On tili va adabiyot attestatsiya №7

Qaysi ijodkor o’z she’rida Vatanning tinchligini asrash xuddi “mo’rt shisha”ni asrashdek qiyin ekanligini eslatib o’tadi?

Eldor akaning uyi o`n yetti tomdan keyin joylashgan, zo`rg`a topib bordik-da.
Ushbu gapda ajratib ko`rsatilgan so`zda qanday ma’no ko'chishi kuzatiladi?

Paxtafurush cholning holiga ko`p achindi va yerini haydab olgani bitta emas, ikkita xo`kiz berdi, lekin “kichkinagina” sharti bor. Ushbu gapdagi ko`chim turini aniqlang.

Urush oyoqlagan sayin umidim kuchaya boshladi. Ushbu gapdagi ostiga chizilgan so`zning ma`nodoshi qaysi gapda qo`llangan?

...yomon bilan yurmagan, yomon joyda turmagan ekanlar. Ushbu ta`rif qaysi asarda keltirilgan va qaysi personajlarga nisbatan qo`llangan?

“Ko`p o`tmay, bozorning odatdagi tashvishi, to`poloni boshlandi. Bolalarning qiy-chuvi, sigir-buzoqlarning ma`rashi bilan dallollarning “Bor baraka”si qo`shilib, yaqindagina osoyishtalik hukm surgan qaqroq daryoga bahor toshqinidek jon kirdi”.

Ushbu jumlalar qaysi asarda uchraydi?

Qaysi gapda imloviy xatolik mavjud emas?

Qaysi javobdagi gaplar juftligida ajratib ko’rsatilgan so’zlarning asoslari o’zaro shakldosh bo’la oladi?

1. U eshikning chiroyli shisha tutqichini avaylabgina ushlab ko’rardi. Oradan biroz vaqt o’tgach xonaga tutqunni olib kirishdi.
2. Uning tushkun kayfiyati atrofdagilarga ham ta’sir qilayotgan edi. Bog’da ishlayotganlar allaqachon tushlikka chiqishgan.
3. Anor butasimon mevali daraxtlar sirasiga kiradi. Bolakay mevazor bog’da aylanib yurdi.
4. Otlar kelishik qo’shimchalari bilan turlanadi. Anjumanda turli millat vakillari ishtirok etayotgan edi.

Hikmatni anglamoqning o‘zi bir hikmatdir. Ushbu gapdagi ismning munosabat shaklini hosil qiluvchi qo‘shimchalar soni nechta?

Berilgan zid ma’noli so’zlardan qaysilari fe’l so’z turkumiga oid hisoblanadi? 1) mehnatsevar-dangasa 2) kelmoq-ketmoq 3) yolg’onchi-rostgo’y 4) ost-ust 5) toza-iflos 6) qisqa-uzun 7) urush-tinchlik 8) kulmoq-yig’lamoq.

Qaysi shoir fikricha, farzandlar ham har xil bo’ladi. Onaning baxtiga sherik bo’lib, baxtsizligida yolg’iz tashlab ketadigan farzandlar ham topiladi. Vatanning ham go’zal tabiatini, ko’rkam bog’-rog’larini xush ko’radigan, lekin tashvish-g’amlarini o’ylamaydigan farzndlari yo’q emas deydi?

Orzum shul, o’chmasin yongan charog’ing, Quyoshday nur sochsin chashming-qarog’ing, Magar chinor bo’lsang, chinorday yasha, Bevaqt uzilmasin biror yaprog’ing. Ushbu satrlarda nechta tovush o’zgarish mavjud?

Qaysi gapda og’zaki so’zlashuv uslubiga xos unsur kuzatiladi?

Dunyo keng, do’stim, sen torlanma,
Shashtiga mos tuhsmay xorlanma,
Bir zum tin bergil deb zorlanma,
O’zi tin izlagan olam bu.
Ushbu satrlar muallifi kim?

Darhaqiqat, shunday illatlar borki, ular harom: jamiyatning olg’a qadam qo’yishiga to’sqinlik qiladi. Barcha yomonliklar kaliti va odam umrining kushandasi – “oq ajal”ga ruju qo’yish qanchadan qancha oilalarning buzilib, farzandlarini yetim qolishiga sababchi bo’ladi. Hali balog’at ostonasidan o’tmagan bolalarning qing’ir ish va bezorilikka qo’l urishi esa ota-onalar qaddini egib, sha’nini toptaydi. Bugun raqamli iqtisodiyotga o’tish jarayonining tezlashishi natijasida taraqqiyot kushandasining payi qirqilmoqda. Yoshlarimiz halol va haromnni farqlab olishlari, shubhasiz jamiyatga tushkan qurtlar olamining kamayishiga olib keladi. Insoniyat kelajagiga qora tamg’a bo’lgan bu illatlarni oynayi jahon va hayot ko’zgusi orqali ayovsiz fosh qilish, adolat qo’rg’oni hukmiga topshirish davr talabidir. Ushbu matnda necha o’rinda tasviriy ifoda qo’llangan?

Tarkibidagi har bir so’zning asosi shakldoshlik xususiyatiga ega bo’lgan gapni aniqlang.

Ul kirib zavraqig’a ayladi azm, Bo’lub ul kema ahli qatlig’a jazm. Ushbu baytda shakl va ma’no munosabatiga ko’ra o’zaro qanday so’zlar qo’llangan? 1.sinonim so’zlar 2. omonim so’zlar 3. paronim soz’lar 4. antonim so’zlar

“O’tkan kunlar” romanida kimni zamona hokimlarining tuzugi bo’lsa ham, ko’p bo’lmasa ham, ozroq ularning ta’siri bunda hamn bor edi deb aytiladi?

Ostingda o’ynaydi chin tulpor oting, Rustamga o’xshaydi shon-u shvakating, Qayerda, mehmonjon, sening elating, Ajdaho nishonim, qaydin bo’larsan? “Go’ro’g’lining tug’ilishi” dostonidan olingan ushbu parchada bu gapni kim aytgan?

Nigora egniga oq xalat kiydi, termometr bilan eshitish trubkasini cho’ntagiga solib, kasallar oldiga ketdi. Ostiga chizilgan so’zning qaysi ma’nodoshi ”vaqtincha deb tasavvur qilinadigan kasal” ma’nosini bildiradi?

Qaysi javobda uslubiy xoslangan so’zlarning o’zaro ma’nodoshlik hosil qilishi kuzatiladi?

Gahi topdim falakdin notavonlig’,
Gahi ko’rdum zamondin komronlig’,
Base issig’, sovug’ ko’rdum zamonda,
Base achchig’, chuchuk totdim jahonda.

Navoiy ushbu baytlarni qaysi asarida keltirgan?

Qaysi gapning mazmuni fikrlar zanjiridan uzilib qolgan?

Ushbu matnda nechta fonetik o’zgarish mavjud?

Kardiogramma so’zida nechanchi bo’g’inga urg’u tushadi?

So’zlarning ma’nolarini moslashtiring.

Qaysi gapda o’zaro shakldosh so’zlar qo’llanmagan?

Qaysi gapda -dir qo‘shimchasi gumon ma’nosini bildirib kelgan?

Quyida keltirilgan gapdagi ma’no ko’chishning turini aniqlang. Men Farmonbibi xonadoniga radiodan keldim.

Uka, qo’zichoqni ushla. Mazkur gapdagi kesim vazifasidagi so’zning ma’nodoshiga shakldosh bo’la oladigan so’z qaysi javobda qatnashgan?

Qaysi gapda o’zaro sinonim so’zlar qo’llanmagan?

Bunim yo’q, unim yocq, Uyimda unim yo’q. Ishimda unum yo’q, Aytishga unim yo‘q. Ushbu gapda o‘zaro shakldoshlik hosil qilgan so‘zlar haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri?

Ishq ichra oning fidosi yuz jon, Har jonki, sango fido bo’lubtur. Ushbu baytda qanday she’riy san’at qo’llangan?

Qaysi gapda imloviy xatolikka yo’l qo’yilmagan?

Ushbu matnda qanday xatoliklar kuzatiladi? 1.imloviy xato 2. ishoraviy xato 3.uslubiy xato

Sen men uchun bir xayol eding,
Yaxshi bor, yo yaxshi qol eding.
Jon kerakmi- mana, ol endi,
Qiynar bo’lsang qiynab to’yding-ku. 

Berilgan she’riy parchada bir tovushdan iborat qo’shimchalar necha o’rinda qo’llangan?

Beg’amlik, beparvolik, o’yin-kulgi yoki ixlos qo’ymaslik nimalarga putur yetkazadi deydi Abay?

Qaysi asar uch xil yakun bilan tugamaydi?

“Yulduzlar mangu yonadi” qissasida kim men raisman, deb o’tirmay olishib keta beradi?

Qaysi gapdagi xatolik paronimlarni qo’llash bilan bog’liq xatolik emas?