8-sinf O’zbekiston tarixi №2

1. Muhammad Shayboniyxon nechanchi yilda tug‘ilgan?

2. Shayboniyxon bobosi Abulxayrxon tuzgan davlatni qachon qayta tikladi?

3. Shayboniyxonning otalig’i amir Boyshayx qaysi qavmdan chiqqan edi?

4. “O‘zbeklar ulusi” mamlakati asoschisining shajarasini xronologik ketma-ketlikda joylashtiring. 1) Davlatshayx; 2) Abulxayrxon; 3) Shaybon; 4) Jo‘ji; 5) Chingizxon.

5. Hirot shahri iqtisodiy, siyosiy va madaniy markaz sifatidagi nufuzini butunlay yo‘qotgan yilni toping.

6. Shayboniyxon hokimiyatining muvaffaqiyatiga sabab bo'lgan omillar nimalardan iborat edi? 1)Dashti Qipchoq qabilalarining rahnamolari Abulxayrxon vafotidan so‘ng boshlangan o'zaro qirg‘inlarning yana takrorlanishini aslo istamaganliklari; 2)Mo‘guliston hukmdorlari Movoraunnahrga harbiy yurishni har tamonlama qo‘llab-quvvatlaganliklari; 3)Safaviylar davlatining kuchayishi; 4)Dashti Qipchoq qabilalarining o‘troq hayot tarzida yashashni orzu qilishlari; 5)Dashti Qipchoq qabilalarining rahnamolari Muhammad Shayboniyxonni o‘z orzularini ro'yobga chiqarishga birdan bir qodir qudrat deb hisoblaganliklari; 6)Muhammad Shayboniyxonning Movarounnahrdagi ichki siyosiy vaziyatni yaxshi bilganligi; 7)Movarounnahr zodagonlari, ruhoniylari va aholining ma’lum qismi Muhammad Shayboniyxonni qo‘llab-quvvatlaganliklari;

7. Bobur Mirzo tavallud topgan sanani aniqlang.

8. Shayboniyxonning O’rta Osiyo shaharlarini bosib olishdagi ketma-ketlikni ko‘rsating.

9. Abulxayrxon 1446-yil qaysi hududni egallaydi?

10. 1504-yilda….

11. Eron hukmdori shoh Abbos hujumidan so‘ng qaysi hudud xonlik tasarrufidan chiqib o'zini mustaqil deb e’lon qilgan?

12. Abdullaxon II va Navro'z Ahmadxon o'rtasidagi sulhga binoan Abdullaxon II Amudaryodan o‘tib...

13. Quyidagi shaxslardan qaysi biri “amir-ul umaro” unvoniga sodir bo'lgan?

14. Shayboniylar qo‘shinida dushman tomonidan asir olib keluvchi qism qanday atalgan?

15. Abdullaxon I vafotida so‘ng Movarounnahr bir nechta mustaqil qismlarga bolinib ketadi. Ularda hukmronlik qilgan shaxslarni muvofiqlashtiring. 1)Iskandarxon 2)Navro‘z Ahmadxon 3)Pirmuhammadxon I 4)Abdulatifxon 5)Abdulazizxon a)Balx va Badaxshon; b) Buxoro; c) Samarqand; d) Karmana va Miyonqol; e) Toshkent va Turkiston;

16. Xon farmonlari va rasmiy hujjatlar kim tomonidan ijrochilarga yetkazi berilgan?

17. Ko‘kaldoshlar qanday vazifani amalga oshirganlar?

18. Harbiy yurishlar vaqtida ilg‘or qismdan keyin...borgan.

19. Temirdan yasalgan to‘fanglar Buxoro xonligiga qaysi mamlakatdan keltirilgan?

20. Kimning davridan boshlab Shayboniylar davlati rasman Buxoro xonligi deb atala boshlagan?

21. Bir necha kata-kichik qishloqdan iborat bo‘lgan engi quyi boshqaruv tuzilmasi qanday nomlangan?

22. Harbiy yurish vaqtida otlarni o'qlardan himoya qilish uchun otlar ustiga maxsus yopinchiq yopilib, u qanday nomlangan?

23. Mahmudbiy otaliq qaysi urug‘dan edi?

24. Abdullaxon II dastlab kimni xon deb e’lon qilgan?

25. Naqib qanday vazifalarni bajargan? 1)u xonning eng yaqin va ishonchlj kishisi bo‘lgan. 2)xon farmonlarida uning nomi birinchi bo‘lib yozilgan 3)xonning birinchi maslahatchisi hisoblangan, 4)harbiy yurishlar uyushtirgan 5)elchilik vazifasini ham bajargan 6)dargoh ishlari uchun ma’sul hisoblangan, 7)xon farmonlari ijrochisi hisoblangan.

26. Ubaydullaxon I ni safaviylarga qarshi kurashda qo’llab- quvvatlagan din peshvosini aniqlang.

27. Buxoro xonlaridan qay biri mamlakatni biriashtirish jarayonida shayboniy sultonlarning markaziy hokimiyatni kuchsizlantirishga urinishlariga qarshi tinimsiz va shafqatsiz kurash olib bordi va bu maqsad yo’lida qarindoshlariga ham shafqat qilmadi?

28. Shayboniylar sulolasi hukmdorlaridan qay birining vafotidan so‘ng, undan qolgan ikki yashar o‘g‘ilning taxtga bo’lgan huquqi tan olinmaydi?

29. Xonning viloyatlardagi ta’siri qanday mansabga tayinlangan amaldorlarning nufuzi bilan bog‘liq?

30. Qachon Abdullaxon II Muhammad Islom ko‘magida amalda Buxoro taxtini egallagan?

31. Qaysi mansabga xon sulolasiga yaqin kishilardan tayinlangan?

32. Abdullaxon II davrida Xuroson tarkibidagi qaysi hududlarda markaziy hokimiyatga qrashi isyonlar ko‘tarilgan?

33. Ko'chkinchixondan so'ng taxtga kim o'tirgan?

34. Nodir Muhammad taxtni qaytarib olish maqsadida kimdan yordam so'raydi?

35. Kenagas urug‘i boshlig‘i Ibrohinbiy Buxoro xonligidan mustaqil, poytaxti Samarqand bo'lgan davlat tuzishga kirishgan edi. Ibrohimbiy bu harakatda qaysi viloyat hokimlari bilan ittifoq tuzgan edi?

36. Abdullaxon II ning Buxoro xonligi taxtiga dastavval amakisi Pirmuhammadxon I ni o‘tqazishiga nima sabab bo'lgan?

37. Ma’lumki, Ubaydultaxoning tariximizda xizmatlari katta. Quyidagi ko‘rsatilgan javoblarning qay biri Ubaydullaxonning xizmatlarini e’tirof etadi? 1)manbalarda yozilishicha, ikki qo‘ltig‘iga ikki odamni olib qal’a devori ustida mashq qilgan; 2)mamlakatni Ismoil Safaviy va eronliklarning hujumini ularning harbiy siyosiy tazyiqidan saqlab qoldi; 3)tarixchi, musiqachi, ajoyib suvoriy, suzuvchi, qilichboz, kamonboz edi 4)Buxorodaning markaz sifatidagi nufuzi o'sdi; 5)o‘z davlatining chegarasini Shayboniyxon davridagi sarhadlarni tiklashga harakat qiidi; 6)mamlakat ichkarisidagi o‘zaro kurash va tarqoqlikka barham berdi; 7)Hirot eronliklardan tortib olindi; 8)oltin va kumushdan tangalarzarb qildirdi.

38. Ashtarxoniylardan kim taxtni qaytarib olish uchun Eron madadidan foydalanishga harakat qilgan?

39. Tarixda mahalliy hokimlarning o'zboshimchaligiga chek qo‘yishga, markaziy hokimiyatni kuchaytrishga harakat qilgan so‘nggi ashtarxoniy hukmdor sifatida nom qoldirgan shaxsning hukmronlik yillarini belgilang.

40. Samarqand hukmdori Abdultifxon vafotidan so‘ng Movarounnahrning ko'plab shaharlarida qaysi hukmdorning nomi xutbaga qo'shib o'qiladi?