Ona tili va adabiyot abituriyentlar uchun №2

Quyida keltirilgan she`riy parchadagi yasama fe`llar sonini aniqlang. Jahon ichra tole izlab, Xalq nomidan dadil so‘zlab, Obod yurtning taxtin ko‘zlab Asragaymiz biz VATANni, Fido aylab jon-u tanni.

Maqsad ravishi qo`llangan gapni aniqlang.

Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) noto`g`ri ?

1) sof ilmiy uslubda fan yutuqlarininkeng ommaga yetkazish maqsad qilinadi;

2) ilmiy-ommabop uslubda ma`lum fan sohasiga doir atamalar qo`llansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli bo`lishi uchun izohlanadi;

3) tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi;

4) ilmiy ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli bo`ladi.

Qaysi gapda ravishdan yasalgan fe`llar berilgan?

So`zlarning borliqdagi ma`lum narsa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarni bildirishi ularning qanday ma`nolari hisoblanadi?

Fuzuliyning “Dahr bir bozordir – har kas mato’in arz edar” baytini aytgan oddiy qorovul tohir aka obrazi qaysi asarda uchraydi?

T.Murodning “Yoshlik” jurnalida chop etilgan asari?

Matndagi tagiga chizib ko’rsatilgan so’zlardan birortasining ham ma’nosiga mos kelmaydigan izohni aniqlang.

Aytishlaricha, Iskandar taxtga o’tirgach, jahonda u tasarruf qilmagan joy qolmabdi. Dunyoning barcha shohlari uning qullug’ini ado etishni o’zlariga sharaf deb biladilar. Yetti iqlim dur-u javohirlari uning xazinasi sari oqib keldi. Yurti obod, xalqi farovon bo’ldi. Dunyoning jami oqil-u donishmandlarini jam etdiki, barcha ilm-u ma’rifat sirlari u uchun ayon bo’ldi. Shunday jahongir shoh ajal oldida ojiz qolib vasiyat qiladi: “Meni ko’mish uchun qabristonga olib borayotganda tobutdan bir qo’limni tashqariga chiqarib qo’ying. Toki unga boqqan kishilar yetti iqlimni olgan, yetti falak mushkulini hal qilgan qudratli oxir-oqibat bu dunyoni tark etib, quruq qo’l bilan u dunyoga ketayotganini ko’rsinlar. So’nggi yo’lga ketar ekanman, istaymanki, menday jahongirning dunyodan quruq qo’l bilan ketayotgani mol-dunyo to’plashga ruju qo’ygan odamlar uchun ibrat bo’lsin! Iskandardek qudratli shohning mol-mulki o’ziga vafo qilmadi, ammo uning adli, ilm-u irfoni tillarda doston bo’lib qoldi, zero insonning umri davomida to’plagan mol-u dunyosi bebaqodir, undan faqat ezgu amallargina yodgor bo’lib qoladi

Ayol kishiga
Qo‘l ko‘tarish nimaligin bilurmisan?
Ayt!
Sen-ku odam bolasisan,
Qaysi bir hayvon
Emayotib, uzib olar onasin ko‘ksin.
Shohlarni-ku qo‘ya turay, payg‘ambarlar ham,
Nabilar ham tug‘ilgan-ku ayol zotidan.
Unutibsan,
Senga bir vaqt aytib bergandim,
To‘maris deb atalguvchi yovqur momomiz
Turon zamin erki uchun maydonga chiqib,
Eron shohin kallasini qonga bo‘ktirgan. u ham ayol bo‘lgan,
Bilib qo‘y, o‘g‘lim!
Rafiqasiga qo‘l ko‘targan o‘g‘ilga qarata ota tomonidan aytilgan ushbu misralar “Sohibqiron” dramasida qaysi qahramonga qarata aytilganligini aniqlang?

T.To’laning ”Yetti zog’ora qissasi” asarida Navoiyni mahliyo qilgan donishmand deya kim tilga olinadi?

Jabr-u jafolardan o’tgan, endigina sening qo’lingdan tutgan, seni yo’qotib qo’ymaslik maqsadida bor vujudi bilan sen uchun yashayotganlarning orzusisan, mustaqillik! Ushbu gapda qo’llangan yasama so’zlar soni nechta?

Umri… mazmuni… millat… dardi… darmon bo’lish… iborat deb bilgan Amir Temur xalqimiz… ardoqli, ulug’ farzandidir. Ushbu gapda nechta so’zdagi nuqtalar o’rniga qaratqich kelishigi qo’shimchasini qo’llash lozim?

Berilganlardan qaysi birida grammatik moslik buzilgan?

Quyidagi qaysi gapda vazifadoshlik asosida ma’nosi ko’chgan so’z ega vazifasida kelgan?

Qaysi javobda quyidagi gap matn mazmuniga mos ravishda to’g’ri davom ettirilgan? Shoh Iskandar …

Qaysi qatorda Mirtemir ijodiga mansub tarjimalar berilgan?

1. Pushkinning"Yevgeniy Onegin" she'riy romani;
2. Lermontovning "Maskarad" asarini
3. "Manas" qirg'iz xalq eposini;
4. "Qirq qiz" qoraqalpoq xalq dostoni;
5. "Sosunli Dovud" arman xalqeposi.

Qaysi javobda olmosh ega vazifasini bajarmagan?

Qaysi javobdagi baytda tazod san’atidan foydalanilmagan?

Zavqiyning “Hajvi ahli rasta” asarida oshqaboq xamakka o’xshatilgan qahramon.

Qaysi so’zlarning yozilishida bosh harflar imlosiga amal qilingan?

Quyidagi gapda mustaqil so`zlar miqdorini aniqlang?
G`amgin qoyalar qilib qo`ygan gunohidan o`zi qo`rqib ketganday ingrab yubordi.

Qaysi qatordagi gapda 2 ta tovush tushishi va 1 ta tovush ortishi kuzatiladi?

Ilon kabi buralib daryo shu yerga kelganda, ikkiga ajralgan, uch chaqirimdan so`ng yana birlashardi.
Berigan gapda qaysi turkumlar qatnashgan?

“…… bu yog’ida to’qson besh, bu yog’ida to’qson besh o’n kam ikki yuz kokili bor, bir yog’ini tilla suviga botirgan, bir yog’ini kumush suviga botirgan, tong shamolida qotirgan. Jamoli chillaning qoriday tingjirab, yaltirab o’tirgan”. Ushbu parchada xalq dostonlaridagi qaysi qahramonning husn-u jamoli ta’riflangan?

“Go`ro`g`lining tug`ilishi ” dostonida Gajdumbek kimning o`g`li?

Berilgan qo`shimchalardan nechtasi ham so`z yasovchi, ham lug`aviy shakl yasovchi, ham sintaktik shakl yasovchi qo`shimcha vazifasini bajara oladi?

-ar, - y, -ish, -ib, - gan, - lab, - a, - ka.

Qaysi qatordagi fe`llarda nisbat qo`shimchasi mavjud emas?

Berilganlardan qo’shma sifatlarni aniqlang.

1) sovuqmijoz; 2) hozirjavob; 3) achchiqtosh; 4) mehnatkash; 5) issiqxona;

Berilgan matndagi fonetik o’zgarishga uchragan so’zlar haqidagi noto’g’ri hukmni toping.

old, ko`ra, orqa, qarab,ro`para, deya, oldin, deb,avval, bo`ylab, keyin, so`ng, atab.
Ushbu vazifadosh ko`makchilardan nechtasi fe`l so`z turkumidan hosil bo`lgan?