9-sinf Kimyo olimpiada №1

1. Asosiy holatda valent elektronlari uchun kvant sonlari: n = 3, l = 0 (m = 0); 1 (m = -1; 0; +1) bo‘lgan elementlarni aniqlang (shu talabga mos keluvchi barcha elementlarni ko‘rsating).

2. Quyidagi jadvalda Y elementning ionlanish energiyasi qiymatlari keltirilgan. Jadvaldan foydalanib, Y elementning valentligini aniqlang.

3. Noma’lum tuz eritmasiga NaOH eritmasi qo‘shilganida havodan yengil, o‘tkir hidli gaz ajralishi kuzatildi. Eritmada esa faqat NaCl qolganligi ma’lum bo‘lsa, noma’lum tuzning kimyoviy formulasini keltiring.

4. CrO₄^2- + xH₂O + ye^- → [Cr(OH)₆]^3- + zOH^- yarim-reaksiyadagi x, y, z koeffisientlarni aniqlang. (uchala koeffisient to‘g‘ri bo‘lgandagina javob inobatga olinadi).

5. 10 m³ hajmli idishda 2 atm bosim 25°C temperaturada 22,9 kg qutbsiz gaz qamalgan bo‘lsa, ushbu gazning kimyoviy formulasini keltiring.

6. Mahalliy anesteziya uchun ishlatiladigan 0,5% 80 ml lidokain eritmasini tayyorlash uchun 10% 2,0 ml lidokain ampullasidan nechta kerak bo‘ladi? Har ikkala eritmaning ham zichligini 1,0 g/ml deb qarang.

7. 2SO₂ + O₂ = 2SO₃ reaksiya uchun vanadiy(V) oksidi geterogen katalizator hisoblanadi. Katalizator ishtirokidagi reaksiyalar 2 bosqichda amalga oshadi:
1-bosqich: ....
2-bosqich: 4VO₂ + O₂ = 2V₂O₅
Katalizatorga xos umumiy xususiyatlardan kelib chiqib 1-bosqich reaksiya tenglamasini keltiring.

8. Suv (a), etil spirti (b) va sulfat kislota (c) berilgan. Ularni qaynash temperaturasi oshib borish tartibida joylashtiring.

9. 0,1 M 10,0 ml Na₂CO₃ eritmasiga metilzarg‘aldog‘i qo‘shildi va sariq rangli eritma hosil bo‘ldi. Hosil bo‘lgan eritmaga 0,1 M 10,0 ml HCl eritmasi qo‘shilsa, eritma rangi qanday bo‘ladi?

10. Sulfat kislotali muhitda kaliy yodidga 5% 500 ml (ρ = 1,0 g/ml) KMnO₄ ta’sir ettirib qancha yod olish mumkin?

11. Gipotetik X suyuqlik (M = 39,2 g/mol) n.sh.da bug‘langanida hajmi 1000 marta oshishi uchun qanday zichlikka (g/ml) ega bo‘lishi kerak?

12. Agar tabiatda xlorning 35 va 37 izotoplari mavjud bo‘lsa, Cl₂ tarkibli gaz molekulalarining necha foizi ³⁵Cl-³⁵Cl izotop tarkibga ega bo‘ladi? Ar(Cl) = 35,5.

13. Moddaning kimyoviy xossalarini o‘zida saqlovchi eng kichik zarra bu - …

14. BCl₂ molekulasida B atomlari sp² gibridlangan bo‘lib, B-Cl bog‘ining uzunligi x ga teng. BCl₃ molekulasida Cl atomlari orasidagi masofa 0,303 nm bo‘lsa, x ning qiymatini aniqlang.

15. 50 g ohaktosh parchalanganda 32,4 g qattiq qoldiq qolgan bo‘lsa, parchalanmay qolgan ohaktoshning massasini aniqlang.

16. Temir oksidi tarkibida 72,4% temir bo‘lsa, oksidning formulasini aniqlang.

17. 20 pg vodorod ftorid molekulalarini bittalab sanab chiqish uchun necha yil talab etiladi? Sanoq tezligi har sekundda 1 ta molekula. 1 pg = 10-12 g.

18. 0,025 mol noma’lum oddiy modda yoqilganda kisloroddan 1,375 marta og‘ir bo‘lgan 33,6 litr (n.sh.da) gaz hosil bo‘ldi. Yoqilgan noma’lum oddiy moddaning kimyoviy formulasini keltiring.

19. Avogadro doimiysining o‘lchov birligi qanday?

20. 3 mol A modda 3 mol B modda bilan aralashtirildi. Natijada A + B ↔ C + D muvozanat o‘rnatildi. Agar K = 4 va reaksion aralashma hajmi 1 litr bo‘lsa, muvozanat qaror topganidan keyingi reaksiya unumini (%) aniqlang.

21. Agar N₂ + 3H₂ = 2NH₃ reaksiya uchun muvozanat konstantasining qiymati x ga teng bo‘lsa, ⅓N₂ + H₂ = ⅔NH₃ reaksiyaning muvozanat konstantasi qiymati qanday bo‘ladi?

22. ²²⁶Ra izotopining yarim-yemirilish davri 1600 yil. Bu 1600 yil o‘tgach izotopning yarmi parchalanib, qolgan yarmi esa o‘zgarishsiz qolganini bildiradi. Shu muddat ichida ²²⁶Ra izotopining parchalanish tezligi qanday o‘zgaradi?

23. Oltingugurt bug‘larining metanga nisbatan zichligi 16 bo‘lsa, bug‘ molekulalarining formulasini aniqlang.

24. 98% sulfat kislota hosil qilish uchun 32% 20,0 kg oleumga qancha 60% sulfat kislota qo‘shish kerak?

25. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶ elektron konfiguratsiya qaysi zarrachaga tegishli?