9-sinf Biologiya olimpiada №1

1. Gullari qiyshiq, barglari murakkab tuzilgan ko‘p yillik o‘simliklarni aniqlang.

1) o‘tloq sebargasi; 2) yantoq; 3) yeryong‘oq; 4) beda; 5) burchoq; 6) partenotsissus

2. Xordali hayvonlarda quyidagi evolyutsion yuksalishlarning paydo bo‘lish ketma – ketligini to‘g‘ri va to‘liq tartibda yozing.

1) miya qutisining paydo bo‘lishi;  2) diafragmaning paydo bo‘lishi;  3) nerv nayining paydo bo‘lishi;  4)katta va kichik qon aylanish sistemasining paydo bo‘lishi;  5) uchinchi qovoqning paydo bo‘lishi.

3. Turp o‘simligi hayotining ikkinchi yilida qaysi vegetativ organlarni hosil qiladi.

4. Cho‘chqa tasmasimon chuvalchangning rivojlanish bosqichlari ketma-ketligini to‘g‘ri va to‘liq tartibda yozing.

1) parazitning finnaga aylanishi;  2) tuxumdan lichinkaning chiqishi;  3) parazitning ingichka ichakda voyaga yetishi;  4) lichinkaning ichakdan qonga o‘tishi;  5) cho‘chqaning paraziti bilan zararlanlanishi;    6) lichinkaning muskullariga o‘tishi;  7) parazitning odamga yuqishi

5. Daryo qisqichbaqasi butli o‘rgimchak kabi …

6. Odam skeletidagi uzun g‘ovak suyaklarning nechtasi ko‘krak qafasida (a) va nechtasi qo‘l suyaklarida (b) joylashgan?

7. Quyida nechta dengiz suvo‘tlari turi keltirilgan.

1) laminariya; 2) kladofora; 3) ulva; 4) spirogira; 5) nemalion; 6) xlamidomanada; 7) xlorella

8. Quyida ovqat hazm qilish sistemasi og‘iz teshigi, halqum, qizilo‘ngach, ikki bo‘lmali oshqozon, ichak, jigar va anal teshigidan iborat bo‘lgan nechta hayvon turi berilgan.

1) midiya;  2) bitiniya;  3) krab;  4) tridakna;  5) omar;  6) krevetka;  7) dreysena;  8) langust;

9. Nastarin qaysi jihatlari bilan tokdan farq qiladi?

1) urug‘lanishdan so‘ng meva hosil qilishi; 2) gullarining qiyshiqligi; 3) ro‘vak to‘pgul hosil qilishi;    4)barglarining novdada joylashuvi; 5) poyasining yog‘ochlashganligi

10. Gul formulasi Gk₍₅₎Gt₍₅₎Ch₅U₁ bo‘lgan oilaning nechta turi O‘zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”iga kiritilgan?

11. Havoda tarqalgan tovushlarni eshitmaydigan hayvonlar tog‘ri keltirilgan javobni aniqlang.

12. Katta yoshdagi odamlarda qalqonsimon bez faoliyati pasayib, tiroksin kam ishlab chiqarilishining kamayishi natijasida moddalar almashinuvi sekinlashib, nerv sistemasi qo‘zg‘alishi pasayadi, qovoqlar shishib ketadi. Kasallik nomini aniqlang.

13. Kartoshka o‘simligi qaysi oila (a) va turkum (b)ga mansub ekanligini aniqlang.

14. Odamda uchraydigan virus kasalliklarini aniqlang.

1) tamaki mazaikasi; 2) oqsil; 3) quturish; 4) gepatit; 5) kuydirgi; 6) qizilcha; 7) o‘lat; 8) polimiyelit; 9) ensefalit

15. Merinos zoti -……..

16. Quyida keltirilgan organizmlar nechta turkumga tegishli ekanligini aniqlang.

1) temirchak; 2) podalariy; 3) zorka; 4) iskabtopar; 5) suluv ninachi; 6) trixogramma; 7) qoraqurt; 8) sariq kapalak; 9) sariq chayon; 10) faeton chumolisi

17. Hujayra nazariyasiga asos solishda qaysi ilmiy-tadqiqot usulidan foydalanilgan?

18. O‘simlikxo‘r hayvonlarni aniqlang.

1) bronza qo‘ng‘izi; 2) suluv ninachi; 3) to‘shak qandalasi; 4) olma mevaxo‘ri; 5) maxaon lichinkasi

19. Rezus omil qonning qaysi qismida aniqlangan?

20. Biologik tizimning eng katta darajasini belgilang?

21. Yuksak o‘simliklarning jami nechta bo‘limida jinsiy ko‘payish jarayonida arxegoniy ichida tuxum hujayra yetiladi?

22. Ayirish sistemasi bir uchi berk naychalardan iborat organizmlar qatorini aniqlang.

23. Qaysi qon guruhli odamlar qonida agglyutinin alfa uchramaydi (a) va uchraydi (b)?

24. Barglari qarama-qarshi joylashgan buta (I) va ko‘p yillik o‘t (II)ni belgilang.

1. a) kiyiko‘t; b) ligustrum; c) nastarin; d) chinnigul; e) yalpiz; f) rayxon; g) pomidor

25. Katta qon aylanish doirasi yurak qorinchasidan boshlanadigan organizmlarni aniqlang.

1. a) itbaliq; b) salamandra; c) manta; d) qizilto‘sh; e) qurbaqa; f) gavial; g) turkiston agamasi