Biologiya attestatsiya №5

Moddalar almashinuvi necha qismdan iborat

Berilgan hayvonlarni nafas olish organlari bilan juftlab yozing 1.kalima 2.biy 3.chupchik 4.chayon 5.tovuskoʻz 6.midiya 7.yonsuzar a) jabra b) oʻpka c) traxeya

Jinsiy koʻpayadigan organizmlarning somatik hujayralarida mutatsiya roʻy bergan boʻlsa, mutatsiya belgilari qaysi organizmda kuzatiladi

Nasldan naslga oʻtuvchi irsiy kasalliklarni aniqlang

O`rta Osiyoda o'sadigan ko'pgina dorivor o'simliklami aniq tasvirlab ularning shifobaxshlik xususiyatlarini to' liq ko'rsatgan asar(lar) (I) va u(lar)ning muallif(lar)i (II) ni aniqlang? a-Kitob ush shifo b-Kitob as Saydana fitt-tib c- Tib-qonunlari d-Devonu lug'otu turk 1-Ibn Sino 2-Beruniy 3-Mahmud Koshg'ariy

Fotosintezda kuzatiladigan jarayon va uning ahamiyatini aniqlang. a-yorug`lik energiyasining kimyoviy energiyaga aylanishi; b-karbonat angidrid bilan suvdan organik birikma hosil bo`lishi; c-sintezlangan anorganik birikmalar energiya manbai bo`lib xizmat qilishi; d-atmosfera erkin kislorod bilan boyishi; e-sintezlangan organik birikmalar organizmlar uchun ozuqa va energiya manbai bo`lib xizmat qilishi; f-quyosh energiyasi mexanik energiyaga aylanishi; j-karbonat angidrid bilan kisloroddan organik birikma hosil bo`lishi

Qo’sh membranali-bir membranali- membranasiz hujayra organoidlarini belgilang?

Chittaklar turlarining xususiyatlariga qarab ekologik alohidalanish (a), morfologik mezon (b) larni ko’rsating. 1.diafragmaga ega emas 2.moskovka chittagi va katta chittaklar boshi qoramtir tusda 3.lazorevka chittagi mayda hashorotlar bilan oziqlanadi 4.katta chittak va lazorevka chittaklari pat rangi bir biriga o’xshaydi. 5.kokilchali chittak o’simlik urug’lari bilan oziqlanadi 6.tojdor chittakning boshida bir tutam toji bor 7.chittaklarning erkagi yirik va rangli bo’ladi 8.moskovka chittagi hashorotlarning tuxumlari va qurtlari bilan oziqlanadi. 9.o’pkasi murakkab tuzilgan nafas olishda havo pufakchalari ishtirok etadi.

Noto’g’ri fikrni belgilang.

Pubertat davrida o’troq hayit kechiradigan(a) va kechirmaydigan(b) organizmlarni aniqlang. 1.podaloriy; 2.yomg’ir chuvalchangi; 3.zirhlilar; 4.bulutlar; 5.lansetnik; 6.aktiniya; 7.korallpoliplar; 8.ko’ptukli halqali chuvalchanglar; 9.qizil chuvalchang; 10.bit

……. qavatda joylashgan muskul hujayralari soch piyozchasiga tutashgan. Muskullar qisqarganida terida bo'rtiqlar paydo bo‘ladi.

Oq planariya qaysi tip (a), nereida qaysi sinf (b) vapodalariy qaysi turkum (c) vakili hisoblanadi?

Hujayralaroralig’i moddasining holatiga ko‘ra g’ovak tolali biriktiruvchi to’qima hujayralarini belgilang.

Faqat asosiy xo`jayinli (a) faqat oraliq xo`jayinli (b)ham asosiy,ham oraliq xo`jayinli (c) hayvonlarni ko`rsating? 1)askarida; 2) exinakok; 3) jigar qurti; 4) baqachanoq; 5)gijja; 6) qoramol solityori.

Quyidagi o'simliklarni qaysi oilaga tegishli ekanligini aniqlang. a) donasho'r; b) qashqarbeda; c) soya; d) yapon saforasi; o'sma; f) bo'znoch 1)gulxayridoshlar; 2) loladoshlar; 3)karamdoshlar; 4) murakkabguldoshlar; 5) burchoqdoshlar; 6) sho'radoshlar

Martishkaga xos bo’lgan belgilar qaysi javobdato’g’ri keltrilgan ? 1)sutemizuvchilarning issiq qonli vakili; 2) uzundumli, keng burunli maymun; 3) o’mrov suyagi ayri shaklda; 4) ko’zlari boshining ikki yonida joylashgan; 5) primatlarning tor burunli maymunlar guruhigakiradi; 6) barmoqlari yungsiz, tirnoqlari yassi; 7) klaokaga ega, tuxum qo’yib ko’payadi 8) sutemizuvchilar sinfining xaltalilar kenja sinfigamansub;

Qachon qonda kalsiy miqdori kamayib, nerv-muskul qo‘zg‘aluvchanligi ortadi,

Bo’yining o’rtacha uzunligi 30 sm (a) va 30 metr bo’lgan (b) o’simliklar insonga qanday foyda beradi ?

Hidni yaxshi sezuvchi, o‘ljasini ta'qib qilib tutiboluvchi hayvonni aniqlang.

Agar ulotriksning jinsiy ko`payishinatijasida 32 ulotrikis ipi hosil bo`lgan bo`lsa ulotriks ipini hosil qilgan zigotalar soni umumiy zigotani 25% tashkil qilsa, shu zigotani hosil qilgan gameta umumiy gametalarni 50% tashkil qilsa, umumiy gametalar sonini aniqlang.

Oqsillarning elementar tarkibini belgilang. 1)C; 2)H2; 3)O2; 4)N; 5)S; a)50-54%; b)16%; v)6,5-7,3%; g)21-23%; d)0,5%

Tugunaklari (a) orqali; qalamchalari orqali (b); ildiz bachkisi orqali (c); ildizpoyasi orqali (d) ko`payadigan o`simliklarni ko`rsating 1-binafsha; 2-batat; 3-olma; 4-yantoq; 5-shoyigul; 6-shirinmiya; 7-terak; 8-iloq; 9-qoraqat; 10-ajriq; 11-tol; 12- qulupnay; 13-olcha; 14-kartoshkagul; 15-begoniya 

Qirqquloqlarga xos belgilarni ko’rsating 1)arxegoniy va anteridiyga ega 2) jinsiy bo’g’in ustunlikqiladi 3)jinsiy vs jinssiz bo’g’in gallanadi 4) spermatozoidi 2 xivchinli 5) spermatozoidi ko’p xivchinli 6) sporalari boshoqda hosil bo’ladi 7) sporalari ko’sakda yetiladi 8)spora sorusda rivojlanadi 9) tropik va subtropikmintaqalarda daraxtsimon vakillari uchraydi 10) erkak va urg’ochi o’simta farqlanadi 11) bahorgi va yozgi poya hosil qiladi 12) yuraksimon o’simtaga ega 13) ildiz va o’tkazuvchi sistemasi yo’q 14) ildizpoyali ko’p yillik o’t

Paleartik biogeografik viloyatida tarqalgan to`rt kamerali(a) va bir kamerali(b) oshqozonga ega bo`lgan organizmlarni aniqlang. 1.chittak 2.ot 3.los 4.tog` echkisi 5.tustovuq 6.tulki

Abiotik omilarni belgilang a- g`oza barglariningfotosintez qilishi b- raffleziyaning daraxtlar tanasida parazitlik qilishi c- o`simliklarning hasharotlar yordamida changlanishi d- chirindili tuproqda hosildorlikni oshishi e- yetarli namlikda o`simlikning gurkirab rivojlanishi

Qaysi organizmlarda ko`p bo`laklarga bo`linish kuzatiladi 1-xlorella; 2- gidra; 3- bezgak plazmodiyasi; 4- ayrim zamburug`lar; 5- yashil o`simliklar; 6-yashil evglena; 7-xlomidomonada

Quyidagi rasmda keltirilgan organizmni biologiyaning qaysi sohasi o’rganadi ?

Ushbu tajribani amalga oshirgan olimni aniqlang

Quyidagi berilgan hasharotlar qanotining tuzilishibilan mos ravishda juftlab ko’rsailgan javobni toping. 1) kapalak; 2) qandala; 3) chigirtka; 4) ninachi a)qanotlari taxlanmasdan ikki yoniga yoyilib turadi; b)oldingi qanotlari uzun va ensiz, orqa qanotlari yelpig’ichga o’xahab oldingi qanotlari ostiga taxlanib turadi; c) birinchi juft qanotlarining oldingi qismi qalinlashgan, keying qismi yupqa va shaffof; d) qanotlari mayda tangachalar bilan qoplangan

Pomidor mevasining qizil rangli (A), yumaloq shaklli (B) formasi bilan sariq rangli (a), noksimon shaklli (b) formasi chatishtirilganda, F1 da 25 % yumaloq, qizil; 25 % qizil, noksimon; 25 % sariq yumaloq; 25 % sariq, noksimon formalar hosil bo’ladi. Ota-onaning va F1 duragaylarning genotipini toping. 1) Aabb x aaBb; 2) AaBb x AaBb; 3) Aabb x aabb; 4) AaBb x aabb; 5) AABB, aabb, AaBb, aaBb; 6) AaBb, aabb, aaBb, Aabb; 7) AaBb, Aabb, aaBb, aabb; 8) aabb, AaBB, AaBB, aaBB.

Yuqori molekulali kolloid birikma(a), quyi molekulali organic karbon kislotalarning (b) hosilasini belgilang

Terak (I) va tol (II) o'simligiga tegishlima’lumotlarni juftlang. a) yog'ochligi yumshoq; b)yog'ochligi qattiq; c) kurtaklari nisbatan mayda; d)kurtaklari nisbatan yirik; e) hujayra qobig'ikletchatkadan iborat; f) hujayra qobig'i xitindan iborat; g) hayotiy shakli daraxt; h) hayotiy shakli buta.

Nazariy jihatdan dala qirqbo’g’imining 1 tasporangiysida 5 ta spora yetilsa, 1 ta spora beruvchi boshog’idan taxminan nechta spora yetilishi mumkin?

Fosforlanish reaksiyasi haqida to`g`ri fikrni toping.

So‘lak tarkibidagi (a) , oshqozon shirasi tarkibidagi (b) va jigar ishlab chiqaradigan (c) ko‘pchilik mikroorganizmlami yo‘q qiladi.

Pomidor o’simligida poyaning baland, mevaning sharsimon bo’lishini boshqaruvchi genlar bir xromosomada va poyaning past bo’yli, meaning noksimon bo’lishini boshqaruvchi genlar esa boshqa xromosomada bo’ladi. Baland bo’yli, sharsimon mevali pomidor past bo’yli, noksimon mevali pomidor bilan chatishtirildi. Birinchi bo’g’in duragaylari baland bo’yli, sharsimon mevali bo’ldi. Olingan duragaylar past bo’yli, noksimon mevali o’simliklar bilan chatishtirilganda, duragaylarning 80 foizi boshlang’ich shakllariga o’xshash bo’ladi. Krossingover foizini aniqlang.

Cho`ziq shaklli hujayralar (1), yadrosizhujayralar (2), yirik yadroli hujayralar (3), yumaloq hujayralar (4), loviyasimon shaklli hujayralar (5) qaysi to`qimalarda uchraydi?

Qaysi ko’p hujayrali suvo’ti yashil (I), antotsian pigmentli (II), och yashil (III) va qo’ng’ir rangli (IV) bo’ladi ? a.laminariya, b.ulotriks, s.porfira, d.spirogira, e.xlorella, h.xlamidamonada

Tetraduragay chatishtirishda F2 da genotiplarning mumkin bo’ladigan kombinatsiyalar soni nechta bo’ladi?

Funariya (a) va riniya (b) ga xos xususiyatlarni ajrating. 1) poya bargli; 2) dastlabki quruqlik o'simligi; 3) bargi yo'q; 4) poyasi rivojlangan; 5) sporalari bilan ko'payadi; 6) ildizi yo'q; 7) poyasi rivojlanmagan; 8) ildizi rivojlangan