Ona tili va adabiyot attestatsiya №4 Yanvar 29, 2022Yanvar 29, 2022 da chop etilgan InfoMaster tomonidan Ona tili va adabiyot attestatsiya №4 ga fikr bildirilmagan. 0% 2 12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940 Ona tili va adabiyot fanidan attestatsiya savollari №4 1 / 40 Iboralarni o`z muqobili bilan moslashtiring. 1) xafa; 2) xursand; 3) hovliqmoq; 4) yuvosh; 5) lallaygan; 6)sho‘x. a)ichiga chiroq yoqsa yorimaydigan; b)og‘zi qulog'ida; c)o‘pkasini qo`ltiqlamoq; d)qo‘y og'zidan cho‘p olmagan;e) og‘zing qani desa qulogini ko‘rsatadigan; f) yerga ursang ko‘kka sapchiydigan; A) 1-a, 2-b, 3-c, 4-e, 5-d, 6-f B) 1-a, 2-b, 3-f, 4-e, 5-d, 6-c C) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d, 5-e, 6-f D) 1-a, 2-b, 3-e, 4-d, 5-c, 6-f 2 / 40 “…… bu yog’ida to’qson besh, bu yog’ida to’qson besh o’n kam ikki yuz kokili bor, bir yog’ini tilla suviga botirgan, bir yog’ini kumush suviga botirgan, tong shamolida qotirgan. Jamoli chillaning qoriday tingjirab, yaltirab o’tirgan”. Ushbu parchada xalq dostonlaridagi qaysi qahramonning husn-u jamoli ta’riflangan? A) Barchinoyning B) Xolbekaning C) Zulxumorning D) Gulanorning 3 / 40 Quyidagilardan xamsanavislar haqida berilgan to’g’ri ma’lumotlarni aniqlang. 1)“Xamsa” yozishni ozarbayjonlikulug’ shoir Nizomiy Ganjaviy boshlab bergan; 2)Dehlaviy yana 2 doston qo’shib, o’z “Xamsa”sini yetti dostonga yetkazadi; 3)Jomiy “Xamsa”sini “Panj ganj” deb atagan; 4)Navoiy qisqa muddatda (1483-1485-yillard 51 ming misradan ortiq “Xamsa”sini yozib tugallagan. A) 2, 3 B) 2, 4 C) 1, 4 D) 1, 3 4 / 40 Qaysi gapda paronimlarni qo’llash bilan bog’liq uslubiy xato mavjud? A) Shifoxonada butunlay tuzalib bod balosidan qutuldim. B) Bu ta’rifda barcha aloqa xizmatlari bepul amalga oshiriladi. C) Bir tup tut tagida bir tup turp turtib turibdi. D) Bu gaplardan so’ng anchagacha otasining boshi xam bo’lib yurdi. 5 / 40 Imlo qoidasiga nomuvofiq yozilgan so‘z qatnashgan gapni aniqlang. A) Kishining iste’dodi barcha sohada bir xil bo'lavermaydi, chunki yoshlar o‘zi sevgan, qobiliyatiga mos bo'lgan ishni tanlay bilishi kerak. B) Hamon shamol o‘kirar, osmonning goh u, goh bu burchida chaqmoq yaraqlab, yong‘oq shoxlari shubhali g‘iyqillar, ammo endi bular uni qo‘rqitolmas edi. C) Biroq vaqt ketsa ham, otaning maslahati bilan ish tutganlari yaxshi bo‘ldi, chunki yomontosh darasi ular kutganday mudhish edi! D) Lekin kun isishini kutish haqida gap bo‘lishi ham mumkin emas, chunki havoga ishonish qiyin, eng muhimi, qor ustiga qor yog'ib, dashtda qolib ketishlari ehtimoldan xoli emas. 6 / 40 Gumon olmoshlarini hosil qiluvchi so’zlar qatorini toping. A) Go'yo, hatto, ba’zan B) Hech kim, hech narsa C) Ammo, lekin, biroq, va D) Ba’zi bir, qaysi bir, bir narsa 7 / 40 Qaysi gapda 2 o‘rinda imloviy xatolikka yo‘l qo‘yilgan? A) Odam onadan tug‘ilib-oq ma’naviyatli, ma’rifatli bo‘lib qolmasligini yaxshi tushinasiz. B) Do‘stim, ko‘rmayapsan-da, oy botib, yulduzlar birin-ketin so‘nib borayapti. C) Unutmangki, tanbal, bezori, sharobxo‘r, fosiq kishi manaviy nogiron degan so‘zdir. D) Ona tilimiz orqali biz o‘z fikrimizni shakllantiramiz,o‘ylaymiz, mushohada yurutamiz. 8 / 40 Qaysi gapda // belgisi o‘rnida ikki nuqta bo‘lishi kerak? A) Endi bildimki // unga tushuntirishning foydasi yo‘q ekan. B) G‘animlar duch kelar // jang bo‘lar puxta. C) Ruboiyni ichida o‘qidi // yuzini tabassum qopladi. D) Qamchibek boshqacharoq edi // ichidan o‘tayotganini yuzaga bilintirmasdi. 9 / 40 Kesimi faqat til undoshlaridan tashkil topgan yasama so‘z bilan ifodalangan gapni aniqlang. A) C)Tarixni anglash orqali insonda hayotni anglash qobiliyati shakllanadi. B) B)Oshkora yomonlikka nisbatan yasama ezgulikdan inson ko‘proq nafratlanadi. C) D)Do‘stlikka yaramaydigan shaxsning eng yaramasi − chaqimchi. D) A)Hasad va baxillik nafratdan ham murosasizroqdir. 10 / 40 "O'quvchilar sanoq sistemasini o'rganishardi, gohida sanog'idan adashgan bolalar jahl bila ruchkani partaga urardilar." Ushbu gapda nechta fonetik o'zgarish mavjud? A) 5ta B) 8ta C) 7ta D) 6ta 11 / 40 Qaysi gapda egalik qo'shimchalari qo'shilishi natijasida so'zlar imlosida tovush tushishi va tovush ortishi hodisalari ro'y bergan? A) Oltovlon ola bo'lsa, og' zidagini oldirar, to'rtovlon tugal bo'lsa, ko'kdagini undirar. B) Buningiz institutni bitiradi-ya, kelajagi haqida ham bir o'ylab ko'ring, hadeb erkalatmasdan. C) Ikkala qiz ham og'zini ochmay jim o'tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi. D) Qalb qiynog'i og'ir bo'ladi, ko'nglingizni ezib qo'yadi, shuning uchun pushaymon bo'ladigan ishlarga yo'l qo'ymang. 12 / 40 Quyidagi ijodkorlarning o`zbek adabiyotidagi yangiliklari bo`yicha javoblarni moslashtiring. A) 1-b; 2-a; 3-c; B) 1-c; 2-b; 3-a; C) 1-b; 2-c; 3-a; D) 1-c; 2-a; 3-b; 13 / 40 Quyidagi qaysi gapda qattiq so`zining ko`chma ma`nosi bilan antonimlik hosil qiladigan so`z qatnashgan? A) Mohinur yumshoq ko`rpachaga cho`zilib o`tiribdi. B) Mohinur mustahkam shisha bilan Mushtariyning boshini yorib qo`ydi. C) Samandar nafis qo`llari bilan testni bo`yayapti. D) Guruhimizdagi eng saxiy o`quvchi –menga ikki kilogram tandir olib kelgan o`quvchi. 14 / 40 Quyidagi qaysi asarda yoshligida adashib shakar deb tuz yeb qo`ygan, lekin katta bo`lganida tuz yeb, shakar yegandek jilmayib turishgan majbur bo`lgan obraz uchraydi? A) O`tkir Hoshimov, “Ikki eshik orasi” B) O`tkir Hoshimov, “Dunyoning ishlari” C) G`afur G`ulom, “Shum bola” D) Turob To`la, “Yetti zog`ora qissasi” 15 / 40 Qo`lida piyola ushlagan be`morlar suv ichgani ketyapti. Ushbu gapda qaysi kelishik belgisiz qo`llangan? A) qaratqich B) tushum C) chiqish D) o`rin-payt 16 / 40 Tog’ning ko’rki tosh bilan, odamning ko’rki bosh bilan. Ushbu maqolda qaysi so’z turkumiga oid so’zlar ishtirok etgan? A) ot, ko’makchi B) ot, sifat, bog’lovchi C) ot, sifat, ko’makchi D) ot, bog’lovchi 17 / 40 Charchamang, ko‘zlarim, boqay to'yguncha, Bu zavq daryosidan shimir, ey ko'ngil. Ushbu parchada qatnashgan fe’llar haqidagi qaysi fikr to‘g‘ri emas? A) Ushbu gapdagi kesim vazifasida kelgan fe’llar buyruq-istak maylida qo‘llangan. B) Asosi o‘z shakldoshiga ega bo‘lgan ravishdosh qatnashgan. C) Ushbu gapda hokim qismga bitishuv usulida tobelangan fe’l qatnashgan. D) Sifatdosh shaklidagi o‘timsiz fe’l qatnashgan. 18 / 40 Aruz vaznidagi ramal bahrining asosiy bosh rukni qaysi? A) foilotun B) mafoil C) faulun D) mafoiylun 19 / 40 Qaysi qatordagi gapda olmosh shaxs oti o`rnida kelgan? A) Shuni bildimki, sensiz hech narsani uddalay olmas ekanman. B) Men Azimdan qo`rqmayman, shunchaki uni hurmat qilaman. C) Bugun o`ntasini yozishga ulgurdim, ertaga ham shuncha yoza olsam, ishim o`ylaganimdan ko`ra tezroq yakunlanar ekan. D) Ustozimiz juda mehribonlar, shuning uchun barchamiz ularni yaxshi ko`ramiz. 20 / 40 Saodat soatini soatsozga sozlatdi. Ushbu tez aytishdagi so`z yasovchi qo`shimchalar tarkibida nechta jarangli sirg`aluvchi undoshlar bor? A) Bunday qo`shimcha mavjud emas B) 2 ta C) 1 ta D) 3 ta 21 / 40 Qaysi so`zning asosi quyi keng unlilar va jarangli undoshlardan tashkil topgan? A) qanotli B) noo`rin C) qo`nim D) ma`nodosh 22 / 40 Adabiy nutqning sofligiga putur yetkazuvchi unsurlar qaysilar? 1)shevaga xos so`z, ibora, grammatik shakllar, urg`u va talaffuz; 2)o`rinsiz qo`llangan chet so`z va so`z birikmalari (varvarizmlar); 3)dag`al, haqorat so`z va iboralar (vulgarizmlar); 4)“ishlamaydigan” yoki parzit so`zlar; 5)idoraviy so`z va iboralar (kanselyarizmlar). A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 3, 4 D) 2, 3, 4 23 / 40 ...yomon bilan yurmagan, yomon joyda turmagan ekanlar. Ushbu ta`rif qaysi asarda keltirilgan va qaysi personajlarga nisbatan qo`llangan? A) “Uch og`a-ini botirlar” ertagida botirlar B) “Ravshan” dostonida kallar C) “Uloqda” hikoyasida Turg`unning o`rtoqlari D) “Mehrobdan chayon”da Anvarning o`rtoqlari 24 / 40 1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi: − Sen hech nahv o‘qiganmisan? − Yo‘q men johil bir qayiqchiman. Olim: − E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi. 2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi: − Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi? Yo‘q javobini olgan qayiqchi: − Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan. 3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”) Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si ma’lumotlari asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va matnning uchinchi bandida nechta ravish ishtirok etgan? A) 3 ta B) 2 ta C) 4 ta D) 5 ta 25 / 40 Saodat kampir uni chaqaloqligida xuddi shu supada beshikka belab tebratardi. Uch yoshga kirguncha shu supada bag`rida olib yotgandi. Bo`rixon do`mboqqina bola bo`lgandi. Uni yomon ko`zdan asrasin, deb kiyimlariga tumor-u ko`zmunchoqlar taqib qo`yardi. (“Qora ko`z majnun”) Ushbu gapda jami necha marta fonetik hodisa kuzatilgan? A) 7 ta B) 8 ta C) 6 ta D) 4 ta 26 / 40 Quyidagi vazifadosh ko`makchilardan nechtasi ot turkumidan hosil bo`lgan? Ost, tomon, oldin, yon, ust, orqa, so`ng, atab. A) 5 tasi B) 2 tasi C) 3 tasi D) 4 tasi 27 / 40 “Me’mor” romanida “podsholarga yaqin yurmoq ajdarga yaqin yurmoqlikdan xavflidir”, - deb kim aytgan? A) Nizomiddin B) Najmiddin Buxoriy C) Zavrak D) Zulfiqor 28 / 40 1. Bir kun mag‘rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o‘tmoqchi bo‘ldi. Sohilda yo‘lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o‘tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so‘radi: − Sen hech nahv o‘qiganmisan? − Yo‘q men johil bir qayiqchiman. Olim: − E voh, juda xafa bo‘ldim. Demak, yarim umring bexuda o‘tibdi, − deya achinib qayiqchiga qaradi. 2. Shu vaqt dovul turdi. Keyin dengizning o‘rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butun kuchi bilan xavfdan qutulish uchun harakat qildi. Bo‘ron borgan sayin kuchayar, qayiq esa cho‘kish arafasiga edi. Shu vaqt qo‘rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so‘radi: − Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi? Yo‘q javobini olgan qayiqchi: − Voh, voh, sen umringni behuda sarflabsan. 3. Hozir butun umring ketdi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki: bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, − dedi. (Jaloliddin Rumiy, “Masnaviy”) Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”si asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va raqamlab ko‘rsatilgan bandlarida ro‘y bergan xatoliklar turi moslashtirib ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni belgilang. a) imloviy xatolik; b) ishoraviy xatolik (punktuatsion); c) uslubiy xatolik (qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq xatolik). A) 1-c, 2-b, 3-a B) 1-b, 2-a, 3-c C) 1-b, 2-c, 3-a D) 1-a, 2-c, 3-b 29 / 40 N. Dumbadzening zamonaviy mavzudagi qaysi asarlarida insonlarning bir-biriga munosabatidagi odamiylik, oqibat singari fazilatlar ulug'langan? A) «Men, buvim, Iliko va Illarion», «Abadiyat qonuni» B) «Quyoshni ko‘ryapman», «Kukaracha» C) «Qishloq bolalari», “Abadiyat qonuni” D) «Oq bayroqlar», «Quyosh kechasi» 30 / 40 Muqimiy “Qoqondan Farg’onaga” qilgan sayohatida qaysi qishloqning odamlarini “charchashni bilmas yursalar, purzor ketmon ursalar, vaqti namozga kelsalar, masjid soriga lang ekan” deya ta’riflaydi? A) Rafqon B) Beshariq C) Yayfan D) Nursux 31 / 40 Quyidagi gapda portlovchi undosh bilan tugagan yopiq bo`g`inlar soni nechta? Ba`zi xo`rozlar raqibni bir choqib, so`ng chekkaga borib tomosha qilib turadi. A) 6 ta B) 3 ta C) 5 ta D) 4 ta 32 / 40 “Ko`p o`tmay, bozorning odatdagi tashvishi, to`poloni boshlandi. Bolalarning qiy-chuvi, sigir-buzoqlarning ma`rashi bilan dallollarning “Bor baraka”si qo`shilib, yaqindagina osoyishtalik hukm surgan qaqroq daryoga bahor toshqinidek jon kirdi”. Ushbu jumlalar qaysi asarda uchraydi? A) “Qiyomat qarz” B) “Me`mor” C) “Yulduzli tunlar” D) “Ravshan” 33 / 40 Berilgan misralarning qaysi birida tardi aks san`ati qo`llangan? A) Kuchum yetguncha ko`p qildim vafolar Vafoli qulni asrar podshohlar podshohlar B) Ko`z yoshim tuproq ila gar qotila Kelmagayman javridin haqqo tila C) Zulfung cheriki jamol mulkin, Oldi ko`zing ittifoqi birla D) Menga dushvor erur sensiz tirilmoq, Senga men bo`lmasam ey jon, ne g`amdur 34 / 40 E.Vohidovning qaysi asarida xalqlar, millatlar, dinlar o’rtasidagi nizolar bashariyatga naqadar katta falokatlar olib kelishi teran tasvirlangan? A) “Nido” B) “Palatkada yozilgan doston” C) “Quyosh maskani” D) “Ruhlar isyoni” 35 / 40 Vazifasi jihatidan bir turga mansub bo’lgan qo`shimchalar ketma-ket qo’shilgan so’zni aniqlang. A) isitkich B) oqishroq C) qizdirsa D) ko`rsat 36 / 40 “Kamlikning kamoli bordir, Manmanlikning zavoli bordir…”, “O`zingdan kattani uchratsang pir bil, O`zingni er bilsang, birovni sher bil…” kabi hikmat darajasiga ko`tarilgan baytlar qaysi dostonda uchraydi? A) “Kuntug`mish” B) “Rustamxon” C) “Alpomish” D) “Ravshan” 37 / 40 1989–1998 yillarda xalqimiz istiqlolining ilk nishonalaridan biri – “Cho‘lpon” nashriyotida bosh muharrir, direktor bo‘lib ishlagan ijodkorning asari qaysi qatorda berilgan? A) “Tug`ishganlar qaytdi ” B) “Atrofimizdagi qiziqchilar” C) “Sartarosh qo`shig`i” D) “Tandir haqida ertak” 38 / 40 Shunda arilar bularning ahvolini ko`rib, bular ham bizga o`xshagan och qolganlardan ekan, deb qayoqqa ketishayotganini so`rabdi. (“Susambil”) Ushbu gapda jami necha marta fonetik hodisa kuzatilgan? A) 2 ta B) 3 ta C) 1 ta D) 4 ta 39 / 40 Qaysi qatordagi gapda yordamchi so`z turkumlarining barcha turi ishtirok etgan? A) Agar birov xafa qilgan bo`lsa ayt, mana shu tayog`im bilan gardaniga bir tushiray. B) O`sha kezlarda men shularning hammasini o`z ko`zim bilan ko`rib yurgan bo`lsam ham, ammo tub mohiyatiga uncha tushunib yetmagan edim. C) Goh ko`chada, goh maktabda uni ko`rib turardim-u, hech yurak yutib gaplasholmasdim. D) Biroq xirmonga kelishim bilan bu shirin xayollarimdan asar ham qolmay, ko`nglim g`ash bo`ldi. 40 / 40 Mirmuhsinning quyidagi qaysi asarlarida zulm-u zo‘ravonlikga qarshi kurashgan shaxslarning o‘ziga xos obrazlari yaratilgan? A) «Jamila», «Me’mor», «Turon malikasi» B) «Tungi chaqmoqlar», «Ilon o‘chi», «Chotqol yo‘lbarsi» C) «Oq marmar», «Cho‘ri», «Tungi chaqmoqlar» D) «Ziyod va Adiba», «Jamila», «Oq marmar» O'rtacha ball 64% 0% Testni qayta ishga tushiring Fikr-mulohaza yuboring Author: InfoMaster Ona tili va adabiyot attestatsiya