandidan ayrilgan obraz qaysi asarda uchraydi?

«Falaki jomakabud dastidin yuz dodki, bir yig‘inda haqni aytib, balog‘a qolib zinadan quvlang‘animda oyog‘im chiqib yotib qoldim. Yosh umrim hayf va rangim za’faron bo‘lib yotdim. Bor mavjud kuchim kitob o‘qumoq va g‘azal abyot qilmoq ila band bo‘ldi». Ushbu gaplar qaysi ijodkor tarjimayi holidan olingan?

1) hojib (eshik og‘asi), 2) payg‘om (xabar), 3) degrez (cho‘yandan qozon quyuvchi), 4) yorg‘ichoq (donni maydalash uchun ishlatilgan tosh asbob) 5) bog‘ot (bog‘lar, bog‘li joylar), 6) gisu (soch).   Yuqorida keltirilganlardan qaysilari tarixiy so’z hisoblanadi?

Navoiyning tarixiy-memuar ruhidagi asarlaridan biri keltirilgan javobni toping.

Kechasi ishlayman, kunduzi uxlayman. Ushbu gapda ishtirok etgan qo’shimchalar haqidagi to‘g‘ri hukmni toping.

Qaysi gap tarkibida adabiy nutqning sofligiga futur yetkazuvchi unsurlardan biri – varvarizm uchraydi?

Faqat bosh gap qismida yasama so‘z(lar) qatnashgan ergashgan qo‘shma gapni aniqlang

O’tgan ajdodlarimiz bizni shu aziz xalqimizni astoydil sevishga, unga fidokorlik bilan xizmat qilishga, uning qadriyatlarini hurmat qilishga o‘rgatishgan. Ushbu gap haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri emas?

Qaysi gapda ham yetakchi fe’l qismi, ham ko‘makchi fe’l qismining asosi shakldoshlik xususiyatiga ega bo‘lgan yetakchi va ko‘makchi fe’lli so‘z qo‘shilmasi ishtirok etgan?

Hilm – ahloqli odamning qimmatbaho libosi. U kiyim turlarining eng chidamli matosidir. Hilm yomon nafsni daydi shamol uchirishidan asraguvchi va ikkiyuzlama munofiqlarning bexuda harakatidan himoya qiluvchidir. Yumshoq ko‘ngillilikni hodisalar to‘la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo‘ladi. Hilmni insoniyat qadrini o‘lchaydigan torozining toshiga tenglashtirsa ham bo’ladi. Ushbu matndagi ajratilgan so’zlarning hech biriga mos bo’lmagan izoh qaysi javobda keltirilgan?

Hilm – ahloqli odamning qimmatbaho libosi. U kiyim turlarining eng chidamli matosidir. Hilm yomon nafsni daydi shamol uchirishidan asraguvchi va ikkiyuzlama munofiqlarning bexuda harakatidan himoya qiluvchidir. Yumshoq ko‘ngillilikni hodisalar to‘la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo‘ladi. Hilmni insoniyat qadrini o‘lchaydigan torozining toshiga tenglashtirsa ham bo’ladi. Matndagi nechta so’z imloviy jihatdan xató yozilgan?

Qaysi javobda faqat to’g’ri yozilgan so’zlar keltirilgan?

Qaysi javobda taniqli davlat va din arbobi Xoja haqida noto’g’ri fikr keltirilgan?

Bir xil janrga mansub hajviy asarlar keltirilgan qatorni toping.

Bir odam tovusning tumshug‘i bilan qanotlaridagi go‘zal, yaltiroq patlarni yulayotganini ko‘rib qoldi. Chidolmay so‘radi: – Ey go‘zal qush! Gunoh emasmi, shunday chiroyli, rang-barang patlaringni yulib tashlayapsan. Holbuki, sening go‘zalliging shu patlaringdir. Hamma shu patlaringdan yelpig‘ich qilish, ularni kitob sahifalari orasiga qo‘yishni o‘ylaydi, sen esa nima qilyapsan? Tovus javob berdi: – To‘g‘ri, lekin bu patlar mening jonimdan aziz emas. Chunki bu patlar tufayli meni ovlashadi, jonimga qasd qilishadi. Jon omon qolishi uchun xunuk bo‘lishim kerak. Matndagi nechta so’z tarkibida tovush almashishi yuz bergan?

Suluv qizlar burab qo‘yar sochini,
Mard yigit g‘animdan olar o‘chini.
Bag‘ring kuygandayin bo‘zlab yig‘laysan,
Menga aytgin yig‘laganing vajini! “Go’ro’g’lining tug’ilishi” dostonida ushbu parcha kimning tilidan kimga qarata aytilgan?

Keltirilgan qaysi so’zlar noto’g’ri izohlangan? 1) tuzuk – nizom; 2) tamaddun – poydevor; 3) daroz – novcha, baland bo‘yli; 4) zarofat – dehqonchilik; 5) aborigenlar – tub joyliklar; 6) azimat -buyuklik.

Abdulla Oripovning “Sohibqiron” dramasida Amir Temur o’z o’g’li Mironshohni nima uchun qirq kun zindonga tashlaydi?

Qaysi gap tarkibida sovg’a so’zining ma’nodoshi qo’llanmagan?

Turli shoirlarning bitiklaridan iborat to’plamga Shekspirning ham to’rt sonetini kiritib, “Otashin ziyoratchi” nomli kitob chiqargan noshir kim?

Shu yurt tinch – yo’q dilda sanchiqlaringiz, Qiqirlab yurishar qalliqlaringiz. Yor-yorlar yarashar, to’ylar yarashar, Yarashar to’qlikka sho’xliklaringiz. (M.Yusuf) Ushbu she’riy parchada ishtirok etgan yasama so’zlar haqidagi fikrlardan nechtasi to’g’ri? fe’ldan ot yasalgan; 2) fe’ldan sifat yasalgan; 3) taqlid so’zdan fe’l yasalgan; 4) otdan sifat yasalgan; 5) sifatdan ot yasalgan

Bir odam tovusning tumshug‘i bilan qanotlaridagi go‘zal, yaltiroq patlarni yulayotganini ko‘rib qoldi. Chidolmay so‘radi: – Ey go‘zal qush! Gunoh emasmi, shunday chiroyli, rang-barang patlaringni yulib tashlayapsan. Holbuki, sening go‘zalliging shu patlaringdir. Hamma shu patlaringdan yelpig‘ich qilish, ularni kitob sahifalari orasiga qo‘yishni o‘ylaydi, sen esa nima qilyapsan? Tovus javob berdi: – To‘g‘ri, lekin bu patlar mening jonimdan aziz emas. Chunki bu patlar tufayli meni ovlashadi, jonimga qasd qilishadi. Jon omon qolishi uchun xunuk bo‘lishim kerak. Ushbu matn haqidagi noto’g’ri mulohazani aniqlang.

Qaysi qatordagi so’zning izohi noto’g’ri keltirilgan?

Qaysi gapda ham vazifadosh, ham sof ko’makchi mavjud?