Ona tili va adabiyot attestatsiya №5

Ona tili va adabiyot fanidan attestatsiya savollari №5

1 / 40

Qaysi asarda Turkistonda Qul Xoja Ahmad Yassaviy maqbarasining shundoq biqinida O’rta Osiyoni zabt etgan general Chernyayev qurdirgan besh-oltita g’ishtin binolarning borligi, Chernyayev bu binolarni chor askarlari uchun qurdirganligi, ammo Sovet hokimiyati ularni qamoqxonaga aylantirib atrofini tikanli sim bilan o’raganligi tasvirlangan?

A) “O’tkan kunlar” romanida

B) “Yulduzlar mangu yonadi” qissasida

C) “Muzqaymoq” hikoyasida

D) “Mehrobdan chayon” romanida

2 / 40

Quyidagi ajratib ko’rsatilgan band so’zi haqida berilgan to’g’ri hukmni toping.

1)Usta pichoqqa band yasash bilan ovora ekan, bezovta qilmadik.

2)Suv kelmasdan band tashlama.

3)Shifokor hozir band birozdan keyin xabar oling.

A) Har uchala gapdagi band so’zi bir so’zning turli ma’nolarda qo’llanishidir.

B) 1- va 3-gaplardagi band so’zi o’zaro ko’p ma’noli so’zlar sanaladi va ushbu so’z 2-gapdagi band so’ziga nisbatan shakldoshlik qila oladi.

C) 2-va 3-gapdagi band so’zlari o’zaro ko’p ma’noli so’zlar sanaladi va ushbu so’zlar 1- gapdagi band so’ziga nisbatan shakldoshlik hosil qila oladi.

D) Ushbu gaplarda qatnashgan band so’zlarining barchasi o’zaro shakldosh so’zlar sanaladi.

3 / 40

T.To’laning ”Yetti zog’ora qissasi” asarida Navoiyni mahliyo qilgan donishmand deya kim tilga olinadi?

A) Otoyi

B) Lutfiy

C) Ahmad Yassaviy

D) Amir Temur

4 / 40

Qaysi gapda imloviy xatolik mavjud emas?

A) Orada qancha zamonlar o'tdi, uning nomini faxr bilan tilga olayapmiz

B) Manzilga yetkach, sen bilan alohida gaplashaman

C) Ular bilan xozir, o'smirlik chog'idayoq, qudratli qanot paydo qilayotibdi

D) Vaholanki, til davlat miqyosida keng qo'llansagina, milliy til bo'lib qoladi va ravnaq topadi

5 / 40

Qaysi qatorda berilgan so‘zlarning ma’nolarini farqlovchi undoshlar jarangli yoki jarangsizligiga ko‘ra ham, til qismlarining harakatiga ko‘ra ham o‘zaro farqlanadi?

A) boshlamoq – boplamoq

B) sanoq – sadoq

C) chiroq – yiroq

D) xilof – g‘ilof

6 / 40

Ergash gap qismida qo‘shimcha qo‘shilishi ta’sirida tovush tushishi yuz bergan va shunday yozilgan so‘z qatnashgan to‘ldiruvchi ergash gapli qo‘shma gapni toping.

A) Shunisi ma’lumki, mening kasb tanlashimga otam sababchi bo‘lgan.

B) Hulkar ularni tanirdi, shuning uchun ularga yordamlashdi.

C) Shuni bilki, qiynalib erishgan narsalaringning qadri baland bo‘ladi.

D) Hayotingda kim uchundir foydali inson bo‘lsang, mana shu sening eng katta yutug‘ingdir.

7 / 40

Imloviy xatoliklar bo`yicha javoblarni moslashtiring.

A) 1-c; 2-d; 3-a; 4-d;

B) 1-b; 2-d; 3-a; 4-c;

C) 1-c; 2-b; 3-d; 4-a;

D) 1-b; 2-d; 3-c; 4-a;

8 / 40

Quyidagi qaysi gapda qattiq so`zining ko`chma ma`nosi bilan antonimlik hosil qiladigan so`z qatnashgan?

A) Mohinur yumshoq ko`rpachaga cho`zilib o`tiribdi.

B) Samandar nafis qo`llari bilan testni bo`yayapti.

C) Mohinur mustahkam shisha bilan Mushtariyning boshini yorib qo`ydi.

D) Guruhimizdagi eng saxiy o`quvchi –menga ikki kilogram tandir olib kelgan o`quvchi.

9 / 40

Quyidagi hajviy yo`nalishda yozilgan asarlardan qaysi biri janri bo`yicha boshqalardan farq qiladi?

A) “Oltin buzoqcha”

B) “Yelvizak”

C) “O`n ikki stul”

D) “Adabiyot muallimi”

10 / 40

Quyidagi gapda portlovchi undosh bilan tugagan yopiq bo`g`inlar soni nechta? Ba`zi xo`rozlar raqibni bir choqib, so`ng chekkaga borib tomosha qilib turadi.

A) 3 ta

B) 4 ta

C) 5 ta

D) 6 ta

11 / 40

“Me’mor” romanida “podsholarga yaqin yurmoq ajdarga yaqin yurmoqlikdan xavflidir”, - deb kim aytgan?

A) Najmiddin Buxoriy

B) Zavrak

C) Zulfiqor

D) Nizomiddin

12 / 40

Adabiy nutqning sofligiga putur yetkazuvchi unsurlar qaysilar?

1)shevaga xos so`z, ibora, grammatik shakllar, urg`u va talaffuz; 2)o`rinsiz qo`llangan chet so`z va so`z birikmalari (varvarizmlar); 3)dag`al, haqorat so`z va iboralar (vulgarizmlar); 4)“ishlamaydigan” yoki parzit so`zlar; 5)idoraviy so`z va iboralar (kanselyarizmlar).

A) 3, 4

B) 2, 3, 4

C) 1, 2, 3, 4, 5

D) 1, 2, 3, 4

13 / 40

Saodat soatini soatsozga sozlatdi. Ushbu tez aytishdagi so`z yasovchi qo`shimchalar tarkibida nechta jarangli sirg`aluvchi undoshlar bor?

A) 3 ta

B) 2 ta

C) 1 ta

D) Bunday qo`shimcha mavjud emas

14 / 40

1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi:
− Sen hech nahv o‘qiganmisan?
− Yo‘q men johil bir qayiqchiman.
Olim:
− E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda
o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi.

2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi:
− Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi?
Yo‘q javobini olgan qayiqchi:
− Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan.

3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”)

Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va raqamlab ko‘rsatilgan bandlarida ro‘y bergan xatoliklar turi moslashtirib ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni belgilang.

a) imloviy xatolik; b) ishoraviy xatolik (punktuatsion); c) uslubiy xatolik (qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq xatolik).

A) 1-c, 2-b, 3-a

B) 1-b, 2-c, 3-a

C) 1-b, 2-a, 3-c

D) 1-a, 2-c, 3-b

15 / 40

“Kecha va kunduz” asarida domla – imom Ibrohim Xalilulloh to`g`risida kimdan dalil keltiradi?

A) Yassaviydan

B) So`fi Olloyordan

C) Mashrabdan

D) Muqimiydan

16 / 40

Qaysi gapda ajratib ko’rsatilgan so’z birikmasida tobe qismi kelishik qo’shimchasi bilan shakllanmagan?

Havo birdan sovidi-yu, sharros yomg’ir yog’a boshladi.
U kishi yolg’onni haqiqatdan farqlay olar edi.
Nosirjon qayoqqa yurishini bilmay qolgan edi, kimdir uni chaqira boshladi.
Men ham shunga ko’ngan edim, Menga shu ham yetardi.

A) 1

B) 3

C) 2

D) 4

17 / 40

Quyida berilganlardan tarkibidagi barcha undoshlari jarangsiz til undoshlariga mansub bo’lgan sifatlarni aniqlang. 1) yig’ma; 2) tushuncha; 3) qishki: 4) qaqshatqich: 5) tortinchoq: 6) ostki

A) 3,4,6

B) 2,4,5

C) 3,5,6

D) 1,3,4

18 / 40

Qaysi gapdagi so’zlar imlosida ro’y bergan tovush o’zgarishlari faqat turlovchi qo’shimchalar ta’sirida yuzaga kelgan?

A) Oltovlon ola bo’lsa, og’zidagin oldirar, To’rtovlon tugal bo’lsa, ko’kdagini undirar.

B) Shundan ehtiyot bo’lingki, odamning ko’ngli guldan ham nozik bo’ladi, shuning uchun odamlar ko’ngli bilan hazillashmang.

C) Qalb qiynog’i og’ir bo’ladi, ko’nglingizni ezib qo’yadi, shuning uchun pushaymon bo’ladiganb ishlarga yo’l qo’ymang.

D) Ikkala qiz ham og’zini ochmay jim o’tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi.

19 / 40

Qaysi gapda imloviy xatolik mavjud emas?

A) Uning qattiq qo’rqqanini ko’rib, gapirolmay, shoshkancha ko’chaga otildi.

B) “Maqtanayapti”, - demang, cho’l havosi yaxshi!

C) Yurtimizda 9 may xotira va qadrlash kuni sifatida keng nishonlanadi.

D) Podsho vazir-u a’yonlar davrasida otdan tushib, tog’ bag’riga qarab yuribdi.

20 / 40

Qaysi baytda tanosub, tashxis va husni ta’lil she’riy san’atlari qo’llangan?

A) Hech kim mendek, ilohi, yoridin ayrilmasun, Mehribon munis o’shal dildoridan ayrilmasun.

B) Labingdin chun suchuklik qand o’g’urlar, Solurlar el ani suvg’a yalang’och.

C) Boshimg’a yoqqan g’am toshi mingdin biricha bo’lmag’ay, Gardun agar ming Besutun yog’dursa farhod ustina,

D) Sendek menga bir yori jafokor toipilmas, Mendek senga bir zori vafodor topilmas.

21 / 40

Musa Jalilning qaysi asari butun mamlakatda katta dovruq qozonadi va davlat mukofoti bilan taqdirlanadi?

A) “Xat tashuvchi”

B) “Ordenli millionerlar”

C) Okopdan xatlar”

D) “Oltin soch”

22 / 40

Qaysi gapda otga xos bo’lgan lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha qatnashmagan?

A) Qalbi quvonchga to’lgan kishilar xushbaxtdir, oyoq kiyim kiygan kishi uchun yerlar teri bilan qoplanganday emasmi?

B) Xalqimizda farzandga nisbatan: “O’nta bo’lsa, o’rni boshqa”, - degan maqol bejiz aytilmagan, chunki o’zbek xalqi juda bolani sevadigan xalq sanaladi.

C) Dilbar kelinchakning ko’ksida g’ulu, Zardoli shoxiga tashlar ko’z qirin.

D) Hovlida koptok o’ynayotgan bir to’da bolalar yoniga borib birpas ularni tomosha qilib turdi.

23 / 40

Qaysi gapda asosi ot turkumiga oid so’z bilan shakldosh bo’la oladigan sodda yasama so’z mavjud emas?

A) Biz hovli to’ridagi o’yma naqshli eshikka qarab yurdik.

B) Kuzning sovuq kunlari keldi-yu, yog’ini kelmadi.

C) Dildan chiqqan kulgi umrni uzaytiradi.

D) Men yozgi ta’tilda “O’tkan kunlar” romanini o’qib chiqmoqchiman.

24 / 40

Tuproq to’shagida yotgan ko’p ko’rdim, Qaro yer bag’riga botgan ko’p ko’rdim. Ushbu gapdagi qo’shimchalar haqida berilgan to’g’ri ma’lumotni aniqlang.

A) Egalik qo’shimchasi faqat bitta so’z tarkibida qatnashgan

B) Ushbu gapda shakl yasovchi qo’shimcha ta’sirida so’z imlosida bir unlining tushib qolishi kuzatiladi

C) Faqat bitta so’z tarkibida ikkita munosabat shakli qo’shimchasi qatnashgan

D) Ot yasovchi qo’shimcha ta’sirida tovush o’zgarishi bilan yozilgan so’z qatnashgan

25 / 40

“Mahbub ul-qulub”da Navoiy:”…hodisalar to’la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo’ladi va insoniyat qadrini o’lchaydigan tarozining toshiga tenglashtirishga ham bo’ladi”, - deya ta’rif qilgan narsa nima?

A) izzat-hurmat

B) yaxshilik

C) saxovat

D) yumshoq ko’ngillilik

26 / 40

Millatning dahosi, aqli va ruhiyati maqollaridan bilinadi. Ushbu gapda tarkibi faqat til undoshlari va unlilardan iborat bo’lgan nechta so’z qatnashgan?

A) 3

B) 2

C) 4

D) 1

27 / 40

Raviy undosh tovush bilan ifodalangan mutlaq qofiyali baytni toping.

A) Mehnat-u alamlarga mubtalo, Uvaysiyman, Qayda dard eli bo’lsa, oshno Uvaysiyman.

B) Sipehri husn ichinda moh, sen-sen, Zamona xo’blarga shoh, sen-sen.

C) Bo’lmasa jinsi jamolingg’a xaridor oftob, Ne uchun zarpo’shlig’lar aylar izhor oftob.

D) Qaysi gulning men kibi bir andalib zori bor? Qaysi bulbulning seningdek bir guli bexori bor?

28 / 40

Quyida berilganlardan so’z tarkibi ot+so’z yasovchi qo’shimcha+ lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha + sintaktik shakl yasovchi qo’shimcha tartibida joylashmagan so’zlar ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1) she’rxonlarning; 2) bilimdonliging; 3) qayg’urishdi; 4) bostirmada: 5) tushirtirmoq: 6) ranjitdi

A) 1,3,5

B) 1,2,4

C) 2,4,5

D) 3,5,6

29 / 40

Anvar Obidjon qaysi she’rida yurtimiz – Turonzamin tarixida kechgan xatarli va sharafli hodisalarning ko’pchiligi tarix kitoblari, solnomalarda “tarixiy voqea” deb atalishini yodimizga solar ekan, birdan bugungi O’zbekiston hayotiga shu nuqtayi nazardan qarab ko’rishni taklif qiladi?

A) “Yer” she’rida

B) “Hayotning har lahzasi go’zal” she’rida

C) “Tinch kunlar” she’rida

D) “Vatanjon” she’rida

30 / 40

Qaysi gaplar juftligida berilgan -siz shaxs-son qo’shimchasi har ikki o’rinda ko’plik ma’nosini ifodalab kelgan?

A) Hozir mana bu rasmni chizasiz, o’g’lim, keyin ikkovlashib kamchiligini to’ldiramiz. “Siz ham menga juda yoqasiz”, - dedi ustozga.

B) Nimaga bitta o’zingiz turibsiz, qolgan yigitlar qani? Oyijon, bugun siz ham borasizmi, iltimos, bora qoling.

C) Nimaga qarab turibsiz, hammangiz o’z ishingizni davom ettiring. Shunaqa ham uxlaysizmi, turinglar, tush bo’lib ketdi- yu.

D) Kech bo’lib qoldi, qani, turinglar, yigitlar, endi ketasiz. Akramjon, siz hammasini yig’asiz, keyin birga jo’naymiz.

31 / 40

Qaysi javobda “Ravshan” dostoni voqealari bayoni to’g’ri berilgan?

A) Ravshanxonning zindonda yotganini eshitgan Go’ro’g’li G’irko’k otini minib, yo’lga chiqadi va uch oylik yo’lni yigirma kunda bosib o’tib, nevarasini dor ostidan qutqarib oladi.

B) Zulxumor Ravshanxonning ahvoli haqida ota-onasiga xat bitadi, uni mayna qushning bo’yniga mahkam bog’lab, qushni uchirib yuboradi va mayna qush ham kelib Xon Dallining qo’liga qo’nadi.

C) Go’ro’g’li Gulanorni Ravshanbekka so’rab kelganida Avazxon bundan juda xursand bo’ladi, ammo Ravshanbek Avazxon va uning qizini o’ziga teng ko’rmaydi.

D) Aynoq, Jaynoq, Ersak, Tersak polvonlar Ravshanxon Shirvon elda o’g’il tutingan kampirning o’z farzandlari bo’lib, Qoraxon podsho ulardan juda qo’rqar edi.

32 / 40

Qaysi gapda ko’makchini unga ma’nodosh bo’lgan kelishik qo’shimchasi bilan almashtirish mumkin?

A) Xatni olib, ko’k qalam bilan ostiga chizgan satrlarni o’qidi.

B) Men ham sizlar bilan shahar aylanishga boraman.

C) U do’stining gaplarini diqqat bilan eshitdi.

D) U mumtoz qo’shiqlarni zavq bilan kuylardi.

33 / 40

Qaysi gapda tovush o’zgarishi bilan yozilgan ot+ot tipidagi qo’shma sifat qatnashgan?

A) Bolalar ichida eng sheryuragi Odiljon edi.

B) U o’zining shirinso’zligi bilan boshqalardan ajralib turardi.

C) Achchiqtosh xalq tabobatida keng qo’llanib kelingan.

D) Achchiq ko’z yoshlarin ichiga yutdi, Ilojsiz hayotning qo’lidan tutdi.

34 / 40

Qaysi javobda yetakchi qismi yasama fe’l bo’lgan ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmasi ravishdosh shaklida qo’llangan?

A) Ular bizni o’sha yerga borishimizni taqiqlab qo’yishgani uchun boshqa joyda o’ynashga qaror qildik.

B) Birovlarning oldida seni masxaralab tashlaydigan do’stlaringdan voz kech, bunday odamlardan hech qachon haqiqiy do’stlar chiqmaydi.

C) Onasining ovutishlaridan keyin biroz tinchib qolgan bola qandaydir o’yinchoqni o’ynash bilan ovora edi.

D) Biz sizning oldingizda kecha bo’lgan voqeaning asl mohiyatini anglab olgani keldik.

35 / 40

Olimlarni fikriga qaraganda, qulupnay buyrakdagi toshlarni yemirish xususiyatiga ega, shu bilan birga, u buyrakda tosh hosil bo’lishining yo’l qo’ymaydigan tabiiy omillardan biri hisoblanadi.Ushbu gapdagi uslubiy jihatdan noto’g’ri qo’llangan qo’shimchalar sonini aniqlang.

A) 2ta

B) 4ta

C) 1ta

D) 3ta

36 / 40

Qaysi gapda paronim bilan bog’liq xatolik mavjud?

A) Xalqimiz uchun o’sha davrlarda bunday tushunchalar butunlay yot edi.

B) Yo’l yoqasidagi azim yong’oqlar, sizlar ham yaxshi qoling.

C) Mevasini ko’tarolmagan shoh qarsillab sindi.

D) Bu kasallikning davosini toppish uchun olimlar astoydil izlanishmoqda.

37 / 40

Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog’liq xatolik bor?

A) Mahmud Koshg’ariy: “ Botir jangda, dono majlisda sinaladi”, - deb aytgandi.

B) “Qo’shiq – qalb mulki”, - dedilar ustozimiz.

C) “Yaxshi do’stni, deyiladi o’zbek xalq maqolida, - yomon kunda sinamoq kerak”.

D) “Millatlarni, elatlarni, - deydi ijodkor, - buyuk do’stlik birlashtiradi”.

38 / 40

“Shayx Sa’diy” voqeasining hissasini toping.

A) Ustiga kitob ortilgan eshak, Na olim va na donodir beshak.

B) Erta kun arpaga zor bo’lmay desang, Bukun ek, shoyadki, bug’doy non yesang.

C) O’z qabohatini ko’rgan kishining o’zgalarning qabohatlarini ko’rmakka vaqti bo’lmas.

D) Arablarda bir so’z bordir, yaxshi boq, Odobsiz boladan yo’g’i yaxshiroq.

39 / 40

Qaysi gapda ham tub, ham yasama mavhum otlar ishtirok etgan?

A) Vatanimga qaytgach, vujudimni quvonch, shukronalik hislari chulg’ab oldi.

B) Hayo qalbning haqiqiy oynasidir.

C) Hunaringni ishga solib did bilan chiroyli bino solib bersalaring, bas.

D) Yalqovlik muhtojlikka olib keladi.

40 / 40

Qaysi javobdagi gaplar juftligida ajratib ko’rsatilgan so’zlarning asoslari o’zaro shakldosh bo’la oladi?

U eshikning chiroyli shisha tutqichini avaylabgina ushlab ko’rardi. Oradan biroz vaqt o’tgach xonaga tutqunni olib kirishdi.
Uning tushkun kayfiyati atrofdagilarga ham ta’sir qilayotgan edi. Bog’da ishlayotganlar allaqachon tushlikka chiqishgan.
Anor butasimon mevali daraxtlar sirasiga kiradi. Bolakay mevazor bog’da aylanib yurdi.
Otlar kelishik qo’shimchalari bilan turlanadi. Anjumanda turli millat vakillari ishtirok etayotgan edi.

A) 3

B) 1

C) 2

D) 4

O'rtacha ball 0%

0%

Ona tili va adabiyot attestatsiya №5

Author: InfoMaster

Ona tili va adabiyot attestatsiya №4

Matematika attestatsiya №6

Ona tili va adaviyot fanidan attestatsiya savollari №14

Ona tili va adabiyot attestatsiya №13

On tili va adabiyot attestatsiya №12

On tili va adabiyot attestatsiya №11

Javob qoldiring

Elementlarni Solishtiring