9-sinf Biologiya olimpiada №3 Oktabr 24, 2022Avgust 19, 2024 da chop etilgan InfoMaster tomonidan 9-sinf Biologiya olimpiada №3 ga fikr bildirilmagan. 1 12345678910111213141516171819202122232425 Tomonidan yaratilgan InfoMaster 9-sinf Biologiya olimpiada №3 2022-yil 13-oktabr: 2022-2023 o'quv yili tuman bosqichida tushgan savollar! 1 / 25 1. Qirqbo‘g‘imlarning sporofiti uchun xos bo‘lgan (a) va xos bo‘lmagan (b) javobni belgilang. 1) zigotadan rivojlanadi; 2) mustaqil oziqlanadi; 3) sporadan rivojlanadi; 4) gametofit hisobiga oziqlanadi; 5) oziq modda to‘playdi; 6) jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi; 7) poya-bargli o‘simlik A) a-2, 7; b-3, 5 B) a-4, 5; b-2, 3 C) a-3, 5; b-2, 6 D) a-1, 5; b-3, 6 2 / 25 2. Barglari umumiy barg bandining oxirgacha qarama – qarshi joylashgan o‘simlikning vatanini aniqlang. A) Kanada B) Xitoy C) Braziliya D) Angliya 3 / 25 3. Selluloza qobig`iga ega bo`lgan organizmga zarar keltiruvchi eukariot(a) va prokariot(b) organizmni ko`rsating. 1.gommoz bakteriyasi 2.vertitsil qo`zg`atuvchisi 3.qorakuya zamburug`i 4.bo`rtma nemotoda 5.agrobakterium 6.zang kasalligini qo`zg`atuvchisi 7.temir bakteriyasi A) a-3,4 b-1,5 B) a-1,5 b-,2,6 C) a-5,7 b-3,6 D) a-1,7 b-2,4 4 / 25 4. Agar ulotriksning jinsiy ko`payishi natijasida 32 ulotrikis ipi hosil bo`lgan bo`lsa ulotriks ipini hosil qilgan zigotalar soni umumiy zigotani 50% tashkil qilsa, shu zigotani hosil qilgan gameta umumiy gametalarni 25% tashkil qilsa, umumiy gametalar sonini aniqlang. A) 256 B) 64 C) 128 D) 512 5 / 25 5. Yuksak o`simliklarning eng tubani (a) va eng yuksagi (b) sanalgan bo`lim vakillarini ko`rsating? 1.funariya; 2.zuhrasoch; 3.virgin; 4.matur; 5.sershox qirqbo`g`im; 6.ulotriks; 7.suv qirqqulog`i; 8.saur; 9.olabo`ta; 10.xolmon A) a-2,5,7; b-4,9,10 B) a-1; b-4,9,10 C) a-2,7; b-3,4,8,9,10 D) a-1; b-3,8 6 / 25 6. To`pguli shoxlangan gulpoyaga ega bo`lmagan o`simliklar qatorini tanglang? 1) nastarin; 2) qurttana; 3) bodiyon; 4) zubturum; 5) olcha; 6) oqqayin; 7) bo`tako`z; 8) qashqarbeda. A) 2,4,5,6,7,8 B) 2,3,7,8 C) 1,3,6,8 D) 1,4,5,7,8 7 / 25 7. Oksitrops qaysi oilaga (a), kanop qaysi turkumga (b), fillofora qaysi bo‘limga (c), cherkez qaysi sinfga (mansubligi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang. A) a − qoqio‘tdoshlar oilasi; b – gulxayri turkumi; c − yashil suvo‘tlar bo‘limi; d − lolasimonlar sinf B) a − burchoqdoshlar oilasi; b − bo‘ritaroq turkumi; c − qizil suvo‘tlar bo‘limi; d – bir urug‘pallalilar sinfi C) a − burchoqdoshlar oilasi; b − bo‘ritaroq turkumi; c − qizil suvo‘tlar bo‘limi; d − magnoliyasimonlar sinfi D) a − qoqio‘tdoshlar oilasi; b – tugmachagul turkumi; c − yashil suvo‘tlar bo‘limi; d − ikki urug‘pallalilar sinfi 8 / 25 8. Qaysi javobda magnoliyasimonlar (1) va ko‘p tuklilar (2) sinflariga mansub organizmlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan? A) 1 − andiz; 2 − nereida B) 1 − xolmon; 2 − qizil chuvalchang C) 1 − na’matak; 2 − tibbiyot zulugi D) 1 − Sharq sauri; 2 – nereida 9 / 25 9. Dengiz ekosistemasida uchraydigan suvo‘tlari keltirilgan javobni aniqlang. A) ulva, nemalion B) yapon laminariyasi, xara C) nemalion, xlorella D) kladofora, spirogira 10 / 25 10. O‘simlikxo‘r umurtqali (a), yirtqich umurtqasiz (hayvonlarni aniqlang. 1) arxar; 2) tillako‘z; 3) kolorado qong‘izi; 4) jayron; 5) miqqiy; 6) falanga; 7) zubr; 8) chirildoq; 9) biy; 10) qaldirg‘och A) a – 2, 3; b – 4, 5 B) a – 1, 4; b – 2, 6 C) a – 4, 8; b – 5, 10 D) a – 1, 7; b – 9, 10 11 / 25 11. Odam organizmidagi nefronlarning qaysi qismi buyrakning po‘stloq qismida joylashmagan? A) ikkilamchi ilonizi naychalar B) Shumlyanskiy-Baumen kapsulasi C) Genle halqasi D) birlamchi ilonizi naychalar 12 / 25 12. Funksiyasi vegetativ nerv sistemasi orqali boshqariladigan odam organizmi a’zolarini ko‘rsating. 1) bo‘yinning teriosti muskuli; 2) bir juft buyraklar; 3) sonning ikki boshli muskuli; 4) oshqozon osti bezi; 5) ayrisimon bez; 6) kekirdak devoridagi paylar A) 2, 4 B) 3, 5 C) 1, 4 D) 1, 6 13 / 25 13. Qaysi javobda gigant akula haqida to‘g‘ri ma’lumot keltirilgan? A) o‘pka bilan nafas oladi. B) terisini qoplab turgan tangachalari suyakli baliqlarnikidan farq qiladi. C) jabra arteriyalariga venoz qon orqa aorta orqali yetkaziladi. D) skeleti suyakdan iborat, jabra qopqoqlari va yon chiziqlari bo‘ladi. 14 / 25 14. Ochiq qon aylanish sistemasiga ega bo‘lgan ayrim jinsli (va germafrodit (organizmlarni aniqlang. 1) oq planariya: 2) baqachanoq; 3) bitiniya: 4) tilyapiya; 5) krevetka; 6) yomg‘ir chuvalchangi; 7) treska; 8) askarida; 9) suv shillig‘i; 10) qizil chuvalchang. A) a - 4, 7; b - 6, 10 B) a - 2, 8; b - 3, 9 C) a - 2, 5; b - 3, 9 D) a - 2, 5; b- 1, 9 15 / 25 15. Quyidagilardan ayrim jinsli (va germafrodit (hayvonlarni aniqlang. 1) jigar qurti; 2) lansetnik; 3) mol kanasi; 4) tridakna; 5) bo‘rtma nematodasi; 6) qizil chuvalchang A) a-1, 6; b-2, 3, 4, 5 B) a-2, 3, 4, 5; b-1, 6 C) a-2, 3, 5; b-1, 4, 6 D) a-4, 5; b-1, 2, 3, 6 16 / 25 16. Yarim butalar to‘g‘ri keltirilgan javobni aniqlang. 1) izen; 2) pskom piyoz; 3) sarsazan; 4) qoqio‘t; 5) keyreuk; 6) yalpiz A) 1, 3, 4 B) 1, 3, 5 C) 2, 4, 5 D) 2, 4, 6 17 / 25 17. Nuqtalar o‘rniga to‘g‘ri keluvchi javobni aniqlang. Odamlarda . . . yurakdan chiqadi. A) kichik qon aylanish doirasi venalarida arterial qon, katta qon aylanish doirasi aortasida arterial qon B) kichik qon aylanish doirasi arteriyasida arterial qon, katta qon aylanish doirasi arteriyalarida venoz qon C) katta qon aylanish doirasi aortasida arterial qon, kichik qon aylanish doirasi arteriyasida venoz qon D) kichik qon aylanish doirasi venalarida venoz qon, katta qon aylanish doirasi arteriyalarida arterial qon 18 / 25 18. Gulqo‘rg‘oni oddiy (I) va murakkab (II) bo‘lgan o‘simliklarni murakkab (va oddiy (to‘pgullari bo‘yicha ajrating. 1) bug‘doy; 2) piyoz; 3) makkajo‘xorining changchi guli; 4) tok; 5) sholi; 6) qashqarbeda; 7) jag‘-jag‘; 8) gilos; 9) makkajo‘xorining urug‘chi guli; 10) sebarga A) I: a − 1, 3, 5; b − 2, 9; II: a − 4; b − 7, 8, 10 B) I: a − 3, 5, 10; b − 2, 9; II: a − 4, 6; b − 7, 8 C) I: a − 1, 3; b − 2, 5, 9; II: a − 4, 6; b − 7, 8, 10 D) I: a − 1, 5; b − 2, 3, 9; II: a − 4, 6; b − 7, 8, 10 19 / 25 19. Zuhrasochning sporofiti uchun xos bo‘lgan (va xos bo‘lmagan (javobni belgilang. 1) spora hosil qiluvchi bo‘rtmachaga ega emas; 2) zigota hosil qiladi; 3) soruslarga ega; 4) yashil, yuraksimon o‘simtaga ega; 5) fotosintez qiladi; 6) ildizpoyali o‘simlik; 7) ko‘p hujayrali arxegoniyga ega. A) a-3, 6; b-1, 2 B) a-1, 6; b-2, 4 C) a-2, 7; b-3, 4 D) a-5, 7; b-3, 4 20 / 25 20. Chala o‘zgarish bilan rivojlanuvchi hasharotlar turlari (sistematik birlik nomi) keltirilgan javobni aniqlang. A) suvaraklar, chalaqattiqqanotlilar, ninachilar, to‘g‘riqanotlilar, burgalar B) yashil temirchak, qora chirildoq, sariq suvarak, suluv ninachi, to‘shak qandalasi C) hasva qandalasi, turkiston termiti, to‘g‘riqanotlilar, moviy ninachi D) termitlar, qandalalar, ninachilar, to‘g‘riqanotlilar 21 / 25 21. Quyidagilardan baliqlarning qon aylanish va nafas olish sistemalariga tegishli to‘g‘ri fikrlarni aniqlang. 1) yuragi uch kamerali; 2) yuragi ikki kamerali; 3) bitta qon aylanish dorasiga ega; 4) ikkita qon aylanish dorasiga ega; 5) jabra orqali nafas oladi; 6) postembrional davrda terisi va o‘pka orqali nafas oladi A) 2, 4, 5 B) 1, 3, 5 C) 1, 4, 6 D) 2, 3, 5 22 / 25 22. II qon guruhiga ega rezus musbat, sog‘lom qizning katta qon aylanish doirasi arteriyalaridagi qon plazmasida qanday moddalar bo‘ladi? A) antitanalar, insulin, agglyutinin β, gemoglobin, glukoza, fermentlar B) timozin, mochevina, kreatinin, vitamin B, agglyutinin β C) antigemofil omil, agglyutinin β, gormonlar, vitaminlar, rezus omil D) gormonlar, vitaminlar, antitanalar, glukoza, agglyutinogen A 23 / 25 23. Lansetnik (va zog‘ora baliq (b)ga xos bo‘lgan xususiyatlarni belgilang. 1) ayirish sistemasi bir juft tasmasimon buyrakdan iborat; 2) eshitish organi ichki quloqdan iborat; 3) nerv sistemasi tana bo‘ylab ketgan nerv nayidan iborat; 4) yuragi ikki kamerali; 5) muskullari ikki yon tomonda tana bo‘ylab uzun tasma shaklida joylashgan; 6) ko‘krak umurtqalari, qovurg‘alar va to‘sh suyagi ko‘krak qafasini hosil qiladi A) a − 3, 5; b − 1, 4 B) a − 1, 3; b − 2, 6 C) a − 4, 5; b − 2, 6 D) a − 1, 2; b − 3, 4 24 / 25 24. Qon aylanish sistemasi katta va kichik qon qaylanish doiralaridan iborat bo‘lgan organizmlar mansub turkumlarni aniqlang. A) kaptarsimonlar, losossimonlar B) bakra baliqlar, dumlilar C) juft tuyoqlilar, karpsimonlar D) toq tuyoqlilar, yapaloqqushlar 25 / 25 25. Nuqtalar o‘rniga mos keluvchi javobni aniqlang. Yashil bronza qo‘ng‘izi xonqizi qo‘ng‘izi kabi ... .1) qattiqqanotlilar turkumiga mansub; 2) yirtqich hayot kechiradi; 3) o‘simlik qismlari bilan oziqlanadi; 4) hamma oyoqlari bir xilda tuzilgan; 5) chala o‘zgarish bilan rivojlanadi A) 1, 4 B) 2, 5 C) 2, 4 D) 1, 3 0% Testni qayta ishga tushiring Author: InfoMaster Biologiya olimpiada, Tuman 2022-2023 o'quv yili