On tili va adabiyot attestatsiya №10

Ilon kabi buralib daryo shu yerga kelganda, ikkiga ajralgan, uch chaqirimdan so`ng yana birlashardi.
Berigan gapda qaysi turkumlar qatnashgan?

Quyida berilgan gapda nechta yasama so'z bor? Oybek domla nihoyatda tiyraklik bilan, ko'pchilik nomdor insonlarda juda kam uchraydigan samimiyat va bolalarcha beg'uborlik bilan opaning gaplarini tasdiqladi.

Har kimki atog`a ko`p rioyat qilg`ay,
O`g`lidin anga bu ish siroyat qilg`ay.   Ushbu she`riy parchada ostiga chizilgan so`z qanday ma`no ifodalab kelyapti?

...yomon bilan yurmagan, yomon joyda turmagan ekanlar. Ushbu ta`rif qaysi asarda keltirilgan va qaysi personajlarga nisbatan qo`llangan?

Qaysi gapda ajratib ko’rsatilgan so’z birikmasida tobe qismi kelishik qo’shimchasi bilan shakllanmagan?

1. Havo birdan sovidi-yu, sharros yomg’ir yog’a boshladi.
2.  U kishi yolg’onni haqiqatdan farqlay olar edi.
3.  Nosirjon qayoqqa yurishini bilmay qolgan edi, kimdir uni chaqira boshladi.
4.  Men ham shunga ko’ngan edim, Menga shu ham yetardi.

Bolam kepti necha tog`lardan osha,
Ikki zulfi gardaniga yarasha,
Po`sht-a, po`sht, tomoshabin jonlarim,
O`lganning nesin qilasizlar tomosha.

Ushbu to`rtlik qaysi xalq doston qahramoni tomonidan aytilgan?

Qaysi gapning mazmuni fikrlar zanjiridan uzilib qolgan?

“Ravshan” dostonida “O`z holini bilmas” ma`nosida ishlatilgan so`z?

Qaysi gapdagi eganing asosi fe`l bilan shakldosh bo`la oladi?

Qaysi javobda ma’noli qismlari asos+lug‘aviy shakl yasovchi qo‘shimcha+so‘z yasovchi qo‘shimcha+sintaktik shakl yasovchi qo‘shimcha tartibida joylashgan ot turkumiga oid so‘z qatnashgan?

Basralik bir arabning javohirchilarga shunday hikoya aytib berganini eshitgandim: „Bir paytlar sahroda yo‘limni yo‘qotdim. Yonimda na yeydigan taom, na ichadigan bir qultum suv bor edi. O‘lishimga ishongan onimda uzoqda bir to‘rvani ko‘rib qoldim. Shunday yugurdimki, o‘sha paytdagi hayajonimni hech qachon unutolmayman. To‘rvani ochdim. Qarasam, uning ichi to‘la oltin ekan! To‘rvada non va suvning yo‘qligidan shunchalik xafa bo‘ldimki, bu achchiq iztirobni hech qachon unutolmayman“. Hikoyani eshitib, boriga shukur qilish ham ne’matdir, degan xulosaga keldim. (Shayx Sa’diy Sheroziy) Matn tarkibidagi fonetik hodisaga uchragan so`zlar miqdori nechta?

Qaysi gap tarkibida subyektiv baho ifodalovchi qo’shimcha qatnashmagan?

Qaysi gap tarkibida sovg’a so’zining ma’nodoshi qo’llanmagan?

Navoiyning tarixiy-memuar ruhidagi asarlaridan biri keltirilgan javobni toping.

Abdulla Oripovning “Sohibqiron” dramasida Amir Temur o’z o’g’li Mironshohni nima uchun qirq kun zindonga tashlaydi?

«Falaki jomakabud dastidin yuz dodki, bir yig‘inda haqni aytib, balog‘a qolib zinadan quvlang‘animda oyog‘im chiqib yotib qoldim. Yosh umrim hayf va rangim za’faron bo‘lib yotdim. Bor mavjud kuchim kitob o‘qumoq va g‘azal abyot qilmoq ila band bo‘ldi». Ushbu gaplar qaysi ijodkor tarjimayi holidan olingan?

Hilm – ahloqli odamning qimmatbaho libosi. U kiyim turlarining eng chidamli matosidir. Hilm yomon nafsni daydi shamol uchirishidan asraguvchi va ikkiyuzlama munofiqlarning bexuda harakatidan himoya qiluvchidir. Yumshoq ko‘ngillilikni hodisalar to‘la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo‘ladi. Hilmni insoniyat qadrini o‘lchaydigan torozining toshiga tenglashtirsa ham bo’ladi. Matndagi nechta so’z imloviy jihatdan xató yozilgan?

Qaysi gapda ham vazifadosh, ham sof ko’makchi mavjud?

Bir g’azalida go’zal yor xokisor oshiqning yuziga oyoq bosar ekan, oyog’i og’riydi, “yuzing buncha bo’yradek dag’al bo’lmasa” deb nozlanadi. Ushbu mazmundagi bayt qaysi shoir ijodida uchraydi?

Qaysi gap tarkibida adabiy nutqning sofligiga futur yetkazuvchi unsurlardan biri – varvarizm uchraydi?

Kechasi ishlayman, kunduzi uxlayman. Ushbu gapda ishtirok etgan qo’shimchalar haqidagi to‘g‘ri hukmni toping.

Qaysi gapda tire tinish belgisi tushirib qoldirilgan?

Qaysi qatordagi so’zning izohi noto’g’ri keltirilgan?

Keltirilgan qaysi so’zlar noto’g’ri izohlangan? 1) tuzuk – nizom; 2) tamaddun – poydevor; 3) daroz – novcha, baland bo‘yli; 4) zarofat – dehqonchilik; 5) aborigenlar – tub joyliklar; 6) azimat -buyuklik.

Baxtsiz hodisa tufayli bir kunda xotini va ikki farzandidan ayrilgan obraz qaysi asarda uchraydi?

Faqat bosh gap qismida yasama so‘z(lar) qatnashgan ergashgan qo‘shma gapni aniqlang

Qaysi qatorda Fuzuliyning turkiy devonidagi asarlarning miqdori to’g’ri tartiblangan? 1)ruboiy; 2) qasida; 3) g’azal; 4) qit’a a) 42 ta; b) 300 ga yaqin; c) 27 ta; d) 75 ta

Turli shoirlarning bitiklaridan iborat to’plamga Shekspirning ham to’rt sonetini kiritib, “Otashin ziyoratchi” nomli kitob chiqargan noshir kim?

Bir odam tovusning tumshug‘i bilan qanotlaridagi go‘zal, yaltiroq patlarni yulayotganini ko‘rib qoldi. Chidolmay so‘radi: – Ey go‘zal qush! Gunoh emasmi, shunday chiroyli, rang-barang patlaringni yulib tashlayapsan. Holbuki, sening go‘zalliging shu patlaringdir. Hamma shu patlaringdan yelpig‘ich qilish, ularni kitob sahifalari orasiga qo‘yishni o‘ylaydi, sen esa nima qilyapsan? Tovus javob berdi: – To‘g‘ri, lekin bu patlar mening jonimdan aziz emas. Chunki bu patlar tufayli meni ovlashadi, jonimga qasd qilishadi. Jon omon qolishi uchun xunuk bo‘lishim kerak. Ushbu matn haqidagi noto’g’ri mulohazani aniqlang.

O’tgan ajdodlarimiz bizni shu aziz xalqimizni astoydil sevishga, unga fidokorlik bilan xizmat qilishga, uning qadriyatlarini hurmat qilishga o‘rgatishgan. Ushbu gap haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri emas?

Suluv qizlar burab qo‘yar sochini,
Mard yigit g‘animdan olar o‘chini.
Bag‘ring kuygandayin bo‘zlab yig‘laysan,
Menga aytgin yig‘laganing vajini! “Go’ro’g’lining tug’ilishi” dostonida ushbu parcha kimning tilidan kimga qarata aytilgan?

Shu yurt tinch – yo’q dilda sanchiqlaringiz, Qiqirlab yurishar qalliqlaringiz. Yor-yorlar yarashar, to’ylar yarashar, Yarashar to’qlikka sho’xliklaringiz. (M.Yusuf) Ushbu she’riy parchada ishtirok etgan yasama so’zlar haqidagi fikrlardan nechtasi to’g’ri? fe’ldan ot yasalgan; 2) fe’ldan sifat yasalgan; 3) taqlid so’zdan fe’l yasalgan; 4) otdan sifat yasalgan; 5) sifatdan ot yasalgan

Qaysi gapda ham yetakchi fe’l qismi, ham ko‘makchi fe’l qismining asosi shakldoshlik xususiyatiga ega bo‘lgan yetakchi va ko‘makchi fe’lli so‘z qo‘shilmasi ishtirok etgan?

Abdulla Qodiriy ijodi haqida: “Abdulla Qodiriy iste’dodli, qalbi butun va o’ziga xos ravishdagi shaxs edi… Abdulla Qodiriyning prozasi, birinchi navbatda, g’oyatda hayotiyligi bilan ajralib turadi”, degan haq gaplarni yozgan adib kim?

Qaysi javobda faqat to’g’ri yozilgan so’zlar keltirilgan?

Hilm – ahloqli odamning qimmatbaho libosi. U kiyim turlarining eng chidamli matosidir. Hilm yomon nafsni daydi shamol uchirishidan asraguvchi va ikkiyuzlama munofiqlarning bexuda harakatidan himoya qiluvchidir. Yumshoq ko‘ngillilikni hodisalar to‘la dengizdagi kishilik kemasining langari desa bo‘ladi. Hilmni insoniyat qadrini o‘lchaydigan torozining toshiga tenglashtirsa ham bo’ladi. Ushbu matndagi ajratilgan so’zlarning hech biriga mos bo’lmagan izoh qaysi javobda keltirilgan?

Qaysi javobda taniqli davlat va din arbobi Xoja haqida noto’g’ri fikr keltirilgan?

1) hojib (eshik og‘asi), 2) payg‘om (xabar), 3) degrez (cho‘yandan qozon quyuvchi), 4) yorg‘ichoq (donni maydalash uchun ishlatilgan tosh asbob) 5) bog‘ot (bog‘lar, bog‘li joylar), 6) gisu (soch).   Yuqorida keltirilganlardan qaysilari tarixiy so’z hisoblanadi?

Bir xil janrga mansub hajviy asarlar keltirilgan qatorni toping.

Bir odam tovusning tumshug‘i bilan qanotlaridagi go‘zal, yaltiroq patlarni yulayotganini ko‘rib qoldi. Chidolmay so‘radi: – Ey go‘zal qush! Gunoh emasmi, shunday chiroyli, rang-barang patlaringni yulib tashlayapsan. Holbuki, sening go‘zalliging shu patlaringdir. Hamma shu patlaringdan yelpig‘ich qilish, ularni kitob sahifalari orasiga qo‘yishni o‘ylaydi, sen esa nima qilyapsan? Tovus javob berdi: – To‘g‘ri, lekin bu patlar mening jonimdan aziz emas. Chunki bu patlar tufayli meni ovlashadi, jonimga qasd qilishadi. Jon omon qolishi uchun xunuk bo‘lishim kerak. Matndagi nechta so’z tarkibida tovush almashishi yuz bergan?