9-sinf Biologiya olimpiada №1

1. O‘simlikxo‘r hayvonlarni aniqlang.

1) bronza qo‘ng‘izi; 2) suluv ninachi; 3) to‘shak qandalasi; 4) olma mevaxo‘ri; 5) maxaon lichinkasi

2. Havoda tarqalgan tovushlarni eshitmaydigan hayvonlar tog‘ri keltirilgan javobni aniqlang.

3. Merinos zoti -……..

4. Rezus omil qonning qaysi qismida aniqlangan?

5. Barglari qarama-qarshi joylashgan buta (I) va ko‘p yillik o‘t (II)ni belgilang.

1. a) kiyiko‘t; b) ligustrum; c) nastarin; d) chinnigul; e) yalpiz; f) rayxon; g) pomidor

6. Xordali hayvonlarda quyidagi evolyutsion yuksalishlarning paydo bo‘lish ketma – ketligini to‘g‘ri va to‘liq tartibda yozing.

1) miya qutisining paydo bo‘lishi;  2) diafragmaning paydo bo‘lishi;  3) nerv nayining paydo bo‘lishi;  4)katta va kichik qon aylanish sistemasining paydo bo‘lishi;  5) uchinchi qovoqning paydo bo‘lishi.

7. Gullari qiyshiq, barglari murakkab tuzilgan ko‘p yillik o‘simliklarni aniqlang.

1) o‘tloq sebargasi; 2) yantoq; 3) yeryong‘oq; 4) beda; 5) burchoq; 6) partenotsissus

8. Qaysi qon guruhli odamlar qonida agglyutinin alfa uchramaydi (a) va uchraydi (b)?

9. Quyida nechta dengiz suvo‘tlari turi keltirilgan.

1) laminariya; 2) kladofora; 3) ulva; 4) spirogira; 5) nemalion; 6) xlamidomanada; 7) xlorella

10. Katta qon aylanish doirasi yurak qorinchasidan boshlanadigan organizmlarni aniqlang.

1. a) itbaliq; b) salamandra; c) manta; d) qizilto‘sh; e) qurbaqa; f) gavial; g) turkiston agamasi

11. Barglari umumiy barg bandining oxirgacha qarama – qarshi joylashgan o‘simlikning vatanini aniqlang.

12. Quyida keltirilgan organizmlar nechta turkumga tegishli ekanligini aniqlang.

1) temirchak; 2) podalariy; 3) zorka; 4) iskabtopar; 5) suluv ninachi; 6) trixogramma; 7) qoraqurt; 8) sariq kapalak; 9) sariq chayon; 10) faeton chumolisi

13. Katta yoshdagi odamlarda qalqonsimon bez faoliyati pasayib, tiroksin kam ishlab chiqarilishining kamayishi natijasida moddalar almashinuvi sekinlashib, nerv sistemasi qo‘zg‘alishi pasayadi, qovoqlar shishib ketadi. Kasallik nomini aniqlang.

14. Quyida ovqat hazm qilish sistemasi og‘iz teshigi, halqum, qizilo‘ngach, ikki bo‘lmali oshqozon, ichak, jigar va anal teshigidan iborat bo‘lgan nechta hayvon turi berilgan.

1) midiya;  2) bitiniya;  3) krab;  4) tridakna;  5) omar;  6) krevetka;  7) dreysena;  8) langust;

15. Hujayra nazariyasiga asos solishda qaysi ilmiy-tadqiqot usulidan foydalanilgan?

16. Odam skeletidagi uzun g‘ovak suyaklarning nechtasi ko‘krak qafasida (a) va nechtasi qo‘l suyaklarida (b) joylashgan?

17. Odamda uchraydigan virus kasalliklarini aniqlang.

1) tamaki mazaikasi; 2) oqsil; 3) quturish; 4) gepatit; 5) kuydirgi; 6) qizilcha; 7) o‘lat; 8) polimiyelit; 9) ensefalit

18. Qirqbo‘g‘imlarning sporofiti uchun xos bo‘lgan (a) va xos bo‘lmagan (b) javobni belgilang.

1) zigotadan rivojlanadi; 2) mustaqil oziqlanadi; 3) sporadan rivojlanadi; 4) gametofit hisobiga oziqlanadi; 5) oziq modda to‘playdi; 6) jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi; 7) poya-bargli o‘simlik

19. Qaysi kasalliklar nafas olish organlari kasalliklari emas?

1) rinit;  2) faringit;  3) bronxit;  4) gepatit;  5) botulizm;  6) dizenteriya;  7) zotiljam;  8) laringit

20. Biologik tizimning eng katta darajasini belgilang?

21. Nastarin qaysi jihatlari bilan tokdan farq qiladi?

1) urug‘lanishdan so‘ng meva hosil qilishi; 2) gullarining qiyshiqligi; 3) ro‘vak to‘pgul hosil qilishi;    4)barglarining novdada joylashuvi; 5) poyasining yog‘ochlashganligi

22. Odam yuragining chap bo‘lmachasi diastola holatida bo‘lgan vaqtda …

1) ikki tavaqali klapan yopiq bo‘ladi; 2) qorincha sistola holatida bo‘ladi; 3) yarimoysimon klapan yopiq bo‘ladi; 4) sistolik bosim kuzatiladi; 5) qorincha diastola holatida bo‘ladi

23. Cho‘chqa tasmasimon chuvalchangning rivojlanish bosqichlari ketma-ketligini to‘g‘ri va to‘liq tartibda yozing.

1) parazitning finnaga aylanishi;  2) tuxumdan lichinkaning chiqishi;  3) parazitning ingichka ichakda voyaga yetishi;  4) lichinkaning ichakdan qonga o‘tishi;  5) cho‘chqaning paraziti bilan zararlanlanishi;    6) lichinkaning muskullariga o‘tishi;  7) parazitning odamga yuqishi

24. Ayirish sistemasi bir uchi berk naychalardan iborat organizmlar qatorini aniqlang.

25. Kartoshka o‘simligi qaysi oila (a) va turkum (b)ga mansub ekanligini aniqlang.