8-sinf O’zbekiston tarixi №2

1. Bobur Mirzoning Shayboniyxon talabini bajargan holda Samarqandni tark etishi jarayoni haqida “Xudoga tavakkal qilib Badaxshonot va Kobulga yuzlandilar” so‘zlari kimning asaridan olingan?

2. 1504-yilda….

3. Sirdaryoning yuqori oqimi, Tyanshandan Dnepr daryosining quyi oqimigacha cho'zilgan hududlar qaysi manbalarda “Dashti Qipchoq” deb, yuritilgan?

4. Shayboniyxon hokimiyatining muvaffaqiyatiga sabab bo'lgan omillar nimalardan iborat edi? 1)Dashti Qipchoq qabilalarining rahnamolari Abulxayrxon vafotidan so‘ng boshlangan o'zaro qirg‘inlarning yana takrorlanishini aslo istamaganliklari; 2)Mo‘guliston hukmdorlari Movoraunnahrga harbiy yurishni har tamonlama qo‘llab-quvvatlaganliklari; 3)Safaviylar davlatining kuchayishi; 4)Dashti Qipchoq qabilalarining o‘troq hayot tarzida yashashni orzu qilishlari; 5)Dashti Qipchoq qabilalarining rahnamolari Muhammad Shayboniyxonni o‘z orzularini ro'yobga chiqarishga birdan bir qodir qudrat deb hisoblaganliklari; 6)Muhammad Shayboniyxonning Movarounnahrdagi ichki siyosiy vaziyatni yaxshi bilganligi; 7)Movarounnahr zodagonlari, ruhoniylari va aholining ma’lum qismi Muhammad Shayboniyxonni qo‘llab-quvvatlaganliklari;

5. Umarshayx Mirzo akasi Sulton Ahmad hukmronligi davrida qaysi hududlarni o‘z mulkiga qo‘shib oladi?

6. Quyidagi tarixiy voqealarni xronologik ketma-ketlikda joylashtiring. 1)Abulxayrxon o'zidan madad so'ragan temuriyzoda Abu Saidga yordam berish bahonasida Movarounnahrga yurish boshladi; 2)Abulxayrxon Sirdaryoning o‘rta oqimida joylashgan shaharlar: Sig'noq, Oqqo‘rg‘on, Arquq, O’zgan, Suzoq shaharlarini bosib oldi; 3)Davlatshayx vafoti bilan Shaybon ulusidagi kurash yanada avj olib ketdi; 4)Abulxayrxon “O’zbek ulusi” nomli davlatga asos soldi.

7. Bobur Mirzoning yoshlik yillari o‘tgan shaharlar Shayboniyxon tomonidan kimga in’om etilganligini aniqlang.

8. Abulxayrxon 1446-yil qaysi hududni egallaydi?

9. Mironshohning nabirasi Abu Said Temuriylar saltanatining har ikkala qismini birlashtirishga muvaffaq bo‘lgan yilni toping.

10. Quyidagi tarixiy shaxslarni ularning vafot etgan davriga qarab xronologik ketma-ketlikda joylashtiring. 1) Abulxayrxon 2) Abu Said 3) Abulqosim Bobur 4) Davlatshayx

11. Ma’lumki, Ubaydultaxoning tariximizda xizmatlari katta. Quyidagi ko‘rsatilgan javoblarning qay biri Ubaydullaxonning xizmatlarini e’tirof etadi? 1)manbalarda yozilishicha, ikki qo‘ltig‘iga ikki odamni olib qal’a devori ustida mashq qilgan; 2)mamlakatni Ismoil Safaviy va eronliklarning hujumini ularning harbiy siyosiy tazyiqidan saqlab qoldi; 3)tarixchi, musiqachi, ajoyib suvoriy, suzuvchi, qilichboz, kamonboz edi 4)Buxorodaning markaz sifatidagi nufuzi o'sdi; 5)o‘z davlatining chegarasini Shayboniyxon davridagi sarhadlarni tiklashga harakat qiidi; 6)mamlakat ichkarisidagi o‘zaro kurash va tarqoqlikka barham berdi; 7)Hirot eronliklardan tortib olindi; 8)oltin va kumushdan tangalarzarb qildirdi.

12. Buxoro xonlaridan qay biri markaziy hokimiyatni kuchaytirish maqsadida o‘sha davrning eng ta’sirchan kuchi - yirik yer egalari hamda Jo‘ybor shayxlarining ta’slrini kamaytirishga uringan?

13. Shayboniylar sulolasi hukmdorlaridan qay birining vafotidan so‘ng, undan qolgan ikki yashar o‘g‘ilning taxtga bo’lgan huquqi tan olinmaydi?

14. Shayboniylar sulolasining qaysi vakillari hukmronligi davrida mamlakat tasarrufidagi hududlar qatoriga Movarounnahrdan tashqari Xorazm va Xuroson hududlari ham kirgan? 1) Muhammad Shayboniyxon 2) Ubaydullaxon I 3) Navro'z Ahmadxon 4)Abdullaxon II

15. Qaysi davlatda Viloyat hokimlari ham markazdagidek o‘zlarining boshqaruv mahkamasini tuzishgan?

16. Kimning davrida Mahmudbiy Balxda hokimiyatni to‘liq o‘z qo'iiga olib, o'zini “xon” deb e’lon qilgan?

17. Shayboniylar qo‘shinida dushman tomonidan asir olib keluvchi qism qanday atalgan?

18. Ashtarxoniylarning qaysi hukmdori davrida Xiva xonlarining talonchilik yurishlari kuchaydi?

19. Buxoro taxtiga akasidan keyin kelgan hukmdorlarni aniqlang. 1) Vali Muhammad 2) Subhonqulixon 3) Abulfayzxon 4) Imomqulixon 5) Ubaydullaxon II 6) Nodir Muhammad

20. Abdullaxon II dastlab kimni xon deb e’lon qilgan?

21. Qaysi yilda qozoqlar Movarounnahrga bostirib kirib, hatto Xo'jand shahriga qadar yetib kelishadi?

22. Quyidagilardan qay biri Boqi Muhammad davrida yuz bermadi?

23. Harbiy harakatlar vaqtida Oliy bosh qo‘mondon uchun maxsus tayyorlangan rasmiy qabul marosimi o'tkaziladigan joy qanday nomlangan?

24. Buxoro xoni Abdulazizxon hukmronligi boshlangan yilda...

25. Abulfayzxon kimlarning talabi bilan Muhammad Hakimbiyni Buxorodan chiqarib yuborishga qaror qilgan?

26. Mamlakatda sud ishlariga kim yetakchilik qilgan?

27. Ubaydullaxon I ning ma’naviy ilhomchisi va do‘sti hisoblangan Abdulla Sabroniy xalq orasida qanday nom bilan mashhur bolgan?

28. Muhammad Shayboniyxon vafot etgach, taxtga kim o‘tiradi?

29. Quyidagilardan qay biri amlok boshqaruv ma’muriyatiga kirmagan?

30. Ibrohimbiy qaysi qabiladan edi?

31. Samarqand hukmdori Abdultifxon vafotidan so‘ng Movarounnahrning ko'plab shaharlarida qaysi hukmdorning nomi xutbaga qo'shib o'qiladi?

32. Manbalarga ko‘ra qaysi davrga kelib Buxoro xonligi aholisi o‘zbek va tojiklardan iborat bo’lganligi aytiladi?

33. Abdullaxon II ning Buxoro xonligi taxtiga dastavval amakisi Pirmuhammadxon I ni o‘tqazishiga nima sabab bo'lgan?

34. Hojitarxon xonligi ruslar tomonidan bosib olinganidan so‘ng u yerdagi xon xonodoniga mansub kishilardan qay biri o‘z yaqinlari bilan Buxoro xonligiga qochib keladi?

35. Abdullaxon II ning vafotidan so‘ng taxtga o'tirgan Pirmuhammadxon xonlikni necha yil idora qildi?

36. Abdullaxon I vafotidan so‘ng vujudga kelgan qo‘shhokimiyatchilikni eslang. Abdulatifxon qaysi shaharga hokim etib tayinlanadi?

37. Ubaydullaxon I qaysi yillar mobaynida Buxoro xonligini idora qilgan?

38. Buxoro xonlaridan qay biri mamlakatni biriashtirish jarayonida shayboniy sultonlarning markaziy hokimiyatni kuchsizlantirishga urinishlariga qarshi tinimsiz va shafqatsiz kurash olib bordi va bu maqsad yo’lida qarindoshlariga ham shafqat qilmadi?

39. Mamlakat fuqorolarining axloq qoidalariga rioya qilishlarini kim nazorat qilgan?

40. Farg‘ona vodiysi Buxoro xonligidan ajralib chiqqan sanani aniqlang.