Biologiya attestatsiya №10

1. Tirik organizmlarning asosiy xususiyatlari?

2. Jinsiy xromosomalarining XO holatda boʻlishi qaysi kasallikda vujudga keladi

3. Piyozdoshlarga xos xususiyatni aniqlang.

4. Miller(a), Oro(b), Foks(c) sun’iy sintezlagan moddalarni juftlab ko’rsating? 1.adenin 2.asparagin 3.proteinoid 4.riboza, dezoksiriboza 5.glitsin 6.glutamin

5. Qirqquloqlarga xos belgilarni ko’rsating 1)arxegoniy va anteridiyga ega 2) jinsiy bo’g’in ustunlikqiladi 3)jinsiy vs jinssiz bo’g’in gallanadi 4) spermatozoidi 2 xivchinli 5) spermatozoidi ko’p xivchinli 6) sporalari boshoqda hosil bo’ladi 7) sporalari ko’sakda yetiladi 8)spora sorusda rivojlanadi 9) tropik va subtropikmintaqalarda daraxtsimon vakillari uchraydi 10) erkak va urg’ochi o’simta farqlanadi 11) bahorgi va yozgi poya hosil qiladi 12) yuraksimon o’simtaga ega 13) ildiz va o’tkazuvchi sistemasi yo’q 14) ildizpoyali ko’p yillik o’t

6. Atirgulga xos bo’lgan xususiyatlarni tanlang? 1) Bagnoliyasimonlar bo’limiga mansub 2) Changchisi cheksiz 3) Hayotiy shakli nastarin bilan bir xil 4) Bo’linish urchug’iga ega emas 5) Ozbekistonda 340 turi o’stiriladi 6)Maxsus ferment markazidan sentromera hosil bo’ladi 7)Bargini uzoq vaqt saqlaydi 8) Tikani kaktus tikani bilan gomolog 9) Tanasini yuqori qismi qishda qurib ketadi

7. Odamda meyoz I da hosil bo`lgan hujayralarning biriga birlamchi hujayradagi xromosomalarning ona organizmga tegishlilaridan faqat 13 tasi o`tgan, ikkinchi hujayraga otaga tegishli xromosomalardan nechtasi o`tgan?

8. Sershox qirqbo'g’imning jinssiz bo‘g’ini uchun mos javobni belgilang.

9. Maturning sistematik birliklari to‘g‘ri berilgan javobni belgilang. 1)loladoshlar oilasi; 2)bir urug‘pallalilar sinfi; 3)piyozdoshlar oilasi; 4)ikki urug`pallalilar sinfi; 5)magnoliyatoifalilar bo'limi; 6)qarag‘aytoifalilar bo`limi.

10. Zohid qisqichbaqasi uchun xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang. 1. korall poliplari bilan simbioz holda yashaydi 2. yakka o`troq yashovchi bo`shliqichlilar bilan simbioz holda yashaydi 3.birgalikda yashash faqat bitta organizm uchun foydali 4. nafas olish organi traxeya 5. yuragi kameralarga bo`linmagan 6. dengizlarda uchraydi 7. buyragi bitta tasmasimon 8. u kiradigan sinfda 300 000 tur hayvon bor 9. murakkab ko`zga ega

11. Gemofiliya va daltonizm kasalliklari X xoromosomada joylashgan retsessiv gen orqali nasldan-naslga o’tadi. Ushbu genlar orasidagi masofa 9,8 mogonoidga teng. Onasi daltonik bo’lgan, otasi esa gemofiliya bilan kasallangan oilada tug’ulgan qiz ushbu belgilari bo’yicha sog’lom yigit nikohidan tug’ulgan ikki o’g’il bolaning biri daltonik, ikkinchisi gemolitik, lekin ranglarni yaxshi ajratadi. Ushbu oilada ikkala juft belgilari bo’yicha sog’lom o’g’il va qizlarning tug’ilish ehtimonlini aniqlang (%)

12. Gultojbarglari soni 5 ta gullari qiyshiq, oddiy bargli o’simlikni toping.

13. G’o’zaning yaxlit (a) va o’yilgan (b) bargli formalarini aniqlang. 1) Hirsutum 2) Herbaceum 3) Raymondiy 4) Klotshiaunum

14. Qaysi kasalliklarning qo’zg’atuvchisi hayotning hujayrasiz shakllari hisoblanadi? 1) gommoz 2) kuydirgi 3) ensefalit 4) mitotoksikoz 5) qizilcha 6) tamaki mozaikasi 7) vabo 8) oqsil kasalligi 9) terlama 10) vertitsillum

15. Parazit hayot kechiruvchi eukariot (a) va prokariot (b) organizmlarni aniqlang. 1) gerpes; 2) leyshmaniya; 3) parpi; 4) o‘lat qo‘zg‘atuvchisi; 5) qoqshol qo‘zg‘atuvchisi; 6) zang zamburug‘i.

16. Gultojibarglari beshta qo‘shilgan (a) va qo‘shilmagan (b) o‘simliklarni aniqlang. 1) karrak; 2) qovun; 3) bo‘znoch; 4) bo‘yimodaron; 5) tobulg‘i; 6) gulxayri; 7) g‘o‘za.

17. Qonida gemoglobini yo'q bo'lgan organizmni ko'rsating?

18. And kondorining katta qon aylanish doirasi yo’nalishi to’g’ri berilgan javobni ko’rsating.

19. Kislorodga to’yingan qon yurak devoridagi uch juft teshikchalar orqali uning bo’shlig’iga o’tadigan hayvonlarni ko’rsating. 1) midiya 2) lansetnik 3) yonsuzar 4) kallima 5) bitiniya 6) falanga 7) gelekonus 8) zaxkash 9) biy 10) qayin odimchisi

20. Chaqaloqlarda qalqonsimon bezning ( a ) va ayrisimon ( b ) bezning massasi qancha?

21. Organizmlarning o’zgarishi bir tomondan uning yangi turlarning paydo bo’lishi, ikkinchi tomondan takomillashuvga bo’lgan intilishi, tashqi omillarning bevosita ta’siri tufayli amalga oshgan. Ushbu fikrlar kimga tegishli?

22. Nuqtalar o‘rniga mos javobni tanlang. Jayron ... hayvon.

23. Odamlarda albinizm va fenilketonuriyani yuzaga chiqaruvchi genlar har xil autosomada joylashgan bo‘lib, retsessiv holda irsiylanadi. Digeterozigota otaonadan tug‘ilgan ikki belgi bo‘yicha kasal farzandlarni hisobga olmaganda, ikki belgisi bo‘yicha sog‘lom farzandlarning tug‘ilish ehtimolini aniqlang.

24. Bug’doyning diploid navi changdonidagi mikrosporalar soni uning somatik hujayrasi yadrosidagi xromosomalar sonidan 6 baravar ko’p miqdorda yetildi deylik. Agar urug’lanish jarayonida 56 ta spermiy ishtirok etgan bo’ls, urug’lanish jarayonida ishtirok etmagan spermiylardagi xromosomalar sonini ko’rsating.

25. Buyrakda siydik hosil bo’lishining filtratsiya davriga tegishli javoblarni ko’rsating. a-arteriya kapilyarlaridan qonning suyuq qismi nefron bo’shlig’iga o’tadi b-irlamchi siydikning kapsulasida to’planishi c-birlamchi siydikning kalavasimon kanalchalardan vena qon tomirlariga qayta so’rilishi d-kapsulada bosimning past bo’lishi e-ikklamchi siydikning hosil bo’lishi

26. Quyi rasmda 13-tartib raqamda qaysi organ joylshganini aniqlang?

27. Komiljon ovqat ratsionida oqsil , yog’ va uglevodning umumiy miqdori 360 gr bo’lib , oqsildan ajralgan energiya 307,5 kkal gat eng. Ovqat tarkibidagi yog’dan hosil bo’lgan energiya uglevodning parvhalanishidanhosil bo’lgan energiyadan 640,5 kkall ga ko’p bo’lsa , bir kecha kunduzda hosil bo’lganjami energiyani qanchasi tushki ovqatlanishdan hosil bo’lgan? (Ratsional ovqatlanishni quyi foizda hisoblang)

28. Odamdagi sut tishlarining umumiy soni qaysi doimiy tishlar yig’indisiga teng bo’ladi?

29. Ulotriksning jinsiy va jinssiz ko’payishi natijasida 144 ta yangi ulotriks ipi hosil bo’ldi. Ko’payish jarayonidagi gametalar va zoosporalarning nisbati 1 : 4 bo’lsa, jinssiz ko’payish natijasida nechta yangi ulotriks ipi hosil bo’ladi?

30. Burgani uzunligi qancha?

31. Bug’doyga tegishli javoblarni ko’rsating. 1)vatani janubi-g’arbiy osiyo 2)vatani sharqiy Osiyo 3)seleksiya natijasida yetishtirilgan bug’doy baland bo’yli, serhosil tarkibida kleykobina mavjud 4)tetraploid navida 28 ta xromosoma mavjud 5)diploid navida 24 ta xromosoma mavjud 6)tritikale duragayini olinishida qatnashadi 7)Yulduz Namangan-34 yangi istiqbolli navlari hisoblanadi 8)Ulugbek-600, Sanzor serhosil navlari hisoblanadi 9)murtakdagi ildizchasidan qo’shimcha ildiz hosil bo’ladi 10)urug’i 3-5 sm chuqurlikka ekiladi 3 gradusda unib chiqadi

32. To`g`ri ma`lumotlarni aniqlang?

33. Ligustrum (1), gulsafsar (2), kanakunjut (3), zubturum (4) o'simliklari hayotiy shakli jihatidan qaysi guruhlarga mansub? a) yarim buta; b) buta; c) bir yillik o't; d) ko'p yillik o't; e) daraxt.

34. Konsumentlar bilan oziqlanmaydigan konsument organizmlarni aniqlang. 1) tapir; 2) chigirtka; 3) ninachi; 4) temirchak; 5) ilon; 6) sichqon; 7) lochin; 8) quyon; 9) kaltakesak; 10) laqay

35. Tog’olcha mikrosporasi bo’linishining metafaza davrida nechta xromosoma ( a ) va xromatidlar ( b) bo’ladi?

36. Qashqarbeda va sebarga uchun umumiy bo’lmagan javobni ko’rsating.

37. Yoshi 20 dan oshgan sog'lom yigitning og'iz bo'shlig'ida tuzilishiga ko'ra 4 xil ( А , В , C , D ) tishlar mavjud bo'lib, quyidagi ma’lumotlar asosida A va D tishlarni aniqlang. ( A = D ), ( B + A ) / ( D – C )=5

38. Gastrulyatsiya jarayoni hujayraning o’sib kirishi orqali amalga oshadigan organizmlarda qon aylanish tizimining qaysi qismlarida CO2 ga to’yingan qon bo’ladi? 1)yurak chap bo’lmasida 2)yurak qorinchasi 3)arteriyalarda 4)yurak o’ng bo’lmasida 5)yurakning o’ng bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri 6)yurakning chap bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri

39. O`rta Osiyo cho`llarida tarqalgan (a), keng bargli va nina bargli o`rmonlarda yashaydigan (b), xonadonlarda yashaydigan (c), cho`l va sahrolarda uchraydigan (d) parda qanotlilarni toping. 1) sariq fir`avn; 2) qir chumoli; 3) chopqir faeton; 4) sariq o`rmon chumolisi

40. Burchoqdoshlar oilasi vakillari orasida…. uchramaydi.