Ona tili va adabiyot abituriyentlar uchun №2

“Olov sochlar” “O`lim yovga” kabi to`plamlar muallifi kim?

Qayidagi misrada qo`llanilgan san`at turini aniqlang

G`uncha sevunub to`niga sig`mas,

O`xshatsam o`qung boshoqi birla.

Bir g`uncha edingiz yel ham tegmagan, ifor taralardi sizdan muattar.

Gapdagi hid bilduruvchi sifat qaysi bo`lakka tobelangan ?

Jinoyatchilar to`dasiga qo`shilib qolgan erka o`g`il Hamidulla O`lmas Umarbekovning qaysi asari qahramoni?

Maqsad bog`lovchisi qo`llangan ergashgan qo`shma gapni toping.

Qaysi javobda olmosh ega vazifasini bajarmagan?

Qaysi asarda Turkistonda Qul Xoja Ahmad Yassaviy maqbarasining shundoq biqinida O’rta Osiyoni zabt etgan general Chernyayev qurdirgan besh-oltita g’ishtin binolarning borligi, Chernyayev bu binolarni chor askarlari uchun qurdirganligi, ammo Sovet hokimiyati ularni qamoqxonaga aylantirib atrofini tikanli sim bilan o’raganligi tasvirlangan?

Sonor undoshlar haqida berilgan qaysi fikr to’g’ri emas?

Odil Yoqubov qalamiga mansub “Olma gullaganda” asarining janrini aniqlang.

Imlo qoidasiga nomuvofiq yozilgan so‘z qatnashgan gapni aniqlang.

Voqea-hodisa, shaxs-narsani nomlash uchun ishlatilgan (bir so‘z yoki so‘z birikmasi bilan ifodalangan) qisqa gapdan so‘ng ishlatiladigan tinish belgisi qaysi gapda qo`llangan?

Asarlarni janri bilan moslashtiring?
1)“Ikki muhabbat”; 2) “Ilk muhabbat”; 3) “Chin muhabbat”;
a)hikoyalar to`plami; b)pyesa;  c)she`riy to`plam

“Suv qalqisa loyqasi yuqoriga chiqqanday, zamon qalqigandan buyon yomon ko’paydi”. Ushbu misralar qaysi asardan olinganligini aniqlang.

Qaysi javobda keltirilgan gapda tarkibida faqat til oldi undoshlari bo’lgan qo’shma sifat mavjud?

T.To’laning ”Yetti zog’ora qissasi” asarida Navoiyni mahliyo qilgan donishmand deya kim tilga olinadi?

Berilganlardan qaysi birida grammatik moslik buzilgan?

Qaysi gapda paronimlarni qo’llash bilan bog’liq uslubiy xato mavjud?

Qaysi qatorda Mirtemir ijodiga mansub tarjimalar berilgan?

1. Pushkinning"Yevgeniy Onegin" she'riy romani;
2. Lermontovning "Maskarad" asarini
3. "Manas" qirg'iz xalq eposini;
4. "Qirq qiz" qoraqalpoq xalq dostoni;
5. "Sosunli Dovud" arman xalqeposi.

Zavqiyning “Hajvi ahli rasta” asarida oshqaboq xamakka o’xshatilgan qahramon.

Quyida berilgan qaysi so`zlar imloviy jihatdan noto`g`ri yozilgan?
1) xasrat; 2) mudofaa; 3) muddoa; 4) tobeylanmoq; 5) tamir

Boshni fido ayla ato qoshig`a
Jismni qil sadqa ano boshig`a.

Ushbu misralar Navoiyning qaysi dostonidan olingan?

Qaysi javobdagi baytda tazod san’atidan foydalanilmagan?

Ayol kishiga
Qo‘l ko‘tarish nimaligin bilurmisan?
Ayt!
Sen-ku odam bolasisan,
Qaysi bir hayvon
Emayotib, uzib olar onasin ko‘ksin.
Shohlarni-ku qo‘ya turay, payg‘ambarlar ham,
Nabilar ham tug‘ilgan-ku ayol zotidan.
Unutibsan,
Senga bir vaqt aytib bergandim,
To‘maris deb atalguvchi yovqur momomiz
Turon zamin erki uchun maydonga chiqib,
Eron shohin kallasini qonga bo‘ktirgan. u ham ayol bo‘lgan,
Bilib qo‘y, o‘g‘lim!
Rafiqasiga qo‘l ko‘targan o‘g‘ilga qarata ota tomonidan aytilgan ushbu misralar “Sohibqiron” dramasida qaysi qahramonga qarata aytilganligini aniqlang?

Ishlab chiqarilayotgan mahsulot turlarini ko‘paytirish, kengaytirish ma`nosinida qo`llanadigan so`z qaysi qatorda berilgan?

Navoiyning ”Haq taolo xoni in`omi-yu karami omi ” qit`asidagi ishonch, e`tiqod, ixlos, tushuncha, fikr, bilim ma`nolarini qaysi so`z ifodalaydi?

Matndagi tagiga chizib ko’rsatilgan so’zlardan birortasining ham ma’nosiga mos kelmaydigan izohni aniqlang.

Aytishlaricha, Iskandar taxtga o’tirgach, jahonda u tasarruf qilmagan joy qolmabdi. Dunyoning barcha shohlari uning qullug’ini ado etishni o’zlariga sharaf deb biladilar. Yetti iqlim dur-u javohirlari uning xazinasi sari oqib keldi. Yurti obod, xalqi farovon bo’ldi. Dunyoning jami oqil-u donishmandlarini jam etdiki, barcha ilm-u ma’rifat sirlari u uchun ayon bo’ldi. Shunday jahongir shoh ajal oldida ojiz qolib vasiyat qiladi: “Meni ko’mish uchun qabristonga olib borayotganda tobutdan bir qo’limni tashqariga chiqarib qo’ying. Toki unga boqqan kishilar yetti iqlimni olgan, yetti falak mushkulini hal qilgan qudratli oxir-oqibat bu dunyoni tark etib, quruq qo’l bilan u dunyoga ketayotganini ko’rsinlar. So’nggi yo’lga ketar ekanman, istaymanki, menday jahongirning dunyodan quruq qo’l bilan ketayotgani mol-dunyo to’plashga ruju qo’ygan odamlar uchun ibrat bo’lsin! Iskandardek qudratli shohning mol-mulki o’ziga vafo qilmadi, ammo uning adli, ilm-u irfoni tillarda doston bo’lib qoldi, zero insonning umri davomida to’plagan mol-u dunyosi bebaqodir, undan faqat ezgu amallargina yodgor bo’lib qoladi

O’n oy davom etgan tergov azoblaridan so’ng adib “sovetlartga qarshi targ’ibot qilgan”likda ayblanib, 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum etilgan ijodkorning ijodi bilan bog’liq to’g’ri ma’lumotni aniqlang?

Quyida berilgan gaplarning qaysilarida paronim xatolik jarangsiz undosh o`rniga jarangli undosh qo`llash orqali yuzaga kelgan.
1.Odam tushgan chog`ni uning o‘zi qazigan bo‘ladi. (Nepal xalq maqoli)
2.Ushshoq ham non. (Norveg xalq maqoli)
3.Nokasdan qars olsang, uxlashga qo‘ymaydi. (Ukrain xalq maqoli)
4.Do‘stsiz boshim – tussiz oshim. (O‘zbek xalq maqoli)
5.Mard jonini fido qilsa, qochoq issiz yo‘qolar. (Chuvash xalq maqoli)
6.Bug‘uni uradigan odam uning shohlaridan qochib qutula olmaydi. (Dolgan xalq maqoli)
7.Og‘zini bod ochadigan kishi ko‘p yo‘qotadi. (Shved xalq maqoli)
8.Kichkina teshikdan kirgan nur ham xonani yoriq qiladi. (Yapon xalq maqoli).

Berilgan qo`shimchalardan nechtasi ham so`z yasovchi, ham lug`aviy shakl yasovchi, ham sintaktik shakl yasovchi qo`shimcha vazifasini bajara oladi?

-ar, - y, -ish, -ib, - gan, - lab, - a, - ka.

Qaysi javobda quyidagi gap matn mazmuniga mos ravishda to’g’ri davom ettirilgan? Shoh Iskandar …