Ona tili va adabiyot attestatsiya №5

Ona tili va adabiyot fanidan attestatsiya savollari №5

1 / 40

O’n oy davom etgan tergov azoblaridan so’ng adib “sovetlartga qarshi targ’ibot qilgan”likda ayblanib, 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum etilgan ijodkorning ijodi bilan bog’liq to’g’ri ma’lumotni aniqlang?

A) Ijodkorning ijodidagi bosh mavzu nima deb so’ralsa, yurtga, tabiatga oshiqlik, bolalik xotiralariga sadoqat, o’z xalqidan faxrlanish, uni chin dildan sevish va ardoqlash, deb aytish mumkin.

B) Ushbu ijodkorning asarlarida ona yurti – O’zbekiston tabiati, uning zahmatkash xalqi mehnatini sharaflab yozgan she’rlari o’zining samimiyligi, ohangdorligi, o’quvchining eng nozik tuyg’ularini qo’zg’ata olishi bilan zamonlar sinovidan o’tib kelmoqda.

C) Ushbu ijodkor qalamiga mansub asar o’tgan asrning 60- yillarida, Navoiy tavalludining 525 yilligi arafasida yaratilgan edi.

D) Ijodkorning asarlaridan birida ulug’ mutafakkir Alisher Navoiyning ziddiyatlarga to’la hayoti tasvirlangan.

2 / 40

Quyidagi qaysi gapda vazifadoshlik asosida ma’nosi ko’chgan so’z ega vazifasida kelgan?

A) Bosh omon bo’lsa, do’ppi topiladi.

B) Qozonning qulog’i qiyshayib qolgan ekan.

C) Rentgen apparati natijalarini kutyapmiz.

D) Stol oyog’i pishiq yog’ochdan qilingan.

3 / 40

Qaysi javobda imloviy xato yozilgan so’zlar soni ikkita?

A) Zebi yuragida tugulib yotgan zo’r tugunni yechib yuborgan edi.

B) Yaxshilik qilsang, ohirigacha yaxshilik qilgin, zinxor minnat qilma.

C) Qor urib turgan bir kun edi. Birdan ko’chada dod-faryod ko’tarilib qoldi.

D) O’rtadagi xontaxtada sovub qolgan kabob va meva-cheva bor edi.

4 / 40

Shu sevinch ikkovlariga ham kuch-g‘ayrat, ham dadillik baxsh etardi. Mazkur gapda qatnashgan mavhum otlar haqidagi qaysi ma’lumot to‘g‘ri emas?

A) Gapdagi mavhum otlar ikki xil gap bo‘lagi vazifasida kelgan.

B) Gapdagi mavhum otlar otlarning tuzilishiga ko‘ra ikki turiga oiddir.

C) Gapdagi yasama mavhum otlar har xil turkumga oid so‘zdan yasalgan.

D) Gapdagi barcha mavhum otlar hokim qismga bitishuv usulida birikkan.

5 / 40

Qaysi javobda // belgisi o'rnida tireni qo'yib bo'lmaydi?

A) Uylar, devorlar, daraxtlar// hammasi qorong'ilikka jimgina cho'kdi

B) A'lo o'qish // bizning va sizning asosiy hamda sharafli vazifamiz

C) O'rinsiz g'azab// o'zingga azob

D) Aziz kitobxon // hali katta oilaning qissalari tugamadi

6 / 40

“Odina qanday o‘qiyapti?” – deb so‘radi onasi. Berilgan gapni o‘zlashtirma gapga aylantirganda onasi so‘zi qanday o‘zgarishga uchraydi?

A) Chiqish kelishigidagi to‘ldiruvchiga aylanadi.

B) Qaratqich aniqlovchi tusini oladi.

C) Vositasiz to‘ldiruvchi bo‘lib qoladi.

D) Egaligicha qoladi.

7 / 40

Azm, aysh, arz, aft, aql, badnafs, bahs, boks, bazm,bayt, brak, vazn, vahm, vaqf, gips, globus, dafn, dahr, jazm, jalb, janr, jahl, jahd. Ushbu so`zlarning nechtasida jarangli jarangsizligiga ko`ra ham, til qismlarining harakatiga ko`ra ham birlashtiruvchi belgiga ega undoshlar qator holda kelgan?

A) beshtasida

B) uchtasida

C) to`rttasida

D) oltitasida

8 / 40

Imloviy xatoliklar bo`yicha javoblarni moslashtiring.

A) 1-c; 2-b; 3-d; 4-a;

B) 1-b; 2-d; 3-a; 4-c;

C) 1-b; 2-d; 3-c; 4-a;

D) 1-c; 2-d; 3-a; 4-d;

9 / 40

Tilimizga boshqa tildan kirib kelgan so`zlarning butunlay singib ketishi yoki singib kelmasligiga ko`ra javoblarni moslashtiring.

A) 1-c; 2-a; 3-d; 4-b;

B) 1-d; 2-c; 3-b; 4-a;

C) 1-c; 2-a; 3-b; 4-d;

D) 1-c; 2-d; 3-a; 4-b;

10 / 40

N. Dumbadzening zamonaviy mavzudagi qaysi asarlarida insonlarning bir-biriga munosabatidagi odamiylik, oqibat singari fazilatlar ulug'langan?

A) «Men, buvim, Iliko va Illarion», «Abadiyat qonuni»

B) «Oq bayroqlar», «Quyosh kechasi»

C) «Quyoshni ko‘ryapman», «Kukaracha»

D) «Qishloq bolalari», “Abadiyat qonuni”

11 / 40

Quyidagi gapda portlovchi undosh bilan tugagan yopiq bo`g`inlar soni nechta? Ba`zi xo`rozlar raqibni bir choqib, so`ng chekkaga borib tomosha qilib turadi.

A) 5 ta

B) 6 ta

C) 4 ta

D) 3 ta

12 / 40

1989–1998 yillarda xalqimiz istiqlolining ilk nishonalaridan biri – “Cho‘lpon” nashriyotida bosh muharrir, direktor bo‘lib ishlagan ijodkorning asari qaysi qatorda berilgan?

A) “Atrofimizdagi qiziqchilar”

B) “Tug`ishganlar qaytdi ”

C) “Sartarosh qo`shig`i”

D) “Tandir haqida ertak”

13 / 40

1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi:
− Sen hech nahv o‘qiganmisan?
− Yo‘q men johil bir qayiqchiman.
Olim:
− E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda
o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi.

2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi:
− Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi?
Yo‘q javobini olgan qayiqchi:
− Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan.

3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”)

Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va raqamlab ko‘rsatilgan bandlarida ro‘y bergan xatoliklar turi moslashtirib ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni belgilang.

a) imloviy xatolik; b) ishoraviy xatolik (punktuatsion); c) uslubiy xatolik (qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq xatolik).

A) 1-b, 2-c, 3-a

B) 1-b, 2-a, 3-c

C) 1-c, 2-b, 3-a

D) 1-a, 2-c, 3-b

14 / 40

Saodat soatini soatsozga sozlatdi. Ushbu tez aytishdagi so`z yasovchi qo`shimchalar tarkibida nechta jarangli sirg`aluvchi undoshlar bor?

A) Bunday qo`shimcha mavjud emas

B) 2 ta

C) 3 ta

D) 1 ta

15 / 40

Qaysi gapda yasama sifatning asosi faqat portlovchilardan iborat?

A) Qaynoqqina choy damlab keling.

B) Negadir yuzing so`lg`in, nima bo`ldi senga?

C) Osmon shunday tiniqki, qarab to`ymaysan.

D) Ishonchli manbalarga tayanib ish ko`rdik

16 / 40

Qaysi gaplar juftligida berilgan -siz shaxs-son qo’shimchasi har ikki o’rinda ko’plik ma’nosini ifodalab kelgan?

A) Kech bo’lib qoldi, qani, turinglar, yigitlar, endi ketasiz. Akramjon, siz hammasini yig’asiz, keyin birga jo’naymiz.

B) Nimaga bitta o’zingiz turibsiz, qolgan yigitlar qani? Oyijon, bugun siz ham borasizmi, iltimos, bora qoling.

C) Hozir mana bu rasmni chizasiz, o’g’lim, keyin ikkovlashib kamchiligini to’ldiramiz. “Siz ham menga juda yoqasiz”, - dedi ustozga.

D) Nimaga qarab turibsiz, hammangiz o’z ishingizni davom ettiring. Shunaqa ham uxlaysizmi, turinglar, tush bo’lib ketdi- yu.

17 / 40

Qaysi asarda mahallalarga chayon solig’ini solgani, odamlarni chayon zahri bilan o’ldirgani aytilgan?

A) “Ulug’bek xazinasi”

B) “Yulduzli tunlar”

C) “O’tkan kunlar”

D) “Zulmat ichra nur”

18 / 40

“Shayx Sa’diy” voqeasining hissasini toping.

A) O’z qabohatini ko’rgan kishining o’zgalarning qabohatlarini ko’rmakka vaqti bo’lmas.

B) Erta kun arpaga zor bo’lmay desang, Bukun ek, shoyadki, bug’doy non yesang.

C) Arablarda bir so’z bordir, yaxshi boq, Odobsiz boladan yo’g’i yaxshiroq.

D) Ustiga kitob ortilgan eshak, Na olim va na donodir beshak.

19 / 40

Quyida berilganlardan tarkibidagi barcha undoshlari jarangsiz til undoshlariga mansub bo’lgan sifatlarni aniqlang. 1) yig’ma; 2) tushuncha; 3) qishki: 4) qaqshatqich: 5) tortinchoq: 6) ostki

A) 2,4,5

B) 3,4,6

C) 1,3,4

D) 3,5,6

20 / 40

Qaysi gapdagi ajratib ko’rsatilgan so’zda metonimiya usulida ma’no ko’chishi yuz bergan?

Anavi qora ko’ylak Mamatqulning o’g’li-ku! Aytsang, olib ketadi.
Bu ishimizni ko’rgan ko’zlar xursand bo’ladi, rahmatlar aytadi.
Akasining hovlisiga kirishi bilan oshrayhonning yoqimli hidi dimog’ini qitiqladi.
Do’stim, dasturxonga qarang, tortinmang, noz-ne’matlardan oling.

A) 3

B) 2

C) 1

D) 4

21 / 40

Do’stlikni e’zozlashning zarur sharti do’stlar bilan uchrashib turishdir. Ushbu gapda ismning munosabat shaklini hosil qiluvchi qo’shimchalar soni nechta?

A) 4ta

B) 3ta

C) 5ta

D) 6ta

22 / 40

Qaysi gapda otga xos bo’lgan lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha qatnashmagan?

A) Dilbar kelinchakning ko’ksida g’ulu, Zardoli shoxiga tashlar ko’z qirin.

B) Qalbi quvonchga to’lgan kishilar xushbaxtdir, oyoq kiyim kiygan kishi uchun yerlar teri bilan qoplanganday emasmi?

C) Hovlida koptok o’ynayotgan bir to’da bolalar yoniga borib birpas ularni tomosha qilib turdi.

D) Xalqimizda farzandga nisbatan: “O’nta bo’lsa, o’rni boshqa”, - degan maqol bejiz aytilmagan, chunki o’zbek xalqi juda bolani sevadigan xalq sanaladi.

23 / 40

Qaysi javobda “Ravshan” dostoni voqealari bayoni to’g’ri berilgan?

A) Aynoq, Jaynoq, Ersak, Tersak polvonlar Ravshanxon Shirvon elda o’g’il tutingan kampirning o’z farzandlari bo’lib, Qoraxon podsho ulardan juda qo’rqar edi.

B) Zulxumor Ravshanxonning ahvoli haqida ota-onasiga xat bitadi, uni mayna qushning bo’yniga mahkam bog’lab, qushni uchirib yuboradi va mayna qush ham kelib Xon Dallining qo’liga qo’nadi.

C) Go’ro’g’li Gulanorni Ravshanbekka so’rab kelganida Avazxon bundan juda xursand bo’ladi, ammo Ravshanbek Avazxon va uning qizini o’ziga teng ko’rmaydi.

D) Ravshanxonning zindonda yotganini eshitgan Go’ro’g’li G’irko’k otini minib, yo’lga chiqadi va uch oylik yo’lni yigirma kunda bosib o’tib, nevarasini dor ostidan qutqarib oladi.

24 / 40

Qaysi gapda paronim bilan bog’liq xatolik mavjud?

A) Xalqimiz uchun o’sha davrlarda bunday tushunchalar butunlay yot edi.

B) Mevasini ko’tarolmagan shoh qarsillab sindi.

C) Bu kasallikning davosini toppish uchun olimlar astoydil izlanishmoqda.

D) Yo’l yoqasidagi azim yong’oqlar, sizlar ham yaxshi qoling.

25 / 40

Millatning dahosi, aqli va ruhiyati maqollaridan bilinadi. Ushbu gapda tarkibi faqat til undoshlari va unlilardan iborat bo’lgan nechta so’z qatnashgan?

A) 3

B) 2

C) 1

D) 4

26 / 40

“Mahbub ul-qulub”da Navoiy:”…hodisalar to’la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo’ladi va insoniyat qadrini o’lchaydigan tarozining toshiga tenglashtirishga ham bo’ladi”, - deya ta’rif qilgan narsa nima?

A) izzat-hurmat

B) yaxshilik

C) yumshoq ko’ngillilik

D) saxovat

27 / 40

Qaysi gapda ko’makchini unga ma’nodosh bo’lgan kelishik qo’shimchasi bilan almashtirish mumkin?

A) Men ham sizlar bilan shahar aylanishga boraman.

B) U do’stining gaplarini diqqat bilan eshitdi.

C) Xatni olib, ko’k qalam bilan ostiga chizgan satrlarni o’qidi.

D) U mumtoz qo’shiqlarni zavq bilan kuylardi.

28 / 40

Raviy undosh tovush bilan ifodalangan mutlaq qofiyali baytni toping.

A) Qaysi gulning men kibi bir andalib zori bor? Qaysi bulbulning seningdek bir guli bexori bor?

B) Bo’lmasa jinsi jamolingg’a xaridor oftob, Ne uchun zarpo’shlig’lar aylar izhor oftob.

C) Sipehri husn ichinda moh, sen-sen, Zamona xo’blarga shoh, sen-sen.

D) Mehnat-u alamlarga mubtalo, Uvaysiyman, Qayda dard eli bo’lsa, oshno Uvaysiyman.

29 / 40

Anvar Obidjon qaysi she’rida yurtimiz – Turonzamin tarixida kechgan xatarli va sharafli hodisalarning ko’pchiligi tarix kitoblari, solnomalarda “tarixiy voqea” deb atalishini yodimizga solar ekan, birdan bugungi O’zbekiston hayotiga shu nuqtayi nazardan qarab ko’rishni taklif qiladi?

A) “Yer” she’rida

B) “Vatanjon” she’rida

C) “Tinch kunlar” she’rida

D) “Hayotning har lahzasi go’zal” she’rida

30 / 40

Qaysi gapda ham tub, ham yasama mavhum otlar ishtirok etgan?

A) Yalqovlik muhtojlikka olib keladi.

B) Vatanimga qaytgach, vujudimni quvonch, shukronalik hislari chulg’ab oldi.

C) Hayo qalbning haqiqiy oynasidir.

D) Hunaringni ishga solib did bilan chiroyli bino solib bersalaring, bas.

31 / 40

Qaysi gapda qatnashgan yasama fe’l va yasama otning asosi shakldoshlik xususiyatiga ega?

A) Yog’ayotgan yomg’ir tomchilari ajib ohang bilan derazani tiqillatib chertar edi.

B) Begona bilan quyon ovlama, Ovlasang ham, otini yoningga bog’lama.

C) Ona yuzin qoplar g’am, chimirgancha qoshini, Asta suyar qo’liga oppoq sochli boshini.

D) Kimki farog’atli kunni istasa, u fe’l-atvorini sozlash lozim.

32 / 40

Musa Jalilning qaysi asari butun mamlakatda katta dovruq qozonadi va davlat mukofoti bilan taqdirlanadi?

A) “Xat tashuvchi”

B) “Oltin soch”

C) “Ordenli millionerlar”

D) Okopdan xatlar”

33 / 40

Tuproq to’shagida yotgan ko’p ko’rdim, Qaro yer bag’riga botgan ko’p ko’rdim. Ushbu gapdagi qo’shimchalar haqida berilgan to’g’ri ma’lumotni aniqlang.

A) Ushbu gapda shakl yasovchi qo’shimcha ta’sirida so’z imlosida bir unlining tushib qolishi kuzatiladi

B) Faqat bitta so’z tarkibida ikkita munosabat shakli qo’shimchasi qatnashgan

C) Ot yasovchi qo’shimcha ta’sirida tovush o’zgarishi bilan yozilgan so’z qatnashgan

D) Egalik qo’shimchasi faqat bitta so’z tarkibida qatnashgan

34 / 40

Quyida berilganlardan so’z tarkibi ot+so’z yasovchi qo’shimcha+ lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha + sintaktik shakl yasovchi qo’shimcha tartibida joylashmagan so’zlar ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1) she’rxonlarning; 2) bilimdonliging; 3) qayg’urishdi; 4) bostirmada: 5) tushirtirmoq: 6) ranjitdi

A) 3,5,6

B) 2,4,5

C) 1,2,4

D) 1,3,5

35 / 40

Olimlarni fikriga qaraganda, qulupnay buyrakdagi toshlarni yemirish xususiyatiga ega, shu bilan birga, u buyrakda tosh hosil bo’lishining yo’l qo’ymaydigan tabiiy omillardan biri hisoblanadi.Ushbu gapdagi uslubiy jihatdan noto’g’ri qo’llangan qo’shimchalar sonini aniqlang.

A) 1ta

B) 2ta

C) 3ta

D) 4ta

36 / 40

Qaysi gapdagi so’zlar imlosida ro’y bergan tovush o’zgarishlari faqat turlovchi qo’shimchalar ta’sirida yuzaga kelgan?

A) Ikkala qiz ham og’zini ochmay jim o’tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi.

B) Oltovlon ola bo’lsa, og’zidagin oldirar, To’rtovlon tugal bo’lsa, ko’kdagini undirar.

C) Qalb qiynog’i og’ir bo’ladi, ko’nglingizni ezib qo’yadi, shuning uchun pushaymon bo’ladiganb ishlarga yo’l qo’ymang.

D) Shundan ehtiyot bo’lingki, odamning ko’ngli guldan ham nozik bo’ladi, shuning uchun odamlar ko’ngli bilan hazillashmang.

37 / 40

Qaysi javobdagi gaplar juftligida ajratib ko’rsatilgan so’zlarning asoslari o’zaro shakldosh bo’la oladi?

U eshikning chiroyli shisha tutqichini avaylabgina ushlab ko’rardi. Oradan biroz vaqt o’tgach xonaga tutqunni olib kirishdi.
Uning tushkun kayfiyati atrofdagilarga ham ta’sir qilayotgan edi. Bog’da ishlayotganlar allaqachon tushlikka chiqishgan.
Anor butasimon mevali daraxtlar sirasiga kiradi. Bolakay mevazor bog’da aylanib yurdi.
Otlar kelishik qo’shimchalari bilan turlanadi. Anjumanda turli millat vakillari ishtirok etayotgan edi.

A) 2

B) 1

C) 4

D) 3

38 / 40

Qaysi gapda ajratib ko’rsatilgan so’z birikmasida tobe qismi kelishik qo’shimchasi bilan shakllanmagan?

Havo birdan sovidi-yu, sharros yomg’ir yog’a boshladi.
U kishi yolg’onni haqiqatdan farqlay olar edi.
Nosirjon qayoqqa yurishini bilmay qolgan edi, kimdir uni chaqira boshladi.
Men ham shunga ko’ngan edim, Menga shu ham yetardi.

A) 1

B) 2

C) 4

D) 3

39 / 40

Yashash uchun foydali mehnat qilishni anglash insoniylikning birinchi shartidir. Ushbu gapda qatnashgan yasama so’zlar hyaqidagi to’g’ri ma’lumotni toping.

A) Sodda yasama sifat fe’ldan yasalgan

B) Sodda yasama fe’llar otdan yasalgan

C) Fe’ldan yasalgan ot qatnashgan

D) Sondan yasalgan sifat qatnashgan

40 / 40

Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog’liq xatolik bor?

A) “Yaxshi do’stni, deyiladi o’zbek xalq maqolida, - yomon kunda sinamoq kerak”.

B) “Qo’shiq – qalb mulki”, - dedilar ustozimiz.

C) “Millatlarni, elatlarni, - deydi ijodkor, - buyuk do’stlik birlashtiradi”.

D) Mahmud Koshg’ariy: “ Botir jangda, dono majlisda sinaladi”, - deb aytgandi.

O'rtacha ball 53%

0%

Ona tili va adabiyot attestatsiya №5

Author: InfoMaster

Ona tili va adabiyot attestatsiya №4

Matematika attestatsiya №6

Ona tili va adaviyot fanidan attestatsiya savollari №14

Ona tili va adabiyot attestatsiya №13

On tili va adabiyot attestatsiya №12

On tili va adabiyot attestatsiya №11

Javob qoldiring

Elementlarni Solishtiring