10-sinf Fizika olimpiada №4

1. Jism radiusi 1 m ga teng bo’lgan aylana bo’ylab   qonuniyat bo’yicha harakatlanmoqda. Jismning t = 2 s vaqt momentidagi tangensial tezlanishini () aniqlang.

2. Ovchi tinch turgan qayiqda turib uchayotgan qushga  gorizontga nisbatan 30° burchak ostida o'q uzdi. Ovchining qayiq bilan birgalikdagi massasi 80 kg. O'qnlng massasi 40 g,  o'rtacha tezligi esa 400 m/s. Suvning qayiq harakatiga   o'rtacha qarshilik kuchi 4 N bo'lsa, qayiq qancha masofaga  (m) siljidi?

3. Arabboy ismli o’quvchi toshni tik yuqoriga 20 m/s tezlik bilan uloqtirdi. Natijada tosh maksimal 12.5
m balandlikka ko’tarilib otilish nuqtasiga 12 m/s tezlik bilan qaytib tushdi. Tosh harakatiga havo tomonidan ta’sir etuvchi qarshilik kuchining (N) o’rtacha qiymatini toping. Toshning massasi 0.5 kg.

4. 1 – kosmik tezlikda yer sirtida harakatlanuvchi raketa 1 sutkada yerni necha marotaba aylanib chiqadi?

5. Izoxorik jarayonda gazning bosimi 20kPa ga oshdi. Gazning harorati esa 300 K dan 40 K ga ortgan bo’lsa, uning oxirgi bosimini (kPa da) ni toping.

6. Jism radiusi 2 m ga teng bo’lgan aylana bo’ylab ? = 1,6 + 12? qonuniyat bo’yicha harakatlanmoqda. Jismning t = 0,2 s vaqt momentidagi tezlanishini (?/?²) aniqlang.

7. Kondensator qoplamalarining orasidagi masofa 7 mm ga teng, qoplamalariga parallel ravishda qalinligi 6 mm bo’lgan metal plastinka kiritilsa, kondensatorning sig’imi qanday o’zgaradi?

8. Maydon kuchlanganligi 300 kV/m bo’lgan elektr maydoniga zaryadi +2nC va massasi 50 mg bo’lgan zarracha
kiritilgan bo’lsa, uning tezlanishi (?/?2 ) toping.

9. Galvanik elementning tashqi zanjirga berayotgan quvvati maksimal bo’lsa, shu zanjirning FIK necha foiz?

10. Massasi 50 kg bo’lgan bola 8 m/s tezlik bilan harakatlanib tinch turgan 30 kg massasi aravachaga sakrab chiqib oldi. Bu jarayonda sistemaning kinetik energiyasi (J) qanchaga kamaygan?

11. Zaryadlangan metal sferaning radiusi R = 10 sm va zaryadi +6nC ga teng. Sferaning markazidan 3 sm masofada joylashgan nuqtadan 6 sm masofada joylashgan nuqtaga zaryadi -4nC bo’lgan nuqtaviy zaryad ko’chirildi. Bunda elektr maydoning zaryadni ko’chirishda bajargan ishini toping.

12. Muzning solishtirma erish issiqligi 330 kJ/kg ga teng. 0ᵒC temperaturali 4 kg muzni batamom eritish uchun
qancha issiqlik (kJ) kerak bo’ladi?

13. Gazning harorati -20ᵒC dan 70ᵒC gacha oshdi, bunda uning harorati (ᵒC) o’zgarishini toping.

14. Vaznsiz va qo’zg’almas blokka ? = 500 ? massali yukchalar rasmda ko’rsatilgandek osib qo’yilgan. 3- va 4-yuklar orasidagi ipning taranglik kuchini (N) toping. ? = 10 ?/?²

15. Geostatsionar orbita bo’ylab harakatlanayotgan kosmik kemaning aylanish davrini (sekund) toping.

16. Izobarik jarayonda ideal gazning hajmi 30% ga oshdi bunda uning harorati 60 K ga oshgan bo’lsa, ideal gazning dastlabki haroratini (K) toping.

17. Ideal gaz izotermik ravishda kengaymoqda. Bunda molekulalarning o’rtacha kvadratik tezligi qanday o’zgaradi?

18. Chizmada ko’rsatilgan sxemaning A va B nuqtalar orasidagi umumiy qarshilikni (?) toping.

19. O’quvchi topni gorizontga nisbatan 45ᵒ burchak ostida tepib yubordi. Top o’quvchidan 9 masofada joylashgan vertikal devorga absolyut elastib urilib orqaga qaytdi va o’quvchidan 6 m masoda yerga tushdi. Top qanday maksimal balandlikka (m) ko’tarilgan?

20. Qiyalik burchagi 30° bo`lgan qiya tekislikda massasi 4 kg bo’lgan jism tinch turibdi. Bu jismning og’irligini
toping. ? = 10 ?/?².

21. Parallel ulangan rezistorlarning qaysi parametri bir hil?

22. Vertikal silindrik idishda erkin siljiy oladigan porshen ostida joylashgan ideal gaz kengaymoqda. Bunda gazning qaysi parametri o’zgarmaydi?

23. Ideal gaz molekulalarining ilgarilanma harakat to’liq kinetik energiyasi 12 kJ ga, bosimi esa 800 kPa teng bo’lsa, uning hajmi necha litr?

24. 22,4 l hajmni egallab turgan 1 mol karbonat angedrid gazning harorati -136,5ᵒC ga teng bo’lsa uning bosimini
(kPa) toping.

25. Massalari ?₁ va ?₂ bo’lgan jismlar o’zaro gravitatsion tortishuv kuchi tufayli bir – biriga yaqinlashmoqda.
Ularning tezlanishlari nisbatini (?₁/?₂) toping.

26. Yer sirtidan gorizontga nisbatan necha gradus burchak ostida otilgan jismning kinetik va potensial energiyalari harakat trayektoriyasining o’rtasida o’zaro tenglashadi?

27. Massasi 10 kg va uzunligi 80 sm bo’lgan to’sin chizmada ko’rsatilganidek 2 tayanchning ustiga qo’yilgan. A nuqtadan 0,25 m/s tezlik bilan shar harakatlana boshladi, necha sekunddan keyin to’sinning muvozanati buziladi? Sharning massasi 5 kg.

28. Yer sirtidan tik yuqoriga 40 m/s tezlik bilan tosh uloqtirildi. Toshning 6 sekundda bosib o’tgan yo’lining
ko’chishiga nisbatini toping. ? = 10 ?/?².

29. Chizmadan foydalanib OA va LK iplarning taranglik kuchlarining nisbatini (T_?LK?/T_OA) toping. Richagning massasini hisobga olmang.

30. EYuK bir gal 18 Om tashqi qarshilikka, ikkinchi gal 50 Om tashqi qarshilikka ulandi. Bunda ikki holatdagi FIK lar teng ekanligi ma’lum bo’lsa, manbaning ichki qarshilini toping.