Biologiya attestatsiya №10

1. Bir tur arealida uzoq muddatdan beri yashab kelayotgan, boshqa oziga o'xshagan birliklardan nisbatan alohidalashgan, erkin chatishib, serpusht nasl beradigan individlar yeg’indisi?

2. Klaynfelter sindromida jinsiy xromosomalar holatini belgilang

3. So‘rg‘ichlilar sinfiga mansub jigar qurtining hayot siklida 3 va 5 raqamlarga muvofiq ravishda mos keladigan bosqichlar qaysi javobda to‘g‘ri keltirilgan? Urug'langan tuxum - tashqi muhitdagi tuxum -3 - oraliq xo‘jayin tanasidagi lichinka - 5 -sista - asosiy xo‘jayin tanasidagi lichinka - voyaga yetgan jigar qurti

4. Quyidagi baliqning qon aylanishi tasvirlangan rasmdagi 4- raqamdagi baliq organiga xos bo’lmagan xususiyatni aniqlang?

5. Bo’yining o’rtacha uzunligi 30 sm (a) va 30 metr bo’lgan (b) o’simliklar insonga qanday foyda beradi ?

6. Jinsiy bezlar funksiyasi va faoliyatiga xos xususiyatlar to’g’ri ifodalangan javobni aniqlang.

7. Quyidagi organoidlarga xos xususiyatlarni aniqlang 1)ribosoma 2) mitoxondriya 3) lizosoma.a)lipid va uglevod sintezida qatnashadi b) ularning soni xujayraning funksional faolligiga bog’liq c) bir qavat membrana bilan o’ralgan d) prokariot va eukariotlarda uchraydi e) asosiy vazifasi ATF sintez qilish

8. Generativ organlar o‘simlikning ……. ta’minlaydi, ularga……. kiradi. Nuqtalar o’rniga mos javobni toping.

9. Miqqiy uchun mantiqiy bog'liq bo'lgan tushunchalarni aniqlang. 1)muguz tumshuq; 2)to'rt kamerali yurak 3)quloq suprasi; 4)tish; 5)metamorfoz; 6)bosh miya katta yarimsharlari

10. Cho’l va dashtlarda (I), cho’l va adirlarda (II) va cho’l va sahroda (III) tarqalgan hayvonlarni juftlang.

11. Tog’olcha mikrosporasi bo’linishining metafaza davrida nechta xromosoma ( a ) va xromatidlar ( b) bo’ladi?

12. Gastrulyatsiya jarayoni hujayraning o’sib kirishi orqali amalga oshadigan organizmlarda qon aylanish tizimining qaysi qismlarida CO2 ga to’yingan qon bo’ladi? 1)yurak chap bo’lmasida 2)yurak qorinchasi 3)arteriyalarda 4)yurak o’ng bo’lmasida 5)yurakning o’ng bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri 6)yurakning chap bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri

13. Gultojbarglari soni 5 ta gullari qiyshiq, oddiy bargli o’simlikni toping.

14. Komiljon ovqat ratsionida oqsil , yog’ va uglevodning umumiy miqdori 360 gr bo’lib , oqsildan ajralgan energiya 307,5 kkal gat eng. Ovqat tarkibidagi yog’dan hosil bo’lgan energiya uglevodning parvhalanishidanhosil bo’lgan energiyadan 640,5 kkall ga ko’p bo’lsa , bir kecha kunduzda hosil bo’lganjami energiyani qanchasi tushki ovqatlanishdan hosil bo’lgan? (Ratsional ovqatlanishni quyi foizda hisoblang)

15. Bug’doyning diploid navi changdonidagi mikrosporalar soni uning somatik hujayrasi yadrosidagi xromosomalar sonidan 6 baravar ko’p miqdorda yetildi deylik. Agar urug’lanish jarayonida 56 ta spermiy ishtirok etgan bo’ls, urug’lanish jarayonida ishtirok etmagan spermiylardagi xromosomalar sonini ko’rsating.

16. Buyrakda siydik hosil bo’lishining filtratsiya davriga tegishli javoblarni ko’rsating. a-arteriya kapilyarlaridan qonning suyuq qismi nefron bo’shlig’iga o’tadi b-irlamchi siydikning kapsulasida to’planishi c-birlamchi siydikning kalavasimon kanalchalardan vena qon tomirlariga qayta so’rilishi d-kapsulada bosimning past bo’lishi e-ikklamchi siydikning hosil bo’lishi

17. Odamlarda albinizm va fenilketonuriyani yuzaga chiqaruvchi genlar har xil autosomada joylashgan bo‘lib, retsessiv holda irsiylanadi. Digeterozigota otaonadan tug‘ilgan ikki belgi bo‘yicha kasal farzandlarni hisobga olmaganda, ikki belgisi bo‘yicha sog‘lom farzandlarning tug‘ilish ehtimolini aniqlang.

18. Nuqtalar o‘rniga mos javobni tanlang. Jayron ... hayvon.

19. Parazit hayot kechiruvchi eukariot (a) va prokariot (b) organizmlarni aniqlang. 1) gerpes; 2) leyshmaniya; 3) parpi; 4) o‘lat qo‘zg‘atuvchisi; 5) qoqshol qo‘zg‘atuvchisi; 6) zang zamburug‘i.

20. Kislorodga to’yingan qon yurak devoridagi uch juft teshikchalar orqali uning bo’shlig’iga o’tadigan hayvonlarni ko’rsating. 1) midiya 2) lansetnik 3) yonsuzar 4) kallima 5) bitiniya 6) falanga 7) gelekonus 8) zaxkash 9) biy 10) qayin odimchisi

21. Qonida gemoglobini yo'q bo'lgan organizmni ko'rsating?

22. Odamdagi sut tishlarining umumiy soni qaysi doimiy tishlar yig’indisiga teng bo’ladi?

23. Bug’doyga tegishli javoblarni ko’rsating. 1)vatani janubi-g’arbiy osiyo 2)vatani sharqiy Osiyo 3)seleksiya natijasida yetishtirilgan bug’doy baland bo’yli, serhosil tarkibida kleykobina mavjud 4)tetraploid navida 28 ta xromosoma mavjud 5)diploid navida 24 ta xromosoma mavjud 6)tritikale duragayini olinishida qatnashadi 7)Yulduz Namangan-34 yangi istiqbolli navlari hisoblanadi 8)Ulugbek-600, Sanzor serhosil navlari hisoblanadi 9)murtakdagi ildizchasidan qo’shimcha ildiz hosil bo’ladi 10)urug’i 3-5 sm chuqurlikka ekiladi 3 gradusda unib chiqadi

24. Chaqaloqlarda qalqonsimon bezning ( a ) va ayrisimon ( b ) bezning massasi qancha?

25. Ligustrum (1), gulsafsar (2), kanakunjut (3), zubturum (4) o'simliklari hayotiy shakli jihatidan qaysi guruhlarga mansub? a) yarim buta; b) buta; c) bir yillik o't; d) ko'p yillik o't; e) daraxt.

26. G’o’zaning yaxlit (a) va o’yilgan (b) bargli formalarini aniqlang. 1) Hirsutum 2) Herbaceum 3) Raymondiy 4) Klotshiaunum

27. Organizmlarning o’zgarishi bir tomondan uning yangi turlarning paydo bo’lishi, ikkinchi tomondan takomillashuvga bo’lgan intilishi, tashqi omillarning bevosita ta’siri tufayli amalga oshgan. Ushbu fikrlar kimga tegishli?

28. Gemofiliya va daltonizm kasalliklari X xoromosomada joylashgan retsessiv gen orqali nasldan-naslga o’tadi. Ushbu genlar orasidagi masofa 9,8 mogonoidga teng. Onasi daltonik bo’lgan, otasi esa gemofiliya bilan kasallangan oilada tug’ulgan qiz ushbu belgilari bo’yicha sog’lom yigit nikohidan tug’ulgan ikki o’g’il bolaning biri daltonik, ikkinchisi gemolitik, lekin ranglarni yaxshi ajratadi. Ushbu oilada ikkala juft belgilari bo’yicha sog’lom o’g’il va qizlarning tug’ilish ehtimonlini aniqlang (%)

29. Quyi rasmda 13-tartib raqamda qaysi organ joylshganini aniqlang?

30. Burchoqdoshlar oilasi vakillari orasida…. uchramaydi.

31. Yoshi 20 dan oshgan sog'lom yigitning og'iz bo'shlig'ida tuzilishiga ko'ra 4 xil ( А , В , C , D ) tishlar mavjud bo'lib, quyidagi ma’lumotlar asosida A va D tishlarni aniqlang. ( A = D ), ( B + A ) / ( D – C )=5

32. Ulotriksning jinsiy va jinssiz ko’payishi natijasida 144 ta yangi ulotriks ipi hosil bo’ldi. Ko’payish jarayonidagi gametalar va zoosporalarning nisbati 1 : 4 bo’lsa, jinssiz ko’payish natijasida nechta yangi ulotriks ipi hosil bo’ladi?

33. To`g`ri ma`lumotlarni aniqlang?

34. Burgani uzunligi qancha?

35. O`rta Osiyo cho`llarida tarqalgan (a), keng bargli va nina bargli o`rmonlarda yashaydigan (b), xonadonlarda yashaydigan (c), cho`l va sahrolarda uchraydigan (d) parda qanotlilarni toping. 1) sariq fir`avn; 2) qir chumoli; 3) chopqir faeton; 4) sariq o`rmon chumolisi

36. Qashqarbeda va sebarga uchun umumiy bo’lmagan javobni ko’rsating.

37. And kondorining katta qon aylanish doirasi yo’nalishi to’g’ri berilgan javobni ko’rsating.

38. Konsumentlar bilan oziqlanmaydigan konsument organizmlarni aniqlang. 1) tapir; 2) chigirtka; 3) ninachi; 4) temirchak; 5) ilon; 6) sichqon; 7) lochin; 8) quyon; 9) kaltakesak; 10) laqay

39. Gultojibarglari beshta qo‘shilgan (a) va qo‘shilmagan (b) o‘simliklarni aniqlang. 1) karrak; 2) qovun; 3) bo‘znoch; 4) bo‘yimodaron; 5) tobulg‘i; 6) gulxayri; 7) g‘o‘za.

40. Qaysi kasalliklarning qo’zg’atuvchisi hayotning hujayrasiz shakllari hisoblanadi? 1) gommoz 2) kuydirgi 3) ensefalit 4) mitotoksikoz 5) qizilcha 6) tamaki mozaikasi 7) vabo 8) oqsil kasalligi 9) terlama 10) vertitsillum