9-sinf Biologiya olimpiada №2 Iyun 5, 2022Iyun 5, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan 9-sinf Biologiya olimpiada №2 ga fikr bildirilmagan. 0 12345678910111213141516171819202122232425 9-sinf Biologiya olimpiada №2 2019-yil tuman bosqichida tushgan savollar. 1 / 25 1. Katta qon aylanish doirasi yurak qorinchasidan boshlanadigan organizmlarni aniqlang. a) itbaliq; b) salamandra; c) manta; d) qizilto‘sh; e) qurbaqa; f) gavial; g) turkiston agamasi A) a, c B) b, e, g C) d, f D) a, b, e 2 / 25 2. Hujayra nazariyasiga asos solishda qaysi ilmiy-tadqiqot usulidan foydalanilgan? A) taqqoslash B) eksperimental C) kuzatish D) tarixiy 3 / 25 3. Yuksak o`simliklarning eng tubani (a) va eng yuksagi (b) sanalgan bo`lim vakillarini ko`rsating? 1.funariya; 2.zuhrasoch; 3.virgin; 4.matur; 5.sershox qirqbo`g`im; 6.ulotriks; 7.suv qirqqulog`i; 8.saur; 9.olabo`ta; 10.xolmon A) a-2,5,7; b-4,9,10 B) a-1; b-3,8 C) a-1; b-4,9,10 D) a-2,7; b-3,4,8,9,10 4 / 25 4. Qirqquloqlarning gametofiti uchun xos bo‘lgan (a) va xos bo‘lmagan (b) javobni belgilang. 1) jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi; 2) zigota hosil qiladi; 3) sporangiyga ega; 4) ildizpoyali o‘simlik; 5) fotosintez qiladi; 6) poya-bargli o'simlik; 7) ko‘p hujayrali anteridiyga ega. A) a-1,2 b-5,6 B) a-5,7 b-1,4 C) a-2,7 b-3,4 D) a-3,6 b-1,2 5 / 25 5. Quyidagi kloakali hayvonlar ichidan chap qorincha (a) o`ng bo`lmacha (b) ega bo`lganlarini juftlab ko`rsating? 1) triton; 2) gavial; 3) zog`cha; 4) yehidna; 5) kapcha; 6) salamandra; 7) qizilto`sh; 8) o`rdakburun; 9) qalqontumshuq. A) a-2,3,4,7,8; b-1,2,7,4,8 B) a-3,4,8,5,1; b-1.6.2.9.5 C) a-3,4,7,6,9; b-2,3,5,9 D) a-2,6,4,5,7,8; b-1,6,9,5 6 / 25 6. Noto‘g‘ri fikrni aniqlang. 1) 1 gr yog‘ paj-chalanganda 9,3 kj energiya ajraldi; 2) shartli refleks hosil bo‘lishi uchun oldin shartli ta’sirlovchi bo‘lishi kerak; 3) oqimtir yadro targ‘il tana ishi boshqaradi; 4) gipogiz funksiyasi o‘rta miyadagi gipotalamusdan ajralgan neyrogormon-lar ta’sirida boshqariladi; 5) qo‘l kafti suyaklari 15-16 yoshda suyaklanib bo‘ladi; 6) vazopressin garmoni yurak ishi tezlatib qon bosimini tushiradi; 7) bir sutkada 1200-1500 ml limfa hosil bo‘ladi; 8) terining derma qavatida yog* bezlari bo'ladi; 9) hid bilish retseptorlari soni 30-40 mln. atrofida; langergans orolchalarida insulin fermenti sinezlanadi. A) 2,4, 7, 8, 9 B) 2,3,5,7,9 C) 1, 3,4, 6, 10 D) 1, 3,4, 6, 8 7 / 25 7. Dengiz mushugi (a) va tulen (b) bolalari uchun xosxususiyatlar to‘g‘ri juftlab ko‘rsatilgan javobni aniqlang. 1) qishda tug‘iladi; 2) terisi oq jun bilan qoplangan; 3) terisiqora jun bilan qoplangan; 4) yoz boshlarida tug‘iladi;5) momiq juni dag‘al jun bilan almashgandan so‘ng suzaboshlaydi; 6) suza boshlagandan so‘ng dag‘al juni momiq junbilan almashinadi A) a-3, 4; b-1, 2, 5 B) a-3, 4, 5; b-2, 4, 6 C) a-1, 3, 5; b-1, 2, 6 D) a-1, 2, 6; b-3, 4, 5 8 / 25 8. Selluloza qobig`iga ega bo`lgan organizmga zarar keltiruvchi eukariot(a) va prokariot(b) organizmni ko`rsating. 1.gommoz bakteriyasi 2.vertitsil qo`zg`atuvchisi 3.qorakuya zamburug`i 4.bo`rtma nemotoda 5.agrobakterium 6.zang kasalligini qo`zg`atuvchisi 7.temir bakteriyasi A) a-1,5 b-,2,6 B) a-5,7 b-3,6 C) a-3,4 b-1,5 D) a-1,7 b-2,4 9 / 25 9. Olti ilmoqli lichinka qaysi organizmda rivojlanadi? A) yirtqich hayvonlarning jigarida B) chuchuk suv shillig‘ida C) odam ichagida D) qoramolda 10 / 25 10. Translatsiya va transkripsiya jarayoni sitoplazmada kechuvchi organizmlarni ko`rsating. 1.xrokok 2.usneya 3.nostok 4.temir bakteriyasi 5.klodoniya 6.amyoba 7.tripanasoma 8.ossilatoriya A) 4,7,6 B) 1,4,8 C) 6,7,2 D) 2,3,4 11 / 25 11. Tana massasi qancha (a) bo‘lgan odam bir kech-kunduzda asosiy moddalarni taminlash uchun 1920 kkal energiya sarflangan. Shu odam tana xarorati doimiyligini taminlash uchun bir sutkada 1400 kkal energiya sarflangan bo‘lsa, bu odam ozuqa moddalardan parchalangan energiyasi miqdori qancha (b) va to‘qim va organlarni hayotiy jarayonlarini taminlash uchun (c) qancha energiya sarflanadi? A) a-80 kg; b-4200 kkal; c-2800 kkal B) a-75 kg; b-3000 kkal; c-2000 kkal C) a-75 kg; b-3600 kkal; c-1200 kkal D) a-80 kg; b-4200 kkal; c-1400 kkal 12 / 25 12. Qushlarga xos bo‘lgan xususiyatlarni ko‘rsating. 1) birinchi tartib patlari bilak suyaklariga birlashgan; 2) tishlari bo‘lmaydi; 3) to‘ti kabi qushlarda ikkinchi signal sistemasi shakllangani uchun, og‘zaki nutq mavjud; 4) arxeopteriksning toshga aylangan suyak va patlari topilgan; 5) tuyaqushning erkagining patlari qora, dumi va qanotlarining uchidagi patlari kulrang; 6) qushlarni xatti-harakati bosh miyasining oldingi yarimsharlari bilan bo‘ladi; 7) o‘ng bo‘lmacha sistolasi vaqtida arterial qon o‘ng qorinchaga o‘tadi; 8) gastruliyatsiya jarayoni qat-qat bo‘lib embrion varaqlari hosil boiadi; 9) bulbullar tropic Afrika va Janubiy Osiyoda qishlaydi; 10) ichak epiteliysi embrionning endoderma qavatidan rivojlanadi. . A) 2,4, 6, 8, 10 B) 1, 3, 5, 7, 9 C) 1,4, 6, 7, 9 D) 2, 3, 5, 8, 10 13 / 25 13. Baliqlarning jabralari... (1) qismlardan iborat bo‘lib, gaz almashinuvi... (2) qismida sodir bo‘ladi. a) jabra ravoqlari; b) jabra varaqlari; c) jabra qilchalari; d) jabra qopqog‘i; e) jabra varaqlaridagi kapillarlar; f) jabra qilchalaridagi kapillarlar. A) 1-a, d, e; 2-e, f B) 1-a, b, c, d; 2-е C) 1-a, b, c, d; 2-a, f D) 1-a, b, d; 2-c, f 14 / 25 14. Agar ulotriksning jinsiy ko`payishi natijasida 32 ulotrikis ipi hosil bo`lgan bo`lsa ulotriks ipini hosil qilgan zigotalar soni umumiy zigotani 50% tashkil qilsa, shu zigotani hosil qilgan gameta umumiy gametalarni 25% tashkil qilsa, umumiy gametalar sonini aniqlang. A) 64 B) 128 C) 256 D) 512 15 / 25 15. Sekvoyadendronda struktura, xolmonda energetik, qashqaldoqda quvvat, vertitsillda struktura vazifasini bajaradigan gomopolimerlar qaysi javobda to`g`ri tartibda berilgan? A) sellyuloza, kraxmal, kraxmal, pectin B) klechatka, glikogen,glikogen, xitin C) .klechatka, kraxmal, glikogen, murein D) sellyuloza, kraxmal, glikogen, xitin 16 / 25 16. Qaysi javobda hasharotlarga mansub bo‘lgan entomofaglar to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 1) ninachi; 2) falanga; 3) zlatka; 4) tugmacha qo‘ng‘iz;5) tillako‘z; 6) chigirtka A) 3, 4 B) 1, 4 C) 1, 2 D) 5, 6 17 / 25 17. To‘g‘ri rivojlanuvchi germafrodit (a) va noto‘g‘ri (b) rivojlanuvchi ayrim jinsli organizmlarni aniqlang. 1) echkemar; 2) maxaon; 3) planariya; 4) qizil chuvalchang; 5) qutb meduzasi; 6) perlovitsiya; 7) triton; 8) rishta A) a-3,4 ; b-7, 8 B) a-1, 4; b-2, 6 C) a-2, 6; b-3, 5 D) a-4, 7; b-1, 8 18 / 25 18. Qora kalamushning zigotasi 4 marata meridianal bo`lingandan so`ng uning blastulasidagi blastamerlarida jami xromasomalr soni 2688 taga yetgan bo`lsa, uning tuxum hujayrasidagi xromasomalar sonini aniqlang. A) 20 B) 19 C) 18 D) 21 19 / 25 19. Koala va kojan uchun umumiy ma’lumotlar to‘g‘ri berilgan javobni toping. 1) sutemizuvchilar sinfiga kiradi; 2) bolasini sut bilanboqadi; 3) qo‘lqanotlilar turkumi vakili; 4) oldingi oyog‘I kapalak qanotiga nisbatan analogik organ hisoblanadi;5) barmoqlarida yassi tirnoqlari bo‘ladi; 6) tanasi jun bilanqoplangan; 7) burni va og‘zidan ultratovush chiqaradi;8) primatlar turkumiga kiradi; 9) rangni yaxshi ajratadi;10) kloakasi bo‘lmaydi A) 1, 2, 6, 10 B) 1, 5, 8, 9 C) 3, 4, 6, 7 D) 3, 5, 7, 9 20 / 25 20. Mitoxondrada kechuvchi energiya almashinuviga xos bo`lmagan xususiyatni aniqlang A) sut kislotani oksidlanishi B) kislorodni sarflanishi C) karbanat angidiritni ajralishi D) kislorodni hosil bo`lishi 21 / 25 21. Odam qon aylanish sistemasining qaysi qismlari karbonat angidridga to‘yingan qon harakatini ta’minlaydi?. 1) ikki tavaqali klapin; 2) chap qorincha bilan o‘pka aortasi o‘rtasidagi yarimoysimon klapan; 3) uch tavaqali klapan; 4) o‘ng qorincha bilan o‘pka aortasi o‘rtasidagi yarimoysimon klapan; 5) pastki kovak vena; 6) o‘pka arteriyasi; 7) buyrak arteriyasi; 8) o‘pka venalari. A) 5, 6, 7 B) 3, 4, 6 C) 1, 2, 8 D) 3,4, 8 22 / 25 22. Qaysi javobda kalxat (a) va tasqara (b) uchun xos belgilar to‘g‘ri juftlab ko‘rsatilgan? 1) dumi ayri; 2) o‘lkamizdagi qushlarning eng yirigi;3) boshidagi patlari siyrak; 4) qanotlari keng va uzun;5) Markaziy Afrikada qishlaydi; 6) daraxt shoxiga in quradi;7) oqish patlari panjasimon yoziladi; 8) havoda balanduchadi; 9) yerda beso‘naqay qadam tashlaydi; 10) o‘laksalarbilan oziqlanadi; 11) sayhonlikda o‘laksa izlaydi;12) tirnoqlari kuchsiz A) a - 1, 4, 7, 12; b - 2, 3, 5 B) a - 6, 7, 8, 12; b - 2, 4, 9 C) a - 3, 6, 8, 10; b - 1, 5, 10, 11 D) a - 1, 5, 6, 10; b - 2, 4, 7, 9, 11 23 / 25 23. To`pguli shoxlangan gulpoyaga ega bo`lmagan o`simliklar qatorini tanglang? 1) nastarin; 2) qurttana; 3) bodiyon; 4) zubturum; 5) olcha; 6) oqqayin; 7) bo`tako`z; 8) qashqarbeda. A) 2,4,5,6,7,8 B) 1,3,6,8 C) 1,4,5,7,8 D) 2,3,7,8 24 / 25 24. Qaysi qonunga ko`ra kelib chiqishi jihatdan yaqin turlar va avlodlar o`zlaridagi irsiy o`zgaruvchanligi bilan bir-biriga o`xshash bo`ladi? A) irsiy o`zgaruvchanlikning gomologik qatorlar B) retsessiv genlarning markazdan chetga chiqish qonuni C) mustaqil holda irsiylanish D) birikkan holda irsiylanish 25 / 25 25. Xirzutum g‘o‘zasida urug'lanish natijasida birnechta zigota hosil bo‘ldi. Zigotalarda gixromosomalarning umumiy soni 6240 ta bo'lsa,tuxum hujayrani urug'lantirishda ishtirok etgan spermiylar sonini toping. A) 180 B) 360 C) 120 D) 240 0% Testni qayta ishga tushiring Baholash mezoni 86%-100% 5 baho 71%-85% 4 baho 56%-70% 3 baho 55% va kamiga 2 baho Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Biologiya olimpiada