Ona tili va adabiyot attestatsiya №5 Yanvar 29, 2022Yanvar 29, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan Ona tili va adabiyot attestatsiya №5 ga fikr bildirilmagan. 0% 0 12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940 Ona tili va adabiyot fanidan attestatsiya savollari №5 1 / 40 Matndagi tagiga chizib ko’rsatilgan so’zlardan birortasining ham ma’nosiga mos kelmaydigan izohni aniqlang. Aytishlaricha, Iskandar taxtga o’tirgach, jahonda u tasarruf qilmagan joy qolmabdi. Dunyoning barcha shohlari uning qullug’ini ado etishni o’zlariga sharaf deb biladilar. Yetti iqlim dur-u javohirlari uning xazinasi sari oqib keldi. Yurti obod, xalqi farovon bo’ldi. Dunyoning jami oqil-u donishmandlarini jam etdiki, barcha ilm-u ma’rifat sirlari u uchun ayon bo’ldi. Shunday jahongir shoh ajal oldida ojiz qolib vasiyat qiladi: “Meni ko’mish uchun qabristonga olib borayotganda tobutdan bir qo’limni tashqariga chiqarib qo’ying. Toki unga boqqan kishilar yetti iqlimni olgan, yetti falak mushkulini hal qilgan qudratli oxir-oqibat bu dunyoni tark etib, quruq qo’l bilan u dunyoga ketayotganini ko’rsinlar. So’nggi yo’lga ketar ekanman, istaymanki, menday jahongirning dunyodan quruq qo’l bilan ketayotgani mol-dunyo to’plashga ruju qo’ygan odamlar uchun ibrat bo’lsin! Iskandardek qudratli shohning mol-mulki o’ziga vafo qilmadi, ammo uning adli, ilm-u irfoni tillarda doston bo’lib qoldi, zero insonning umri davomida to’plagan mol-u dunyosi bebaqodir, undan faqat ezgu amallargina yodgor bo’lib qoladi A) Tez o’tib ketadigan, doimiy, abadiy turmaydigan, saqlanmaydigan B) Faxr, iftixor, faxrlanishga arziydigan C) Koinot, olam, falak, osmon D) Egalik qilmagan, ixtiyoriga olmagan, xo’jayinlik qilmagan 2 / 40 Naqqoshlik – xalq amaliy sanatining qadimiy soxalaridan biridir. Naqqoshlikda ustalar tayyorlab beradigan andoza, qolip muxim ahamiyatga ega. Odatda, naqsh, bezakni malakali naqqosh ustalar chizib bergan. Bunday naqshlarni memorchilik, gilamchilik, kashtado‘zlik, kandakorlik kabi soxalarda uchratish mumkin. Naqsh yaratish ustadan did, maxoratdan tashqari katta tajriba va malakani talab qiladi. Shu sababli o‘tmishda naqqoshlar xalq hunarmandlarining eng bilimdon, istedodli qismi hisoblangan. (“Qomus” to‘plamidan) Ushbu parchada necha o`rinda imloviy xatolikka yo`l qo`yilgan? A) 6 B) 5 C) 7 D) 8 3 / 40 Quyidagi qaysi gapda vazifadoshlik asosida ma’nosi ko’chgan so’z ega vazifasida kelgan? A) Bosh omon bo’lsa, do’ppi topiladi. B) Qozonning qulog’i qiyshayib qolgan ekan. C) Stol oyog’i pishiq yog’ochdan qilingan. D) Rentgen apparati natijalarini kutyapmiz. 4 / 40 Quyidagi gapda nechta yasama so'z mavjud? O‘zni dono bilgan u uch-to‘rt nodon Eshak tabiatin qilur namoyon. Bular suhbatida sen ham eshak bo‘l, Bo‘lmasa "kofir" deb qilishar e’lon A) 3ta B) 2ta C) 5ta D) 4ta 5 / 40 –tir, -dir, qo’shimchalari orqali fe’lning qaysi nisbati yasaladi? A) Fe’lning orttirma nisbati B) Fe’lning kichraytirma nisbati C) Fe’lning o’zlik nisbati D) Noaniq fe’l 6 / 40 Ham qaratqich aniqlovchini, ham sifatlovchi aniqlovchini tobelantirgan ega ishtirok etgan javobni aniqlang. A) Yelkamizga oftobning tegganligi rost bo‘lsin... B) Dildoraning shohi ko'ylagini hamma yoqtirdi. C) Kunduzning g‘aroyib chog‘idir oqshom, Saodat birla u nurafshon bo‘lsin. D) Ularning turfa xil odatlari bor, Avval ganjlarini ko‘mgay tuproqqa. 7 / 40 Quyidagi qaysi javobda –lar qo`shimchasi olib tashlansa, jumla mazmunidagi obrazli tasvir yo`qolib, badiiylik sayozlashadi? A) Sovun yuqi qo`llari bilan yuzlarimni, boshlarimni silab yig`ladi. B) Allaqayerdandir ayollarning ovozi eshitilyapti. C) Bugun o`quvchilar testni maroq bilan yechishyapti. D) Ko`chada ko`p bolalar bir-birlari bilan janjal qilishyapti. 8 / 40 Qo`lida piyola ushlagan be`morlar suv ichgani ketyapti. Ushbu gapda qaysi kelishik belgisiz qo`llangan? A) chiqish B) qaratqich C) o`rin-payt D) tushum 9 / 40 Abdulla Qodiriyning “Mehrobdan chayon” romanida “hayoti ziddiyatlarga ko’milgan g’aroyi bir” deya ta’riflangan? A) Anvar B) Abdurahmon C) Solih maxdum D) Safar 10 / 40 Adabiy nutqning sofligiga putur yetkazuvchi unsurlar qaysilar? 1)shevaga xos so`z, ibora, grammatik shakllar, urg`u va talaffuz; 2)o`rinsiz qo`llangan chet so`z va so`z birikmalari (varvarizmlar); 3)dag`al, haqorat so`z va iboralar (vulgarizmlar); 4)“ishlamaydigan” yoki parzit so`zlar; 5)idoraviy so`z va iboralar (kanselyarizmlar). A) 2, 3, 4 B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 3, 4 D) 1, 2, 3, 4 11 / 40 Mirmuhsinning quyidagi qaysi asarlarida zulm-u zo‘ravonlikga qarshi kurashgan shaxslarning o‘ziga xos obrazlari yaratilgan? A) «Ziyod va Adiba», «Jamila», «Oq marmar» B) «Tungi chaqmoqlar», «Ilon o‘chi», «Chotqol yo‘lbarsi» C) «Jamila», «Me’mor», «Turon malikasi» D) «Oq marmar», «Cho‘ri», «Tungi chaqmoqlar» 12 / 40 Haqiqatdan qo`rqqan odam yolg`onning panasiga berkinadi. Berilgan gap haqida qaysi fikr to`g`ri? A) gap tarkibida otlashgan sifatdosh qatnashgan B) gap tarkibida otlashgan sifat qatnashgan C) gapda o`zlik nisbatidagi fe`l qatnashgan D) gap tarkibida barcha bo`laklar kesimga to`g`ridan to`g`ri (bevosita)bog`langan. 13 / 40 Saodat kampir uni chaqaloqligida xuddi shu supada beshikka belab tebratardi. Uch yoshga kirguncha shu supada bag`rida olib yotgandi. Bo`rixon do`mboqqina bola bo`lgandi. Uni yomon ko`zdan asrasin, deb kiyimlariga tumor-u ko`zmunchoqlar taqib qo`yardi. (“Qora ko`z majnun”) Ushbu gapda jami necha marta fonetik hodisa kuzatilgan? A) 6 ta B) 4 ta C) 7 ta D) 8 ta 14 / 40 Qaysi qatordagi gapda olmosh shaxs oti o`rnida kelgan? A) Ustozimiz juda mehribonlar, shuning uchun barchamiz ularni yaxshi ko`ramiz. B) Men Azimdan qo`rqmayman, shunchaki uni hurmat qilaman. C) Shuni bildimki, sensiz hech narsani uddalay olmas ekanman. D) Bugun o`ntasini yozishga ulgurdim, ertaga ham shuncha yoza olsam, ishim o`ylaganimdan ko`ra tezroq yakunlanar ekan. 15 / 40 “Kecha va kunduz” asarida domla – imom Ibrohim Xalilulloh to`g`risida kimdan dalil keltiradi? A) Mashrabdan B) Muqimiydan C) Yassaviydan D) So`fi Olloyordan 16 / 40 Qaysi javobda yetakchi qismi yasama fe’l bo’lgan ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmasi ravishdosh shaklida qo’llangan? A) Biz sizning oldingizda kecha bo’lgan voqeaning asl mohiyatini anglab olgani keldik. B) Onasining ovutishlaridan keyin biroz tinchib qolgan bola qandaydir o’yinchoqni o’ynash bilan ovora edi. C) Birovlarning oldida seni masxaralab tashlaydigan do’stlaringdan voz kech, bunday odamlardan hech qachon haqiqiy do’stlar chiqmaydi. D) Ular bizni o’sha yerga borishimizni taqiqlab qo’yishgani uchun boshqa joyda o’ynashga qaror qildik. 17 / 40 Qaysi gapda tovush o’zgarishi bilan yozilgan ot+ot tipidagi qo’shma sifat qatnashgan? A) Achchiqtosh xalq tabobatida keng qo’llanib kelingan. B) Achchiq ko’z yoshlarin ichiga yutdi, Ilojsiz hayotning qo’lidan tutdi. C) Bolalar ichida eng sheryuragi Odiljon edi. D) U o’zining shirinso’zligi bilan boshqalardan ajralib turardi. 18 / 40 Qaysi javobdagi gaplar juftligida ajratib ko’rsatilgan so’zlarning asoslari o’zaro shakldosh bo’la oladi? U eshikning chiroyli shisha tutqichini avaylabgina ushlab ko’rardi. Oradan biroz vaqt o’tgach xonaga tutqunni olib kirishdi. Uning tushkun kayfiyati atrofdagilarga ham ta’sir qilayotgan edi. Bog’da ishlayotganlar allaqachon tushlikka chiqishgan. Anor butasimon mevali daraxtlar sirasiga kiradi. Bolakay mevazor bog’da aylanib yurdi. Otlar kelishik qo’shimchalari bilan turlanadi. Anjumanda turli millat vakillari ishtirok etayotgan edi. A) 2 B) 4 C) 1 D) 3 19 / 40 Do’stlikni e’zozlashning zarur sharti do’stlar bilan uchrashib turishdir. Ushbu gapda ismning munosabat shaklini hosil qiluvchi qo’shimchalar soni nechta? A) 4ta B) 6ta C) 5ta D) 3ta 20 / 40 Tuproq to’shagida yotgan ko’p ko’rdim, Qaro yer bag’riga botgan ko’p ko’rdim. Ushbu gapdagi qo’shimchalar haqida berilgan to’g’ri ma’lumotni aniqlang. A) Egalik qo’shimchasi faqat bitta so’z tarkibida qatnashgan B) Faqat bitta so’z tarkibida ikkita munosabat shakli qo’shimchasi qatnashgan C) Ot yasovchi qo’shimcha ta’sirida tovush o’zgarishi bilan yozilgan so’z qatnashgan D) Ushbu gapda shakl yasovchi qo’shimcha ta’sirida so’z imlosida bir unlining tushib qolishi kuzatiladi 21 / 40 Millatning dahosi, aqli va ruhiyati maqollaridan bilinadi. Ushbu gapda tarkibi faqat til undoshlari va unlilardan iborat bo’lgan nechta so’z qatnashgan? A) 4 B) 1 C) 3 D) 2 22 / 40 Olimlarni fikriga qaraganda, qulupnay buyrakdagi toshlarni yemirish xususiyatiga ega, shu bilan birga, u buyrakda tosh hosil bo’lishining yo’l qo’ymaydigan tabiiy omillardan biri hisoblanadi.Ushbu gapdagi uslubiy jihatdan noto’g’ri qo’llangan qo’shimchalar sonini aniqlang. A) 3ta B) 4ta C) 1ta D) 2ta 23 / 40 Qaysi gapda ajratib ko’rsatilgan so’z birikmasida tobe qismi kelishik qo’shimchasi bilan shakllanmagan? Havo birdan sovidi-yu, sharros yomg’ir yog’a boshladi. U kishi yolg’onni haqiqatdan farqlay olar edi. Nosirjon qayoqqa yurishini bilmay qolgan edi, kimdir uni chaqira boshladi. Men ham shunga ko’ngan edim, Menga shu ham yetardi. A) 3 B) 4 C) 1 D) 2 24 / 40 Qaysi asarda mahallalarga chayon solig’ini solgani, odamlarni chayon zahri bilan o’ldirgani aytilgan? A) “Yulduzli tunlar” B) “Ulug’bek xazinasi” C) “O’tkan kunlar” D) “Zulmat ichra nur” 25 / 40 Qaysi gapda imloviy xatolik mavjud emas? A) Podsho vazir-u a’yonlar davrasida otdan tushib, tog’ bag’riga qarab yuribdi. B) “Maqtanayapti”, - demang, cho’l havosi yaxshi! C) Uning qattiq qo’rqqanini ko’rib, gapirolmay, shoshkancha ko’chaga otildi. D) Yurtimizda 9 may xotira va qadrlash kuni sifatida keng nishonlanadi. 26 / 40 Quyida berilganlardan so’z tarkibi ot+so’z yasovchi qo’shimcha+ lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha + sintaktik shakl yasovchi qo’shimcha tartibida joylashmagan so’zlar ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1) she’rxonlarning; 2) bilimdonliging; 3) qayg’urishdi; 4) bostirmada: 5) tushirtirmoq: 6) ranjitdi A) 1,2,4 B) 3,5,6 C) 2,4,5 D) 1,3,5 27 / 40 Qaysi gapdagi so’zlar imlosida ro’y bergan tovush o’zgarishlari faqat turlovchi qo’shimchalar ta’sirida yuzaga kelgan? A) Qalb qiynog’i og’ir bo’ladi, ko’nglingizni ezib qo’yadi, shuning uchun pushaymon bo’ladiganb ishlarga yo’l qo’ymang. B) Ikkala qiz ham og’zini ochmay jim o’tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi. C) Oltovlon ola bo’lsa, og’zidagin oldirar, To’rtovlon tugal bo’lsa, ko’kdagini undirar. D) Shundan ehtiyot bo’lingki, odamning ko’ngli guldan ham nozik bo’ladi, shuning uchun odamlar ko’ngli bilan hazillashmang. 28 / 40 Qaysi gapdagi ajratib ko’rsatilgan so’zda metonimiya usulida ma’no ko’chishi yuz bergan? Anavi qora ko’ylak Mamatqulning o’g’li-ku! Aytsang, olib ketadi. Bu ishimizni ko’rgan ko’zlar xursand bo’ladi, rahmatlar aytadi. Akasining hovlisiga kirishi bilan oshrayhonning yoqimli hidi dimog’ini qitiqladi. Do’stim, dasturxonga qarang, tortinmang, noz-ne’matlardan oling. A) 3 B) 2 C) 1 D) 4 29 / 40 Quyida berilganlardan tarkibidagi barcha undoshlari jarangsiz til undoshlariga mansub bo’lgan sifatlarni aniqlang. 1) yig’ma; 2) tushuncha; 3) qishki: 4) qaqshatqich: 5) tortinchoq: 6) ostki A) 2,4,5 B) 1,3,4 C) 3,4,6 D) 3,5,6 30 / 40 Qaysi gapda tinish belgisi bilan bog’liq xatolik bor? A) “Millatlarni, elatlarni, - deydi ijodkor, - buyuk do’stlik birlashtiradi”. B) “Yaxshi do’stni, deyiladi o’zbek xalq maqolida, - yomon kunda sinamoq kerak”. C) “Qo’shiq – qalb mulki”, - dedilar ustozimiz. D) Mahmud Koshg’ariy: “ Botir jangda, dono majlisda sinaladi”, - deb aytgandi. 31 / 40 Yashash uchun foydali mehnat qilishni anglash insoniylikning birinchi shartidir. Ushbu gapda qatnashgan yasama so’zlar hyaqidagi to’g’ri ma’lumotni toping. A) Fe’ldan yasalgan ot qatnashgan B) Sodda yasama fe’llar otdan yasalgan C) Sondan yasalgan sifat qatnashgan D) Sodda yasama sifat fe’ldan yasalgan 32 / 40 Qaysi gapda ham tub, ham yasama mavhum otlar ishtirok etgan? A) Hunaringni ishga solib did bilan chiroyli bino solib bersalaring, bas. B) Vatanimga qaytgach, vujudimni quvonch, shukronalik hislari chulg’ab oldi. C) Hayo qalbning haqiqiy oynasidir. D) Yalqovlik muhtojlikka olib keladi. 33 / 40 Musa Jalilning qaysi asari butun mamlakatda katta dovruq qozonadi va davlat mukofoti bilan taqdirlanadi? A) “Oltin soch” B) “Ordenli millionerlar” C) Okopdan xatlar” D) “Xat tashuvchi” 34 / 40 Qaysi gapda paronim bilan bog’liq xatolik mavjud? A) Mevasini ko’tarolmagan shoh qarsillab sindi. B) Bu kasallikning davosini toppish uchun olimlar astoydil izlanishmoqda. C) Xalqimiz uchun o’sha davrlarda bunday tushunchalar butunlay yot edi. D) Yo’l yoqasidagi azim yong’oqlar, sizlar ham yaxshi qoling. 35 / 40 “Shayx Sa’diy” voqeasining hissasini toping. A) Ustiga kitob ortilgan eshak, Na olim va na donodir beshak. B) Arablarda bir so’z bordir, yaxshi boq, Odobsiz boladan yo’g’i yaxshiroq. C) O’z qabohatini ko’rgan kishining o’zgalarning qabohatlarini ko’rmakka vaqti bo’lmas. D) Erta kun arpaga zor bo’lmay desang, Bukun ek, shoyadki, bug’doy non yesang. 36 / 40 Qaysi gapda qatnashgan yasama fe’l va yasama otning asosi shakldoshlik xususiyatiga ega? A) Ona yuzin qoplar g’am, chimirgancha qoshini, Asta suyar qo’liga oppoq sochli boshini. B) Kimki farog’atli kunni istasa, u fe’l-atvorini sozlash lozim. C) Begona bilan quyon ovlama, Ovlasang ham, otini yoningga bog’lama. D) Yog’ayotgan yomg’ir tomchilari ajib ohang bilan derazani tiqillatib chertar edi. 37 / 40 Qaysi gaplar juftligida berilgan -siz shaxs-son qo’shimchasi har ikki o’rinda ko’plik ma’nosini ifodalab kelgan? A) Kech bo’lib qoldi, qani, turinglar, yigitlar, endi ketasiz. Akramjon, siz hammasini yig’asiz, keyin birga jo’naymiz. B) Hozir mana bu rasmni chizasiz, o’g’lim, keyin ikkovlashib kamchiligini to’ldiramiz. “Siz ham menga juda yoqasiz”, - dedi ustozga. C) Nimaga qarab turibsiz, hammangiz o’z ishingizni davom ettiring. Shunaqa ham uxlaysizmi, turinglar, tush bo’lib ketdi- yu. D) Nimaga bitta o’zingiz turibsiz, qolgan yigitlar qani? Oyijon, bugun siz ham borasizmi, iltimos, bora qoling. 38 / 40 Raviy undosh tovush bilan ifodalangan mutlaq qofiyali baytni toping. A) Mehnat-u alamlarga mubtalo, Uvaysiyman, Qayda dard eli bo’lsa, oshno Uvaysiyman. B) Qaysi gulning men kibi bir andalib zori bor? Qaysi bulbulning seningdek bir guli bexori bor? C) Bo’lmasa jinsi jamolingg’a xaridor oftob, Ne uchun zarpo’shlig’lar aylar izhor oftob. D) Sipehri husn ichinda moh, sen-sen, Zamona xo’blarga shoh, sen-sen. 39 / 40 Anvar Obidjon qaysi she’rida yurtimiz – Turonzamin tarixida kechgan xatarli va sharafli hodisalarning ko’pchiligi tarix kitoblari, solnomalarda “tarixiy voqea” deb atalishini yodimizga solar ekan, birdan bugungi O’zbekiston hayotiga shu nuqtayi nazardan qarab ko’rishni taklif qiladi? A) “Hayotning har lahzasi go’zal” she’rida B) “Tinch kunlar” she’rida C) “Yer” she’rida D) “Vatanjon” she’rida 40 / 40 Qaysi baytda tanosub, tashxis va husni ta’lil she’riy san’atlari qo’llangan? A) Hech kim mendek, ilohi, yoridin ayrilmasun, Mehribon munis o’shal dildoridan ayrilmasun. B) Labingdin chun suchuklik qand o’g’urlar, Solurlar el ani suvg’a yalang’och. C) Boshimg’a yoqqan g’am toshi mingdin biricha bo’lmag’ay, Gardun agar ming Besutun yog’dursa farhod ustina, D) Sendek menga bir yori jafokor toipilmas, Mendek senga bir zori vafodor topilmas. O'rtacha ball 0% 0% Testni qayta ishga tushiring Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Ona tili va adabiyot attestatsiya