Biologiya attestatsiya №10

1. Qaysi omil irsiyat va o'zgaruvchanlikni amalga oshiradi?

2. Toʻliq irsiylanishning birinchi bogʻin duragaylar fenotipida namoyon boʻlmaydigan belgini aniqlang

3. Piyozdoshlarga xos xususiyatni aniqlang.

4. Quyidagi jadvalda to`g`ri juftlangan ma`lumotlarni belgilang.

5. Qaysi organizmlarda ko`p bo`laklarga bo`linish kuzatiladi 1-xlorella; 2- gidra; 3- bezgak plazmodiyasi; 4- ayrim zamburug`lar; 5- yashil o`simliklar; 6-yashil evglena; 7-xlomidomonada

6. Atoqli biximik, biologiya va O’zbekistoon tibbiyot fanlari tashkilotchisiga tegishli ishlarni belgilang.

7. Quyidagi organoidlarga xos xususiyatlarni aniqlang 1)ribosoma 2) mitoxondriya 3) lizosoma.a)lipid va uglevod sintezida qatnashadi b) ularning soni xujayraning funksional faolligiga bog’liq c) bir qavat membrana bilan o’ralgan d) prokariot va eukariotlarda uchraydi e) asosiy vazifasi ATF sintez qilish

8. Mevasi bitta mevabargdan hosil bo'ladigan, urug'i mevapallaga birikib turadigan o'simliklarni aniqlang? 1) karam; 2) turp; 3) rediska; 4) loviya; 5) mosh; 6) lola; 7) oq akatsiya; 8) chuchmoma

9. Noto’g’ri ma’lumotni belgilang. 1) yexidna va qum bo’g’ma ilonida ikkita siydik yo’li kloakaga ochiladi; 2) mo’ylovi ikki juft bo’lgan hayvon ayrim xususiyatiga ko’ra yomg’ir chuvalchangiga o’xshaydi; 3) jayra juft tuyoqlilar turkumiga mansub; 4) Hindiston alligatori va gavialda yurak kameralari soni bir xil; 5) bitinyaning yuragida 2 ta klapin mavjud; 6) qoramol terisidan teri-galanteriya buyumlari tayyorlanadi

10. Kvaksha va sargan uchun umumiy bo'lmagan xususiyatlarn ibelgilang. 1)kamar suyaklari umurtqa pog‘onasiga tutashmagan; 2)ayirish organi uzun tasmasimon buyraklar hisoblanadi; 3)tuxum hujayrasi tashqi muhitda urug‘lanadi; 4)o'pka bilan nafas oladi; 5)yuragi 1 tayurak qorinchasi va 2ta bo'lmachadan iborat; 6) tana harorati tashqi muhit haroratiga bog‘liq

11. Komiljon ovqat ratsionida oqsil , yog’ va uglevodning umumiy miqdori 360 gr bo’lib , oqsildan ajralgan energiya 307,5 kkal gat eng. Ovqat tarkibidagi yog’dan hosil bo’lgan energiya uglevodning parvhalanishidanhosil bo’lgan energiyadan 640,5 kkall ga ko’p bo’lsa , bir kecha kunduzda hosil bo’lganjami energiyani qanchasi tushki ovqatlanishdan hosil bo’lgan? (Ratsional ovqatlanishni quyi foizda hisoblang)

12. Gultojibarglari beshta qo‘shilgan (a) va qo‘shilmagan (b) o‘simliklarni aniqlang. 1) karrak; 2) qovun; 3) bo‘znoch; 4) bo‘yimodaron; 5) tobulg‘i; 6) gulxayri; 7) g‘o‘za.

13. Gultojbarglari soni 5 ta gullari qiyshiq, oddiy bargli o’simlikni toping.

14. Chaqaloqlarda qalqonsimon bezning ( a ) va ayrisimon ( b ) bezning massasi qancha?

15. Qashqarbeda va sebarga uchun umumiy bo’lmagan javobni ko’rsating.

16. Yoshi 20 dan oshgan sog'lom yigitning og'iz bo'shlig'ida tuzilishiga ko'ra 4 xil ( А , В , C , D ) tishlar mavjud bo'lib, quyidagi ma’lumotlar asosida A va D tishlarni aniqlang. ( A = D ), ( B + A ) / ( D – C )=5

17. Ligustrum (1), gulsafsar (2), kanakunjut (3), zubturum (4) o'simliklari hayotiy shakli jihatidan qaysi guruhlarga mansub? a) yarim buta; b) buta; c) bir yillik o't; d) ko'p yillik o't; e) daraxt.

18. Burgani uzunligi qancha?

19. G’o’zaning yaxlit (a) va o’yilgan (b) bargli formalarini aniqlang. 1) Hirsutum 2) Herbaceum 3) Raymondiy 4) Klotshiaunum

20. Qonida gemoglobini yo'q bo'lgan organizmni ko'rsating?

21. Organizmlarning o’zgarishi bir tomondan uning yangi turlarning paydo bo’lishi, ikkinchi tomondan takomillashuvga bo’lgan intilishi, tashqi omillarning bevosita ta’siri tufayli amalga oshgan. Ushbu fikrlar kimga tegishli?

22. Nuqtalar o‘rniga mos javobni tanlang. Jayron ... hayvon.

23. To`g`ri ma`lumotlarni aniqlang?

24. Gemofiliya va daltonizm kasalliklari X xoromosomada joylashgan retsessiv gen orqali nasldan-naslga o’tadi. Ushbu genlar orasidagi masofa 9,8 mogonoidga teng. Onasi daltonik bo’lgan, otasi esa gemofiliya bilan kasallangan oilada tug’ulgan qiz ushbu belgilari bo’yicha sog’lom yigit nikohidan tug’ulgan ikki o’g’il bolaning biri daltonik, ikkinchisi gemolitik, lekin ranglarni yaxshi ajratadi. Ushbu oilada ikkala juft belgilari bo’yicha sog’lom o’g’il va qizlarning tug’ilish ehtimonlini aniqlang (%)

25. Bug’doyning diploid navi changdonidagi mikrosporalar soni uning somatik hujayrasi yadrosidagi xromosomalar sonidan 6 baravar ko’p miqdorda yetildi deylik. Agar urug’lanish jarayonida 56 ta spermiy ishtirok etgan bo’ls, urug’lanish jarayonida ishtirok etmagan spermiylardagi xromosomalar sonini ko’rsating.

26. Parazit hayot kechiruvchi eukariot (a) va prokariot (b) organizmlarni aniqlang. 1) gerpes; 2) leyshmaniya; 3) parpi; 4) o‘lat qo‘zg‘atuvchisi; 5) qoqshol qo‘zg‘atuvchisi; 6) zang zamburug‘i.

27. And kondorining katta qon aylanish doirasi yo’nalishi to’g’ri berilgan javobni ko’rsating.

28. Kislorodga to’yingan qon yurak devoridagi uch juft teshikchalar orqali uning bo’shlig’iga o’tadigan hayvonlarni ko’rsating. 1) midiya 2) lansetnik 3) yonsuzar 4) kallima 5) bitiniya 6) falanga 7) gelekonus 8) zaxkash 9) biy 10) qayin odimchisi

29. Odamdagi sut tishlarining umumiy soni qaysi doimiy tishlar yig’indisiga teng bo’ladi?

30. O`rta Osiyo cho`llarida tarqalgan (a), keng bargli va nina bargli o`rmonlarda yashaydigan (b), xonadonlarda yashaydigan (c), cho`l va sahrolarda uchraydigan (d) parda qanotlilarni toping. 1) sariq fir`avn; 2) qir chumoli; 3) chopqir faeton; 4) sariq o`rmon chumolisi

31. Quyi rasmda 13-tartib raqamda qaysi organ joylshganini aniqlang?

32. Qaysi kasalliklarning qo’zg’atuvchisi hayotning hujayrasiz shakllari hisoblanadi? 1) gommoz 2) kuydirgi 3) ensefalit 4) mitotoksikoz 5) qizilcha 6) tamaki mozaikasi 7) vabo 8) oqsil kasalligi 9) terlama 10) vertitsillum

33. Ulotriksning jinsiy va jinssiz ko’payishi natijasida 144 ta yangi ulotriks ipi hosil bo’ldi. Ko’payish jarayonidagi gametalar va zoosporalarning nisbati 1 : 4 bo’lsa, jinssiz ko’payish natijasida nechta yangi ulotriks ipi hosil bo’ladi?

34. Gastrulyatsiya jarayoni hujayraning o’sib kirishi orqali amalga oshadigan organizmlarda qon aylanish tizimining qaysi qismlarida CO2 ga to’yingan qon bo’ladi? 1)yurak chap bo’lmasida 2)yurak qorinchasi 3)arteriyalarda 4)yurak o’ng bo’lmasida 5)yurakning o’ng bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri 6)yurakning chap bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri

35. Konsumentlar bilan oziqlanmaydigan konsument organizmlarni aniqlang. 1) tapir; 2) chigirtka; 3) ninachi; 4) temirchak; 5) ilon; 6) sichqon; 7) lochin; 8) quyon; 9) kaltakesak; 10) laqay

36. Bug’doyga tegishli javoblarni ko’rsating. 1)vatani janubi-g’arbiy osiyo 2)vatani sharqiy Osiyo 3)seleksiya natijasida yetishtirilgan bug’doy baland bo’yli, serhosil tarkibida kleykobina mavjud 4)tetraploid navida 28 ta xromosoma mavjud 5)diploid navida 24 ta xromosoma mavjud 6)tritikale duragayini olinishida qatnashadi 7)Yulduz Namangan-34 yangi istiqbolli navlari hisoblanadi 8)Ulugbek-600, Sanzor serhosil navlari hisoblanadi 9)murtakdagi ildizchasidan qo’shimcha ildiz hosil bo’ladi 10)urug’i 3-5 sm chuqurlikka ekiladi 3 gradusda unib chiqadi

37. Burchoqdoshlar oilasi vakillari orasida…. uchramaydi.

38. Buyrakda siydik hosil bo’lishining filtratsiya davriga tegishli javoblarni ko’rsating. a-arteriya kapilyarlaridan qonning suyuq qismi nefron bo’shlig’iga o’tadi b-irlamchi siydikning kapsulasida to’planishi c-birlamchi siydikning kalavasimon kanalchalardan vena qon tomirlariga qayta so’rilishi d-kapsulada bosimning past bo’lishi e-ikklamchi siydikning hosil bo’lishi

39. Odamlarda albinizm va fenilketonuriyani yuzaga chiqaruvchi genlar har xil autosomada joylashgan bo‘lib, retsessiv holda irsiylanadi. Digeterozigota otaonadan tug‘ilgan ikki belgi bo‘yicha kasal farzandlarni hisobga olmaganda, ikki belgisi bo‘yicha sog‘lom farzandlarning tug‘ilish ehtimolini aniqlang.

40. Tog’olcha mikrosporasi bo’linishining metafaza davrida nechta xromosoma ( a ) va xromatidlar ( b) bo’ladi?