Biologiya attestatsiya №10

1. Nozema hashoratlarning qaysi turkumlari vakillarida parazitlik qiladi 1. Ikki qanotli 2. Toʻgʻri qanotli 3. Tangachaqanotli 4. Pardaqanotli

2. Jinsiy koʻpayadigan organizmlarning somatik hujayralarida mutatsiya roʻy bergan boʻlsa, mutatsiya belgilari qaysi organizmda kuzatiladi

3. Miya sopini hosil qilishda qaysi miyalar qatnashadi. 1. orqa miya 2. uzunchoq 3. o’rta 4. oraliq 5. miya ko’prigi 6. miyacha

4. Sudralib yuruvchilar qaysi erada (a), kaltekesak va toshbaqalar ajdodi qaysi davrda (b) va arxeopteriks qaysi erada (c) kelib chiqqan?

5. Quyidagi rasmda keltirilgan organizmni biologiyaning qaysi sohasi o’rganadi ?

6. Atirgulga xos bo’lgan xususiyatlarni tanlang? 1) Bagnoliyasimonlar bo’limiga mansub 2) Changchisi cheksiz 3) Hayotiy shakli nastarin bilan bir xil 4) Bo’linish urchug’iga ega emas 5) Ozbekistonda 340 turi o’stiriladi 6)Maxsus ferment markazidan sentromera hosil bo’ladi 7)Bargini uzoq vaqt saqlaydi 8) Tikani kaktus tikani bilan gomolog 9) Tanasini yuqori qismi qishda qurib ketadi

7. Voyaga yetgan organizm va uning lichinkasi bir xil og‘iz apparatiga ega bo‘lgan hasharotlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 1) podalariy; 2) temirchak; 3) maxaon; 4) ninachi; 5) bronza qo‘ng‘izi.

8. Hayvonlar orasidan yuragida faqat venoz qon bo’ladiganlarini toping.1) yo’lbars; 2) tovus; 3) manta; 4) triton; 5) kaltakesak; 6) qilquyruq; 7) timsoh; 8) burgut; 9) kiyik; 10) zog’ora; 11) qurbaqa; 12) ot; 13) kaptar; 14) ilon; 15) salamandra;

9. Zohid qisqichbaqasi uchun xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang. 1. korall poliplari bilan simbioz holda yashaydi 2. yakka o`troq yashovchi bo`shliqichlilar bilan simbioz holda yashaydi 3.birgalikda yashash faqat bitta organizm uchun foydali 4. nafas olish organi traxeya 5. yuragi kameralarga bo`linmagan 6. dengizlarda uchraydi 7. buyragi bitta tasmasimon 8. u kiradigan sinfda 300 000 tur hayvon bor 9. murakkab ko`zga ega

10. Qisman suvga botgan holda o’sadigan, mevasi bir tutam popuklari yordamida tarqaladigan o’simlik:

11. Bug’doyga tegishli javoblarni ko’rsating. 1)vatani janubi-g’arbiy osiyo 2)vatani sharqiy Osiyo 3)seleksiya natijasida yetishtirilgan bug’doy baland bo’yli, serhosil tarkibida kleykobina mavjud 4)tetraploid navida 28 ta xromosoma mavjud 5)diploid navida 24 ta xromosoma mavjud 6)tritikale duragayini olinishida qatnashadi 7)Yulduz Namangan-34 yangi istiqbolli navlari hisoblanadi 8)Ulugbek-600, Sanzor serhosil navlari hisoblanadi 9)murtakdagi ildizchasidan qo’shimcha ildiz hosil bo’ladi 10)urug’i 3-5 sm chuqurlikka ekiladi 3 gradusda unib chiqadi

12. And kondorining katta qon aylanish doirasi yo’nalishi to’g’ri berilgan javobni ko’rsating.

13. Qashqarbeda va sebarga uchun umumiy bo’lmagan javobni ko’rsating.

14. Komiljon ovqat ratsionida oqsil , yog’ va uglevodning umumiy miqdori 360 gr bo’lib , oqsildan ajralgan energiya 307,5 kkal gat eng. Ovqat tarkibidagi yog’dan hosil bo’lgan energiya uglevodning parvhalanishidanhosil bo’lgan energiyadan 640,5 kkall ga ko’p bo’lsa , bir kecha kunduzda hosil bo’lganjami energiyani qanchasi tushki ovqatlanishdan hosil bo’lgan? (Ratsional ovqatlanishni quyi foizda hisoblang)

15. Organizmlarning o’zgarishi bir tomondan uning yangi turlarning paydo bo’lishi, ikkinchi tomondan takomillashuvga bo’lgan intilishi, tashqi omillarning bevosita ta’siri tufayli amalga oshgan. Ushbu fikrlar kimga tegishli?

16. Qaysi kasalliklarning qo’zg’atuvchisi hayotning hujayrasiz shakllari hisoblanadi? 1) gommoz 2) kuydirgi 3) ensefalit 4) mitotoksikoz 5) qizilcha 6) tamaki mozaikasi 7) vabo 8) oqsil kasalligi 9) terlama 10) vertitsillum

17. Burgani uzunligi qancha?

18. Gastrulyatsiya jarayoni hujayraning o’sib kirishi orqali amalga oshadigan organizmlarda qon aylanish tizimining qaysi qismlarida CO2 ga to’yingan qon bo’ladi? 1)yurak chap bo’lmasida 2)yurak qorinchasi 3)arteriyalarda 4)yurak o’ng bo’lmasida 5)yurakning o’ng bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri 6)yurakning chap bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri

19. Buyrakda siydik hosil bo’lishining filtratsiya davriga tegishli javoblarni ko’rsating. a-arteriya kapilyarlaridan qonning suyuq qismi nefron bo’shlig’iga o’tadi b-irlamchi siydikning kapsulasida to’planishi c-birlamchi siydikning kalavasimon kanalchalardan vena qon tomirlariga qayta so’rilishi d-kapsulada bosimning past bo’lishi e-ikklamchi siydikning hosil bo’lishi

20. Gultojbarglari soni 5 ta gullari qiyshiq, oddiy bargli o’simlikni toping.

21. Tog’olcha mikrosporasi bo’linishining metafaza davrida nechta xromosoma ( a ) va xromatidlar ( b) bo’ladi?

22. Gultojibarglari beshta qo‘shilgan (a) va qo‘shilmagan (b) o‘simliklarni aniqlang. 1) karrak; 2) qovun; 3) bo‘znoch; 4) bo‘yimodaron; 5) tobulg‘i; 6) gulxayri; 7) g‘o‘za.

23. Burchoqdoshlar oilasi vakillari orasida…. uchramaydi.

24. Yoshi 20 dan oshgan sog'lom yigitning og'iz bo'shlig'ida tuzilishiga ko'ra 4 xil ( А , В , C , D ) tishlar mavjud bo'lib, quyidagi ma’lumotlar asosida A va D tishlarni aniqlang. ( A = D ), ( B + A ) / ( D – C )=5

25. Qonida gemoglobini yo'q bo'lgan organizmni ko'rsating?

26. Gemofiliya va daltonizm kasalliklari X xoromosomada joylashgan retsessiv gen orqali nasldan-naslga o’tadi. Ushbu genlar orasidagi masofa 9,8 mogonoidga teng. Onasi daltonik bo’lgan, otasi esa gemofiliya bilan kasallangan oilada tug’ulgan qiz ushbu belgilari bo’yicha sog’lom yigit nikohidan tug’ulgan ikki o’g’il bolaning biri daltonik, ikkinchisi gemolitik, lekin ranglarni yaxshi ajratadi. Ushbu oilada ikkala juft belgilari bo’yicha sog’lom o’g’il va qizlarning tug’ilish ehtimonlini aniqlang (%)

27. Odamlarda albinizm va fenilketonuriyani yuzaga chiqaruvchi genlar har xil autosomada joylashgan bo‘lib, retsessiv holda irsiylanadi. Digeterozigota otaonadan tug‘ilgan ikki belgi bo‘yicha kasal farzandlarni hisobga olmaganda, ikki belgisi bo‘yicha sog‘lom farzandlarning tug‘ilish ehtimolini aniqlang.

28. Kislorodga to’yingan qon yurak devoridagi uch juft teshikchalar orqali uning bo’shlig’iga o’tadigan hayvonlarni ko’rsating. 1) midiya 2) lansetnik 3) yonsuzar 4) kallima 5) bitiniya 6) falanga 7) gelekonus 8) zaxkash 9) biy 10) qayin odimchisi

29. To`g`ri ma`lumotlarni aniqlang?

30. Nuqtalar o‘rniga mos javobni tanlang. Jayron ... hayvon.

31. Konsumentlar bilan oziqlanmaydigan konsument organizmlarni aniqlang. 1) tapir; 2) chigirtka; 3) ninachi; 4) temirchak; 5) ilon; 6) sichqon; 7) lochin; 8) quyon; 9) kaltakesak; 10) laqay

32. Chaqaloqlarda qalqonsimon bezning ( a ) va ayrisimon ( b ) bezning massasi qancha?

33. O`rta Osiyo cho`llarida tarqalgan (a), keng bargli va nina bargli o`rmonlarda yashaydigan (b), xonadonlarda yashaydigan (c), cho`l va sahrolarda uchraydigan (d) parda qanotlilarni toping. 1) sariq fir`avn; 2) qir chumoli; 3) chopqir faeton; 4) sariq o`rmon chumolisi

34. Bug’doyning diploid navi changdonidagi mikrosporalar soni uning somatik hujayrasi yadrosidagi xromosomalar sonidan 6 baravar ko’p miqdorda yetildi deylik. Agar urug’lanish jarayonida 56 ta spermiy ishtirok etgan bo’ls, urug’lanish jarayonida ishtirok etmagan spermiylardagi xromosomalar sonini ko’rsating.

35. Ulotriksning jinsiy va jinssiz ko’payishi natijasida 144 ta yangi ulotriks ipi hosil bo’ldi. Ko’payish jarayonidagi gametalar va zoosporalarning nisbati 1 : 4 bo’lsa, jinssiz ko’payish natijasida nechta yangi ulotriks ipi hosil bo’ladi?

36. Ligustrum (1), gulsafsar (2), kanakunjut (3), zubturum (4) o'simliklari hayotiy shakli jihatidan qaysi guruhlarga mansub? a) yarim buta; b) buta; c) bir yillik o't; d) ko'p yillik o't; e) daraxt.

37. Parazit hayot kechiruvchi eukariot (a) va prokariot (b) organizmlarni aniqlang. 1) gerpes; 2) leyshmaniya; 3) parpi; 4) o‘lat qo‘zg‘atuvchisi; 5) qoqshol qo‘zg‘atuvchisi; 6) zang zamburug‘i.

38. Quyi rasmda 13-tartib raqamda qaysi organ joylshganini aniqlang?

39. G’o’zaning yaxlit (a) va o’yilgan (b) bargli formalarini aniqlang. 1) Hirsutum 2) Herbaceum 3) Raymondiy 4) Klotshiaunum

40. Odamdagi sut tishlarining umumiy soni qaysi doimiy tishlar yig’indisiga teng bo’ladi?