9-sinf Biologiya olimpiada №2 Iyun 5, 2022Iyun 5, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan 9-sinf Biologiya olimpiada №2 ga fikr bildirilmagan. 17 12345678910111213141516171819202122232425 9-sinf Biologiya olimpiada №2 2019-yil tuman bosqichida tushgan savollar. 1 / 25 1. Yuksak o‘simliklarning jami nechta bo‘limida jinsiy ko‘payish jarayonida arxegoniy ichida tuxum hujayra yetiladi? A) 2 bo‘lim B) 4 bo‘lim C) 3 bo‘lim D) 1 bo‘lim 2 / 25 2. Barglari qarama-qarshi joylashgan buta (I) va ko‘p yillik o‘t (II)ni belgilang. a) kiyiko‘t; b) ligustrum; c) nastarin; d) chinnigul; e) yalpiz; f) rayxon; g) pomidor A) I-b, c, d; II-a, e, f B) I-c, d; II-e, f, g C) I-b, c; II-a, d, e D) I-a, e, f; II-b, c, d 3 / 25 3. Qaysi javobda kalxat (a) va tasqara (b) uchun xos belgilar to‘g‘ri juftlab ko‘rsatilgan? 1) dumi ayri; 2) o‘lkamizdagi qushlarning eng yirigi;3) boshidagi patlari siyrak; 4) qanotlari keng va uzun;5) Markaziy Afrikada qishlaydi; 6) daraxt shoxiga in quradi;7) oqish patlari panjasimon yoziladi; 8) havoda balanduchadi; 9) yerda beso‘naqay qadam tashlaydi; 10) o‘laksalarbilan oziqlanadi; 11) sayhonlikda o‘laksa izlaydi;12) tirnoqlari kuchsiz A) a - 1, 5, 6, 10; b - 2, 4, 7, 9, 11 B) a - 1, 4, 7, 12; b - 2, 3, 5 C) a - 6, 7, 8, 12; b - 2, 4, 9 D) a - 3, 6, 8, 10; b - 1, 5, 10, 11 4 / 25 4. 3-bosqichda 144 malekula ATF hosil bo`lgan bo`lsa, 2-bosqicha ATF da to`plangan energiya(kj) miqdorini(a) va shu vaqtda xloraplastlarda sintezlanga ATF mol miqdorini(b) aniqlang. A) a-5, b-2700 B) a-8, b-8640 C) a-7, b-5040 D) a-2, b-1080 5 / 25 5. Hidni yaxshi ajrata olmaydigan,jish bolalaydigan yirtqichlarni ajrating 1) lochin; 2) korsak; 3) yaguar; 4) qarchig`ay; 5) latcha; 6) silovsin; 7) sarisor; 8) bo`rsiq. A) 2,3,6,8 B) 1,4,7 C) 1,2,5,4,7 D) 3.7.4.1.6 6 / 25 6. Quyidagi kloakali hayvonlar ichidan chap qorincha (a) o`ng bo`lmacha (b) ega bo`lganlarini juftlab ko`rsating? 1) triton; 2) gavial; 3) zog`cha; 4) yehidna; 5) kapcha; 6) salamandra; 7) qizilto`sh; 8) o`rdakburun; 9) qalqontumshuq. A) a-3,4,7,6,9; b-2,3,5,9 B) a-2,6,4,5,7,8; b-1,6,9,5 C) a-3,4,8,5,1; b-1.6.2.9.5 D) a-2,3,4,7,8; b-1,2,7,4,8 7 / 25 7. Dengiz mushugi (a) va tulen (b) bolalari uchun xosxususiyatlar to‘g‘ri juftlab ko‘rsatilgan javobni aniqlang. 1) qishda tug‘iladi; 2) terisi oq jun bilan qoplangan; 3) terisiqora jun bilan qoplangan; 4) yoz boshlarida tug‘iladi;5) momiq juni dag‘al jun bilan almashgandan so‘ng suzaboshlaydi; 6) suza boshlagandan so‘ng dag‘al juni momiq junbilan almashinadi A) a-1, 2, 6; b-3, 4, 5 B) a-1, 3, 5; b-1, 2, 6 C) a-3, 4; b-1, 2, 5 D) a-3, 4, 5; b-2, 4, 6 8 / 25 8. Eng kichik sistematik birliklarni ko`rsating? 1) oddiy qarag`ay; 2) oddiy xlorella; 3) yapon laminariyasi; 4) sershox qirqbo`g`im; 5) sharq sauri; 6) buxoro otostegiyasi; 7) drobov tangao`ti; 8) rafiya palmasi. A) barchasi B) 1,2,4,5 C) 2,6,7,8 D) 1,2,3,4,5 9 / 25 9. Mitoxondrada kechuvchi energiya almashinuviga xos bo`lmagan xususiyatni aniqlang A) karbanat angidiritni ajralishi B) sut kislotani oksidlanishi C) kislorodni hosil bo`lishi D) kislorodni sarflanishi 10 / 25 10. Endokrin sistemaga xos bo‘lgan xususiyatlarni belgilang. 1) ayrisimon bezning chaqaloqdagi massa 12 gr; 2) gipofiz o‘rta miya asosida turk egarchasi sohasida joylashgan; 3) epifiz bezidan intermidin gormoni ajralib chiqadi; 4) gipofiz faoliyati gipotalamusdagi neyrogormonlar ta’sirida boshqariladi; 5) gipotireoz kasalligida nerv tizimi qo‘zg‘aluvchanligi ortadi; 6) Bazedov kasalligida uyquszlik, yurak o‘ynashi kabi holatlar kuzatiladi; 7)katexolamin to‘qimalarda moddalar almashinuvini kuchaytiradi; 8)gipofizning orqa bo‘lagidan ADG gormoni ajraladi; 9) buyrakusti bezining po‘stloq qavatidan yurak faoliyatiga ta’sir etadigan gormonlar ajraladi; 10) qalqon orqa bezining massasi 0,2 gr ni tashkil etadi. A) 1, 4, 6, 8, 9 B) 2, 3, 5, 9, 10 C) 1,4, 6, 7, 8 D) 2, 4, 5, 8, 9 11 / 25 11. Qaysi qonunga ko`ra kelib chiqishi jihatdan yaqin turlar va avlodlar o`zlaridagi irsiy o`zgaruvchanligi bilan bir-biriga o`xshash bo`ladi? A) birikkan holda irsiylanish B) mustaqil holda irsiylanish C) irsiy o`zgaruvchanlikning gomologik qatorlar D) retsessiv genlarning markazdan chetga chiqish qonuni 12 / 25 12. Odam qon aylanish sistemasining qaysi qismlari karbonat angidridga to‘yingan qon harakatini ta’minlaydi?. 1) ikki tavaqali klapin; 2) chap qorincha bilan o‘pka aortasi o‘rtasidagi yarimoysimon klapan; 3) uch tavaqali klapan; 4) o‘ng qorincha bilan o‘pka aortasi o‘rtasidagi yarimoysimon klapan; 5) pastki kovak vena; 6) o‘pka arteriyasi; 7) buyrak arteriyasi; 8) o‘pka venalari. A) 3,4, 8 B) 5, 6, 7 C) 3, 4, 6 D) 1, 2, 8 13 / 25 13. Sekvoyadendronda struktura, xolmonda energetik, qashqaldoqda quvvat, vertitsillda struktura vazifasini bajaradigan gomopolimerlar qaysi javobda to`g`ri tartibda berilgan? A) klechatka, glikogen,glikogen, xitin B) sellyuloza, kraxmal, glikogen, xitin C) .klechatka, kraxmal, glikogen, murein D) sellyuloza, kraxmal, kraxmal, pectin 14 / 25 14. Selluloza qobig`iga ega bo`lgan organizmga zarar keltiruvchi eukariot(a) va prokariot(b) organizmni ko`rsating. 1.gommoz bakteriyasi 2.vertitsil qo`zg`atuvchisi 3.qorakuya zamburug`i 4.bo`rtma nemotoda 5.agrobakterium 6.zang kasalligini qo`zg`atuvchisi 7.temir bakteriyasi A) a-1,7 b-2,4 B) a-3,4 b-1,5 C) a-1,5 b-,2,6 D) a-5,7 b-3,6 15 / 25 15. To‘g‘ri rivojlanuvchi germafrodit (a) va noto‘g‘ri (b) rivojlanuvchi ayrim jinsli organizmlarni aniqlang. 1) echkemar; 2) maxaon; 3) planariya; 4) qizil chuvalchang; 5) qutb meduzasi; 6) perlovitsiya; 7) triton; 8) rishta A) a-4, 7; b-1, 8 B) a-1, 4; b-2, 6 C) a-2, 6; b-3, 5 D) a-3,4 ; b-7, 8 16 / 25 16. Faqat o‘ng yarim sharda (a), chap yarimsharda (b) va ikkala yarim sharda ham uchraydigan nerv markazlari juftlang. hid bilish; 2) siypalash (o‘ng qo‘l); 3) o‘qish; 4) eshitish; 5) moljal olish (o‘zi turgan joyni aniqlash); 6) hisoblash; 7) yozuv(o‘ng qo‘l); 8) ko‘rish; 9) siypalash (chap qoi); ohang, intonatsiya; 11) gapirish; 12) geometrik shakllarni aniqlash markazi. A) a-2, 3, 6, 7, 11; b-5, 9,10, 12; c-1,4, 8 B) a-5, 9, 10, 12; b-2, 3, 6, 7, 11; c-1, 2,4, 8, 9 C) a-5, 9, 10, 12; b-2, 3, 6, 7, 11; c-1,4, 8 D) a-5, 9, 10, 12; b-1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 11; c-1,4, 8 17 / 25 17. Koala va kojan uchun umumiy ma’lumotlar to‘g‘ri berilgan javobni toping. 1) sutemizuvchilar sinfiga kiradi; 2) bolasini sut bilanboqadi; 3) qo‘lqanotlilar turkumi vakili; 4) oldingi oyog‘I kapalak qanotiga nisbatan analogik organ hisoblanadi;5) barmoqlarida yassi tirnoqlari bo‘ladi; 6) tanasi jun bilanqoplangan; 7) burni va og‘zidan ultratovush chiqaradi;8) primatlar turkumiga kiradi; 9) rangni yaxshi ajratadi;10) kloakasi bo‘lmaydi A) 3, 5, 7, 9 B) 3, 4, 6, 7 C) 1, 5, 8, 9 D) 1, 2, 6, 10 18 / 25 18. Xirzutum g‘o‘zasida urug'lanish natijasida birnechta zigota hosil bo‘ldi. Zigotalarda gixromosomalarning umumiy soni 6240 ta bo'lsa,tuxum hujayrani urug'lantirishda ishtirok etgan spermiylar sonini toping. A) 120 B) 240 C) 360 D) 180 19 / 25 19. Qirqquloqlarning gametofiti uchun xos bo‘lgan (a) va xos bo‘lmagan (b) javobni belgilang. 1) jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi; 2) zigota hosil qiladi; 3) sporangiyga ega; 4) ildizpoyali o‘simlik; 5) fotosintez qiladi; 6) poya-bargli o'simlik; 7) ko‘p hujayrali anteridiyga ega. A) a-1,2 b-5,6 B) a-3,6 b-1,2 C) a-5,7 b-1,4 D) a-2,7 b-3,4 20 / 25 20. Urug`chi tumshuqchasi patsimon shohlangan oila vakillarining zararkunandalarini ko`rsating? 1)zang zamburug`i; gommoz; 3) osiyo chigirtkasi; 4) tunlam; 5) xasva; 6) vertitsil; 7) bo`rtma nematoda; 8) qorakuya zamburug`i; 9) kolorodo qo`ng`izi. A) 1,3,5,8 B) 1,5,6,8 C) 3,4,5,7 D) 2,4,6,7 21 / 25 21. Tana massasi qancha (a) bo‘lgan odam bir kech-kunduzda asosiy moddalarni taminlash uchun 1920 kkal energiya sarflangan. Shu odam tana xarorati doimiyligini taminlash uchun bir sutkada 1400 kkal energiya sarflangan bo‘lsa, bu odam ozuqa moddalardan parchalangan energiyasi miqdori qancha (b) va to‘qim va organlarni hayotiy jarayonlarini taminlash uchun (c) qancha energiya sarflanadi? A) a-75 kg; b-3600 kkal; c-1200 kkal B) a-80 kg; b-4200 kkal; c-1400 kkal C) a-80 kg; b-4200 kkal; c-2800 kkal D) a-75 kg; b-3000 kkal; c-2000 kkal 22 / 25 22. i-RNK da U-25% va A-15% bo`lsa teskari transkripsiya jarayonida hosil bo`lgan DNK qo`sh zanjiridagi fosfodiefir bog`lar sonini aniqlang. A) 188 B) 198 C) 178 D) 168 23 / 25 23. Yuksak o`simliklarning eng tubani (a) va eng yuksagi (b) sanalgan bo`lim vakillarini ko`rsating? 1.funariya; 2.zuhrasoch; 3.virgin; 4.matur; 5.sershox qirqbo`g`im; 6.ulotriks; 7.suv qirqqulog`i; 8.saur; 9.olabo`ta; 10.xolmon A) a-1; b-3,8 B) a-2,7; b-3,4,8,9,10 C) a-1; b-4,9,10 D) a-2,5,7; b-4,9,10 24 / 25 24. Agar ulotriksning jinsiy ko`payishi natijasida 32 ulotrikis ipi hosil bo`lgan bo`lsa ulotriks ipini hosil qilgan zigotalar soni umumiy zigotani 50% tashkil qilsa, shu zigotani hosil qilgan gameta umumiy gametalarni 25% tashkil qilsa, umumiy gametalar sonini aniqlang. A) 256 B) 64 C) 128 D) 512 25 / 25 25. Qalampir(a) no`xat(b) bug’doy(c) makkajo`xori(d) ning bitta mikrosporasidagi xromosomalar sonini ko`rsating? A) a-24; b-7; c-7; d-10 B) a-48; b-7; c-14; d-10 C) a-14; b-7; c-7; d-48 D) a-48; b-14; c-7; d-20 0% Testni qayta ishga tushiring Baholash mezoni 86%-100% 5 baho 71%-85% 4 baho 56%-70% 3 baho 55% va kamiga 2 baho Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Biologiya olimpiada