On tili va adabiyot attestatsiya №7

Yangidan o’zida kuch-g’ayrat tuyardi, kelajagiga, o’z maqsadlariga erishishga umid uyg’onardi. Berilgan gap tarkibida fonetik o’zgarish asosida yozilgan so’zlar haqida to’g’ri fikrni toping.

1)Ushbu gap tarkibida fonetik o’zgarish hodisasi sodir bo’lmagan.

2)Fonetik o’zgarishga uchragan so’zlarda tovush tushgan va almashgan.

3)Fonetik o’zgarishga uchragan so’zlar soni 3 ta.

4)Fonetik o’zgarishga uchragan barcha so’zlarda tovush tushgan.

Qaysi ijodkor o’z she’rida Vatanning tinchligini asrash xuddi “mo’rt shisha”ni asrashdek qiyin ekanligini eslatib o’tadi?

Quyidagi qaysi asarda yoshligida adashib shakar deb tuz yeb qo`ygan, lekin katta bo`lganida tuz yeb, shakar yegandek jilmayib turishgan majbur bo`lgan obraz uchraydi?

Quyidagi hajviy yo`nalishda yozilgan asarlardan qaysi biri janri bo`yicha boshqalardan farq qiladi?

Berilgan misralarning qaysi birida tardi aks san`ati qo`llangan?

Saodat soatini soatsozga sozlatdi. Ushbu tez aytishdagi so`z yasovchi qo`shimchalar tarkibida nechta jarangli sirg`aluvchi undoshlar bor?

Qaysi gapdagi so’zlar imlosida ro’y bergan tovush o’zgarishlari faqat turlovchi qo’shimchalar ta’sirida yuzaga kelgan?

Qaysi gapdagi ajratib ko’rsatilgan so’zda metonimiya usulida ma’no ko’chishi yuz bergan?

1.  Anavi qora ko’ylak Mamatqulning o’g’li-ku! Aytsang, olib ketadi.
2. Bu ishimizni ko’rgan ko’zlar xursand bo’ladi, rahmatlar aytadi.
3. Akasining hovlisiga kirishi bilan oshrayhonning yoqimli hidi dimog’ini qitiqladi.
4. Do’stim, dasturxonga qarang, tortinmang, noz-ne’matlardan oling.

Ishda to`g`rilik birovning nafsiga, moliga xiyonat qilmaslik, so`zda to`g`rilik har vaqt rost so`zlamaklikdur. (A.Avloniy) Ushbu gapda qatnashgan yasama so`zlar soni nechta?

Barcha gap bo`laklari bir xil so`z turkumi bilan ifodalangan gaplarni toping? 1) Savol – kumush, javob – oltin; 2) Kitob – aql qayrog`i; 3) Hamma nopok, hamma egri, yolg`iz siz to`g`ri. 4) Rostlik –do`stlik, yolg`onchilik – ko`rgulik; 5) Yolg`on yondirar, haqiqat qondirar.

Uka, qo’zichoqni ushla. Mazkur gapdagi kesim vazifasidagi so’zning ma’nodoshiga shakldosh bo’la oladigan so’z qaysi javobda qatnashgan?

Orzum shul, o’chmasin yongan charog’ing, Quyoshday nur sochsin chashming-qarog’ing, Magar chinor bo’lsang, chinorday yasha, Bevaqt uzilmasin biror yaprog’ing. Ushbu satrlarda nechta tovush o’zgarish mavjud?

Qaysi asar uch xil yakun bilan tugamaydi?

Qaysi gapdagi xatolik paronimlarni qo’llash bilan bog’liq xatolik emas?

“O’tkan kunlar” romanida kimni zamona hokimlarining tuzugi bo’lsa ham, ko’p bo’lmasa ham, ozroq ularning ta’siri bunda hamn bor edi deb aytiladi?

Qaysi javobda uslubiy xoslangan so’zlarning o’zaro ma’nodoshlik hosil qilishi kuzatiladi?

Qaysi gapning mazmuni fikrlar zanjiridan uzilib qolgan?

Ushbu matnda nechta fonetik o’zgarish mavjud?

Beg’amlik, beparvolik, o’yin-kulgi yoki ixlos qo’ymaslik nimalarga putur yetkazadi deydi Abay?

Qaysi shoir fikricha, farzandlar ham har xil bo’ladi. Onaning baxtiga sherik bo’lib, baxtsizligida yolg’iz tashlab ketadigan farzandlar ham topiladi. Vatanning ham go’zal tabiatini, ko’rkam bog’-rog’larini xush ko’radigan, lekin tashvish-g’amlarini o’ylamaydigan farzndlari yo’q emas deydi?

Ushbu matnda qanday xatoliklar kuzatiladi? 1.imloviy xato 2. ishoraviy xato 3.uslubiy xato

So’zlarning ma’nolarini moslashtiring.

Ostingda o’ynaydi chin tulpor oting, Rustamga o’xshaydi shon-u shvakating, Qayerda, mehmonjon, sening elating, Ajdaho nishonim, qaydin bo’larsan? “Go’ro’g’lining tug’ilishi” dostonidan olingan ushbu parchada bu gapni kim aytgan?

Quyida keltirilgan gapdagi ma’no ko’chishning turini aniqlang. Men Farmonbibi xonadoniga radiodan keldim.

Ul kirib zavraqig’a ayladi azm, Bo’lub ul kema ahli qatlig’a jazm. Ushbu baytda shakl va ma’no munosabatiga ko’ra o’zaro qanday so’zlar qo’llangan? 1.sinonim so’zlar 2. omonim so’zlar 3. paronim soz’lar 4. antonim so’zlar

Bunim yo’q, unim yocq, Uyimda unim yo’q. Ishimda unum yo’q, Aytishga unim yo‘q. Ushbu gapda o‘zaro shakldoshlik hosil qilgan so‘zlar haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri?

Qaysi gapda og’zaki so’zlashuv uslubiga xos unsur kuzatiladi?

“Yulduzlar mangu yonadi” qissasida kim men raisman, deb o’tirmay olishib keta beradi?

Darhaqiqat, shunday illatlar borki, ular harom: jamiyatning olg’a qadam qo’yishiga to’sqinlik qiladi. Barcha yomonliklar kaliti va odam umrining kushandasi – “oq ajal”ga ruju qo’yish qanchadan qancha oilalarning buzilib, farzandlarini yetim qolishiga sababchi bo’ladi. Hali balog’at ostonasidan o’tmagan bolalarning qing’ir ish va bezorilikka qo’l urishi esa ota-onalar qaddini egib, sha’nini toptaydi. Bugun raqamli iqtisodiyotga o’tish jarayonining tezlashishi natijasida taraqqiyot kushandasining payi qirqilmoqda. Yoshlarimiz halol va haromnni farqlab olishlari, shubhasiz jamiyatga tushkan qurtlar olamining kamayishiga olib keladi. Insoniyat kelajagiga qora tamg’a bo’lgan bu illatlarni oynayi jahon va hayot ko’zgusi orqali ayovsiz fosh qilish, adolat qo’rg’oni hukmiga topshirish davr talabidir. Ushbu matnda necha o’rinda tasviriy ifoda qo’llangan?

Dunyo keng, do’stim, sen torlanma,
Shashtiga mos tuhsmay xorlanma,
Bir zum tin bergil deb zorlanma,
O’zi tin izlagan olam bu.
Ushbu satrlar muallifi kim?

Qaysi gapda o’zaro shakldosh so’zlar qo’llanmagan?

Sen men uchun bir xayol eding,
Yaxshi bor, yo yaxshi qol eding.
Jon kerakmi- mana, ol endi,
Qiynar bo’lsang qiynab to’yding-ku. 

Berilgan she’riy parchada bir tovushdan iborat qo’shimchalar necha o’rinda qo’llangan?

Qaysi gapda -dir qo‘shimchasi gumon ma’nosini bildirib kelgan?

Kardiogramma so’zida nechanchi bo’g’inga urg’u tushadi?

Tarkibidagi har bir so’zning asosi shakldoshlik xususiyatiga ega bo’lgan gapni aniqlang.

Qaysi gapda o’zaro sinonim so’zlar qo’llanmagan?

Qaysi gapda imloviy xatolikka yo’l qo’yilmagan?

Ishq ichra oning fidosi yuz jon, Har jonki, sango fido bo’lubtur. Ushbu baytda qanday she’riy san’at qo’llangan?

Nigora egniga oq xalat kiydi, termometr bilan eshitish trubkasini cho’ntagiga solib, kasallar oldiga ketdi. Ostiga chizilgan so’zning qaysi ma’nodoshi ”vaqtincha deb tasavvur qilinadigan kasal” ma’nosini bildiradi?

Gahi topdim falakdin notavonlig’,
Gahi ko’rdum zamondin komronlig’,
Base issig’, sovug’ ko’rdum zamonda,
Base achchig’, chuchuk totdim jahonda.

Navoiy ushbu baytlarni qaysi asarida keltirgan?